Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD), Cumhuriyet Parti’nin adayı ve şu anda da mevcut başkan olan Donald Trump ve Demokrat Parti’nin adayı Joe Biden arasındaki başkanlık yarışında sona yaklaşılıyor, sandıklardan çıkan oylar birer birer açıklanıyor.
Resmi olmayan sonuçlara göre Joe Biden, Donal Trump’ın az farkla önünde gözüküyor. Şimdiye kadar sayılan oylarla Demokratlar 224, Cumhuriyetçiler 213 delege çıkardı.
Seçimlerde seçmenler doğrudan başkan adaylarına değil destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor. Bu yüzden toplamda fazla oy alan değil, daha fazla delegeye ulaşan aday başkan seçiliyor. 538 delegenin yarıdan bir fazlası olan 270 delegeye ulaşan isim ise başkanlık seçimini kazanıyor. Şu anda seçim sonucuyla ilgili bir şey söylemek için oldukça erken çünkü sayım işlemi günler alabiliyor.
Rakamlar birçok eyalette yakın giderken seçimin belirleyicisinin Wisconsin, Michigan ve Pensilvanya eyaletlerinin oyları olacağı belirtiliyor.
Trump’tan erken zafer ilanı ve usülsüzlük iddiası
Milyonlarca oyun sayımı devam ederken Trump, Demokrat Parti’nin yarışı önde götürmesine rağmen erken zafer ilan etti. Beyaz Saray‘da düzenlediği basın toplantısında açıklama yapan Cumhuriyetçi Parti adayı “Açıkça bu seçimi biz kazandık” dedi.
Ayrıca seçimlerde usülsüzlük yapıldığını öne süren Trump “Bu bizim ülkemiz için utanç verici” ifadelerini kullandı. Trump, kullanılan oyların sayımının durdurulmasını istediklerini ve seçimleri Yüksek Mahkeme’ye taşıyacaklarını söyledi.
Trump’ın ‘usulsüzlük yapıldığı’ iddiasını destekleyecek herhangi bir kanıt ise bulunmuyor. Ayrıca kesin bir zafer ilanı etmek için ise oldukça erken.
LIVE: President Donald J Trump https://t.co/J7hhaUPUf0
— Team Trump (Text TRUMP to 88022) (@TeamTrump) November 4, 2020
Biden: Bu kadarını beklemiyorduk
Seçim sonrası ilk konuşmayı ise Biden yapmıştı. Demokrat Parti adayı Arizona’da kazandıklarını duyururken ‘Bu kadarını beklemiyorduk’ ifadesini kullandı. Biden, seçmenlerine şöyle seslendi:
Oyları saymak uzun sürecek ancak Pennsylvania’yı da kazanacağız. Seçimin gerçek sonuçlarını yarın sabaha kadar öğrenmek zor. Bu karar Amerikan halkına ait. Ama ben çok iyi hissediyorum.
Kritik Florida ve Texas eyaletini Trump kazandı
ABD’de 59. başkanlık seçimlerinde kritik önemdeki Florida ve Texas eyaletlerini ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump kazandı.
Amerikan Associated Press (AP) haber ajansının yayımladığı resmi olmayan sonuçlara göre ABD Başkanı Trump, Florida eyaletindeki oyların yaklaşık yüzde 51,3’ünü aldı.
Halen oy sayımının devam ettiği eyalette toplam oyların yüzde 96’sı sayılırken, yüzde 51,3 oy oranına ulaşan Trump, yüzde 47,8 oy oranında kalan Biden’a üstünlük sağlayarak eyaletteki seçimleri kazandı. Bu sonuçla Biden’ı geride bırakan Trump, eyaletteki 29 delegeyi hanesine yazdırmış oldu.
Trump, Texas’ta ise 38 delege kazandı.
Arizona ve California eyaletini Biden kazandı
Seçim açısından kritik önemde olduğu belirtilen Arizona eyaletini ise Joe Biden kazandı. CNN International’ın aktardığına göre Biden burada oyların yüzde 51.8’ini kazandı. Bu sonuçla Biden, Arizona’dan 11 delegeyi hanesine yazdırmış oldu.
En çok delegeye sahip eyalet California‘da kazanan aday da gene Biden oldu. Resmi olmayan sonuçlara göre oyların yüzde 65.6’sını kazanan Biden, hanesine 55 delege yazdırmış oldu.
West Virginia’yu Trump, Virginia’yı Biden kazandı
AA’nın aktardığına göre A West Virginia eyaletinde Cumhuriyetçi Donald Trump, Virginia eyaletinde Demokrat Joe Biden kazandı.
Trump, 2016 yılında da West Virginia eyaletinde rakibi Hillary Clinton’ı yenmişti. West Virginia’yı kazanan son Demokrat 1996’da Bill Clinton olmuştu.
