Almanya Federal Meclisi’nde Ermeni soykırımı tasarısı bir ret ve bir çekimser oyla kabul edildi.
Alman Federal Meclisi’nde yaklaşık bir saat süren tartışma oturumunun ardından “1915-1916 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermenilere ve diğer Hristiyan azınlıklara uygulanan soykırımın hatırlanması ve anılması” başlıklı karar tasarısı bir ret, bir çekimser oyla kabul edildi.
İktidardaki Hristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) ile muhalefetteki Yeşiller’in ortak karar tasarısı, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Jön Türk hükümetinin talimatıyla Ermeniler ve diğer Hristiyan azınlıklara yönelik tehcir ve katliamı soykırım olarak nitelendirmesinin yanında, o dönem Osmanlı İmparatorluğu’nun askeri müttefiki konumunda olan Alman İmparatorluğu’nun sorumluluğunun da altını çiziyor.
“Türkiye sanık sandalyesinde değil”
Ülkedeki Ermeni toplumunun temsilcileri ve dini liderlerinin de takip ettiği oylama öncesinde yaklaşık bir saat süren tartışma oturumunda konuşan parti temsilcileri, amacın Türkiye’yi ya da mevcut Türk hükümetini sanık sandalyesine oturtmak olmadığını vurguladılar.
Alman Federal Meclisi Başkanı Norbert Lammert, oturumun açılış konuşmasında “Parlamento tarih komisyonu değildir, mahkeme hiç değildir” diyerek, ancak Alman meclisinin Almanya’nın kendi tarihi sorumluluğu da bulunan bir konuda nahoş sorulardan kaçamayacağını kaydetti. Lammert, “Bugünkü Türkiye 100 yıl önce olanlardan sorumlu değildir, ama bunun gelecekteki sonuçlarından sorumludur” diye konuştu.
Norbert Lammert, başta Türk asıllılar olmak üzere milletvekillerine yönelik ölüm tehditlerine varan tepkilere de değinerek, eleştiriyi kabul ettiklerini, ancak Alman Federal Meclisi’nin düşüncesini ifade özgürlüğünü engellemeye yönelik tehditlerin kabul edilemez olduğunu ve kendilerini caydıramayacağını söyledi.
Yeşiller Eş Başkanı Cem Özdemir ise konunun Türklere ahlak hocalığı yapmak ya da başkalarının işine karışmak olmadığını, 1915-1916’da yaşananların Alman tarihinin de bir parçası olduğunu söyleyerek “Geçmişte bu korkunç suça ortak olmuş olmamız, bugün inkarcıların suç ortağı olacağımız anlamına gelmemeli” dedi.
Cem Özdemir, Irak, Suriye ve Türkiye’de Hristiyanların günümüzde de takibat altında olduğunu savunarak, Doğu Hristiyanlığı için büyük endişe duyduğunu söyledi.
Sosyal Demokrat Parti dış politika uzmanı Rolf Mützenich de konuşmasında, tartışma oturumunun konusunun Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı yargılamak değil, Ermeni soykırımı olduğunu vurguladı.
Kararda soykırımda Almanların da suç ortaklığı kabul ediliyor ve esas sorumlunu jöntürk tönetimi olduğuna vurgu yapılıyor. Kabul edilen metinde Osmanlı İmparatorluğu ve Alman İmparatorluğu içerisinde, yüzyıl önceki güç koşullar ve o dönemin yönetimlerine karşı farklı yollarla Ermeni kadın, çocuk ve erkeklerin kurtarılması için mücadele eden insanları da saygıyla anar ibaresi yapılıyor.
Türkiye Başbakanı tarafından sıradan bir olay diye nitelenen Ermeni Soykırımına dair karar beklenildiği gibi Türkiye Almanya ilişkilerinde gerilime yol açtı. Türkiye ilk tepki olarak Berlin Büyükelçisini geri çağırdı.
(DW Türkçe, Agos, Yeşil Gazete)
