Amsterdam’ın ‘mavi-yeşil çatıları’ yağmur suyuyla ilişkimizi değiştirebilir

Amsterdam’da uygulanmaya başlanan “mavi-yeşil” çatılar, yağmur suyunu toplayarak bina sakinlerinin günlük su ihtiyacını karşılıyor ve şehirdeki su yönetimini köklü bir şekilde değiştirmeyi amaçlıyor.

İklim krizi nedeniyle değişen yağış miktarlarından daha etkili bir şekilde faydalanabilmek için geliştirilen ‘sünger şehir’ modeli, yağmur suyunu hızla tahliye etmek yerine kullanılabilecek bir kaynak olarak görüyor.

Amsterdam’da sünger şehir modeline göre planlanan ve toplamda 45 bin metrekarelik alanı kaplayan mavi-yeşil çatılar, Resilio adlı projenin bir parçası olarak özellikle sosyal konut binalarında uygulanıyor. Bu çatılar, suyu depolayabilen hafif kafes sistemleri ve alt katmanlarda suyu ve bitki köklerini çatıdan uzak tutacak ek katmanlar içeriyor.

Bu çatılarda biriken su, akıllı bir valf sistemi ile yönetiliyor. Beklenen fırtınalardan önce, sistem çatıda biriken suyu boşaltabiliyor ve böylece yağmur yağdığında çatı tekrar doldurularak, yağmur suyunun kanalizasyon ve su taşkınlarına sebep olmasının önüne geçiliyor.

Amsterdam’daki mavi-yeşil çatılar, sadece su yönetimini modernize etmekle kalmıyor, aynı zamanda binaların en üst katlarını serinletme ve polenlerin yayılmasına destek olarak ekosistemi besleyen arı gibi canlılara yaşam alanı sunma gibi ekolojik faydalar da sağlıyor.

‣ Kentsel soğutma için çatıları ‘soğuk boyayla’ boyamak 1.5C daha serin hissettiriyor
‣ Yeşil çatıların ‘raf ömrü’nü mantarlarla uzatabilir miyiz?
‣ Çatı panelleri, Türkiye’nin toplam elektrik tüketiminin yüzde 45’ini karşılayabilir
‣ Amsterdam’dan büyük yolcu gemilerine yasak: Sürdürülebilirlik amaçlarına uygun değil

Resilio’ya katılan Amsterdam’ın kamu su yönetimi organizasyonu Waternet’in iklim adaptasyonu politika geliştiricisi Kasper Spaan The Guardian‘a, “Aslında çatınızın üzerinde düz bir yağmur variliniz var” diyerek açıklıyor. Mavi-yeşil çatıdaki su seviyeleri akıllı bir vana ile yönetiliyor. Tahminde fırtınanın yaklaştığı belirtiliyorsa sistem, çatıda depolanan suyu önceden serbest bırakacak. Bu şekilde, sağanak yağış geldiğinde çatı yeniden doluyor, bu da çevredeki oluklara ve kanalizasyonlara daha az yağmur suyu girmesi anlamına geliyor. Başka bir deyişle çatı, gerektiğinde sıkılabilen bir süngere dönüşüyor. Spaan, “‘Sıkılabilir’ sünger şehrinde, tüm şehri şekillendirilebilir hale getirirsiniz” diyor.