Virginia eyaletinde ise Demokrat başkan adayı Joe Biden seçimi kazandı. 2016 yılında da Virginia’da Demokrat aday Hillary Clinton kazanmıştı. Trump, West Virginia’da 5 delege kazanırken, Biden ise Virginia’da 13 delegeyi hanesine yazdırmış oldu.
Mississippi ve Massachusetts’te sonuçlar
Cumhuriyetçi Donald Trump Mississippi, Demokrat Joe Biden ise Massachusetts eyaletini kazandı. Halen oy sayımının devam ettiği eyalette Trump, Demokrat rakibi Biden’ı geride bırakarak oyların çoğunluğunu ve 6 delegeyi kazanmayı garantiledi.
Öte yandan Biden, Massachusetts eyaletindeki oyların çoğunluğunu elde etti ve eyaletteki 11 delegeyi kazandı. Bu sonuçlarla Trump toplam 19, Biden ise toplam 28 delegeye ulaştı.
Alabama, Delaware ve Illinois’in galipleri belli oldu
Alabama eyaletinde Cumhuriyetçi Donald Trump, Delaware ve Illinois eyaletlerinde ise Demokrat Joe Biden kazandı.
Trump, 2016 başkanlık seçimlerinde de Alabama eyaletinde rakibi Hillary Clinton’ı yenmişti. Diğer taraftan Delaware ve Illinois eyaletlerinde ise Demokrat başkan adayı Joe Biden seçimi kazandı.
Her iki eyaleti 2016 yılında da Demokrat aday Hillary Clinton kazanmıştı. Trump, Alabama’da 9 delege kazanırken, Biden ise Delaware’de 3, Illinois’de 20 delegeyi hanesine yazdırmış oldu.
Güney Carolina ve Oklahoma Trump’ı seçti
ABD’de 59. başkanlık seçimlerinde Trump, Güney Carolina ve Oklahoma eyaletlerinde kazandı. Bu sonuçla Trump, Güney Carolina’da 9, Oklahoma’da ise 7 delegeyi hanesine yazdırdı.
Trump Tennessee’de, Biden New Jersey’de kazandı
Cumhuriyetçi Donald Trump, Tennessee eyaletinde, Demokrat Joe Biden New Jersey eyaletinde kazandı. Trump, Tennessee’de 11 delege kazanmış oldu.
Türklerin yoğun olarak yaşadığı New Jersey eyaletinde ise Demokrat başkan adayı Joe Biden seçimi kazanarak 14 delegeyi hanesine yazdırdı.
ABD’de başkan nasıl seçiliyor?
ABD halkı bu seçimle birlikte 46. başkanını belirleyecek. Amerika’nın kendine özgü bir seçim sistemi var. Amerikalı seçmen, sandığa gittiğinde doğrudan yeni başkanı ve yardımcısını değil, bu kişileri seçecek olan seçiciler kurulu delegelerine oy veriyor.
Başkan adayının aldığı oy sayısı değil, kazandığı delege sayısı belirleyici oluyor. Seçiler kurulu, senato ve Temsilciler Meclisinin toplam üye sayısı olan 538 delegeden oluşuyor. Delege sayısı 270 olan başkan adayı seçimi kazanmış oluyor.
Delegelerin dağılımı eyaletlerin nüfus oranlarına göre belirleniyor. 40 milyon civarında nüfusu olan Kaliforniya’nın Seçiciler Kurulu’nda 55 delegesi varken, nüfusu 1 milyon veya altındaki eyaletlerde ise 3 delege oluyor.
Ayrıca ülkede birçok eyalette belirli durumlarda seçim sandığına gitmeden posta yoluyla oy kullanabiliyor. Bugün aslında posta yoluyla oy pusulası göndermeyen seçmenler sandığa gidecek.
Sandıkların açılma ve kapanma saatleri de eyaletlere göre farklılık gösteriyor. Tüm eyaletlerdeki oy verme işlemi, 4 Kasım 2020 günü Türkiye saati ile 05.00’da sona erecek.
Oy sayım işlemi haftaları bulabiliyor
Oyları sayma işlemi resmi olarak bugün başladı. Eğer oyları yeniden sayım gibi bir durum söz konusu olmazsa eyaletler kasım ayı içerisinde oyların sayımını tamamlamış olacak. Oy sayım işlemleri haftaları bulabiliyor.
Tüm seçmen oylarının Washignton’a 16 Aralık’a kadar gönderilmesi gerekiyor. Fakat yine de sandık çıkış anketlerinden resmi olmayan sonuçlara göre yeni başkan tahmin ediliyor.
Seçilen başkan ise hemen göreve gelemiyor. Ancak 20 Ocak’ta yapılacak yemin töreniyle göreve başlıyor. Seçimin galibi, 20 Ocak 2020’den 20 Ocak 2025’e kadar ülkeyi yönetecek.