By Climatedesk.org‘da Tim McDonnel imzası ile yayınlanan haberi Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Tuba Bucak‘ın Türkçesi ile paylaşıyoruz
* * *
20 Mart sabahı Avrupa’da gözlenen tam güneş tutulması, 1999’dan beri bu ölçekte gözlenen ilk güneş tutulması olarak kaydedildi. Şu anda enerjisinin %7’sini güneşten sağlayan ve dünyada güneş enerjisinden en fazla yararlanan ülke olarak bilinen Almanya’nın güneş enerjisi kurulu gücü 1999 yılında toplam kurulu gücün %1’ini oluşturuyordu. Bu sebeple Almanya’nın güneş tutulmasından nasıl etkileneceği sorusu birkaç aydır Alman medyasını bir hayli meşgul etti.
Şubat’ta Wirtschafts Woche dergisinde yayınlanan bir makalede fabrikaların enerji talebine ayak uyduracak önlemler almamaları halinde enerji kesintilerinin olabileceğinden bahsediliyordu. Bununla birlikte pek çok uzman güneş tutulmasının tüketiciler üzerindeki etkilerinin ihmal edilebilecek seviyede olabileceğini de belirttiler. Bunun bir sebebi de Almanya’daki enerji firmalarının aylardır bu olası etkiler üzerine alınabilecek önlemler üzerine çalışmaları ve güneş tutulması olayını bir nevi bu konuyla profesyonelce nasıl başa çıkabildiklerini göstermek için bir fırsat olarak görmeleriydi.
Güneşin her akşam battığı ve Almanya’da bulutlu günlerin yoğun olarak yaşandığı düşünülürse ilk bakışta bu konunun biraz abartıldığı düşünülebilir. Fakat durumun bu kadar önemsenmesinin sebebi, tam güneş tutulması esnasında güneşin ortadan kaybolma ve yeniden ortaya çıkmasının çok kısa bir süre içerisinde gerçekleşiyor olması. Bütün elektrik şebekeleri arz ve talebin saniye saniye mükemmel bir denge içinde olması gerektiği prensibiyle işletilir. Bu dengeyi kontrol etmek özellikle üzerinde hiç kontrolümüz olmadığı güneş enerjisiyle elektrik üretirken daha da karmaşık hale gelir. Özellikle hızlı ve uçlardaki enerji dalgalanmalarında bu dengeyi sağlamak daha da güçleşir.
Peki Almanya güneş tutulması sırasında enerji talebini nasıl karşıladı? Almanya’daki enerji üreticileri, güneş tutulmasının yaratacağı kısa vadeli arz-talep dengesizliğini önlemek için öncelikle kaybı doğalgaz santrallerinden karşıladılar. Buna ek olarak, yüksek elektrik tüketen fabrikalarla doğrudan iletişim halindelerdi ve gerektiğinde enerji kullanımlarını sınırlandırabilmelerini talep ettiler. Bir diğer nokta da güneş tutulmasının birden gerçekleşmiyor olması: Ayın gölgesi ülke üzerinde ilerledikçe güneşe olan etkisi de yavaşça artıp azalır.
Bir diğer seçeneğin enerjiyi depolamak -tutulmadan bir önceki gün dev bataryalarla enerjiyi depolamak ve tutulma esnasında o enerjiyi kullanmak- olduğu düşünülebilir. Fakat şebeke ölçeğinde depolama henüz emekleme evresinde ve en azından kısa vadede bir çözüm olarak gözükmüyor. Bununla birlikte Almanya Güneş Enerjisi Meslek Odası’nın sözcüsü 2048 yılında gerçekleşecek olan bir sonraki güneş tutulmasında güneş enerjisini şebeke ölçeğinde depolayabilecek teknolojilerin gelişmesiyle birlikte bu çözüm de kullanılabilir duruma gelecek.
Almanya’da güneş tutulması konusunun bu kadar konuşulmasının en büyük sebebi bu doğa olayının ülkede yeni şebeke modelini test edebilmek için büyük bir şans olarak görülmesi. Temiz enerji devrimiyle birlikte, büyük ve esnek olmayan enerji santrallerine dayalı eski şebeke modelinden esnek ve birbirine bağlanabilen yeni bir şebeke modeline gidilmesi ihtiyacı doğdu. Güneş tutulması, Almanya’nın yeni şebeke modelinin nasıl çalıştığını göstermesi açısından eşsiz bir fırsat olmakla beraber, gelecekte güneş enerjisinin payını arttırmayı planlayan elektrik üreticileri için de değerli bir bilgi sağlamış oldu.
Haberin İngilizce Orjinali
Haber: Tim McDonnell
Yeşil Gazete için çeviren: Tuba Bucak
(Yeşil Gazete, Climate Desk)
Comments