Araştırma: Dünyadaki ağaç türlerinin en az yüzde 30’u yok olma tehlikesiyle karşı karşıya

Birleşik Krallık‘ın başkenti Londra merkezli bir kurum olan Uluslararası Botanik Bahçelerin Korunması‘nın (BGCI) hazırladığı rapora göre, dünyada ağaç türlerinin en az yüzde 30’u vahşi doğada yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bununla birlikte, yüzlerce ağaç türünün de yok olmaya çok yakın olduğu kaydedildi.

Raporda, 185 ağaç türüne sahip Türkiye’de türlerin yüzde 7’sini oluşturan 13 türün tehdit altında olduğu da kaydedildi.

Çevre aktivistleri, ormansızlaşma, ağaç kesimi ve iklim krizi tehditlerine karşı ağaç türleri için acil koruma çağrıları yapıyor.

142 tür çoktan yok oldu

BBC Türkçe‘de yer alan habere göre, “Dünya Ağaçlarının Durumu” ismi verilen raporda, tüm dünyadaki toplam 58 bin 497 ağaç türü içerisinde 17 bin 510 türün büyük risk altında olduğu ve 142 türün ise çoktan yok olduğu kaydedildi.

442 ağaç türü de 50’den daha az ağaca sahip.

Yok olma tehlikesi altındaki ağaç türleri, tehdit altındaki memeliler, kuşlar, amfibiler ve sürüngenlerin toplam sayısının iki katını oluşturuyor.

BGCI’dan Dr. Malin Rivers, “Gezegenimizde yaklaşık 60 bin ağaç türümüz var. İlk kez hangi ağaç türlerinin nerede olduklarını, hangi tehditlerle karşı karşıya kaldıklarını ve korumak için nelere ihtiyaç duyduklarını biliyoruz” açıklamasında bulundu.

En fazla ağaç türünün risk altında olduğu ülke Brezilya

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği‘nin Küresel Ağaç Uzmanları Grubu‘nun eş başkanı Sara Oldfield ise sağlıklı bir dünya için ağaç tür çeşitliliğine ihtiyaç olduğunu kaydetti ve “Her ağaç türünün kendine özgü bir ekolojik rolü var. Dünyadaki ağaç türlerinin yüzde 30’unun yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olması sebebiyle koruma eylemini acilen artırmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.

En fazla ağaç türünün risk altında olduğu ülkelerin başını bin 788 tür ile Brezilya çekerken, onu Endonezya, Malezya, Çin, Kolombiya ve Venezuela takip ediyor.

Tehdit altındaki türlerin en yüksek oranı Tropikal Afrika‘da bulunuyor. Daha düşük ağaç çeşitliliğine sahip Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika‘nın ılıman bölgeleri ise nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan ağaç türlerinin en düşük oranına sahip.

Ağaçlar neden yok oluyor?

Ağaçların yok olmasına sebebiyet veren en büyük tehdidin mahsül için yapılan orman temizliği olduğu belirtiliyor. Bu durum türlerin yüzde 29’unu etkiliyor.

Orman temizliğiyle birlikte, yüzde 27’lik oran ile tomrukçuluk, yüzde 14’lük oran ile hayvan otlatma veya çiftçilik için temizleme, yüzde 13’lük oran ile de ağaç geliştirme için yapılan temizlik ve yangınlar diğer tehditler arasında gösteriliyor.

İklim krizi, şiddetli hava koşulları ve deniz seviyesinin yükselmesi de ağaç türlerinin yok olmasına neden olan diğer etkenlerden.

Ağaç türlerini korumak için atılacak adımlar

Raporda, ağaçların yok olmaması için bazı önerilerde bulunuyor. O öneriler ise şöyle:

• Mevcut ormanları korumak ve korunan alanları genişletmek. (Şu anda tüm ağaç türlerinin en az yüzde 64’ü korunan bölgelerden en az birinde bulunuyor olabilir.)
• Tehdit altındaki türleri bir gün doğaya geri döndürülebilecekleri umuduyla botanik bahçelerinde veya tohum bankalarında tutmak. (Şu anda tüm ağaçların yaklaşık yüzde 30’u bu şekilde yedekleniyor.)
• Nadir ve tehdit altındaki türler de dahil olmak üzere, ağaçlandırma ve ağaç dikme planlarının bilimsel olarak, doğru yerde doğru ağaçla gerçekleştirilmesini sağlamak için eğitim verilmesi.
• Ağaçların korunması için ayrılan ödeneklerin artırılması.