By 
Avrupa Birliği (AB) enerji bakanları, enerji krizine karşı alınacak önlemleri ve doğalgaza uygulanacak tavan fiyatı görüşmek üzere dün Belçika‘nın başkenti Brüksel‘de bir araya geldi.
Toplantıda, bakanlar vatandaşları ve ekonomiyi aşırı yüksek gaz fiyatlarına karşı korumak için geçici bir piyasa mekanizması için anlaşmaya vardı. Buna göre, doğalgaza megavatsaat başına 180 Euro (3 bin 557 TL) tavan fiyat uygulanacak.
Tavan fiyat uygulaması, Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TTF‘de işlem gören vadeli gaz kontratının üç iş günü boyunca 180 Euro’yu aşması ve aynı dönemde Avrupa’da sıvılaştırılmış doğalgazın (LNG) megavatsaat fiyatının küresel piyasalarda 35 Euro’nun üzerine çıkması durumunda yürürlüğe girecek.
AB Dönem Başkanı Çekya‘nın Sanayi Bakanı Jozef Sikela sabit bir tavan fiyatın olmadığını “dinamik bir üst sınırın” söz konusu olduğunu söyledi.
15 şubat’ta yürürlüğe giriyor
AB, uygulamayla “enerji arz güvenliğini, finansal piyasaların istikrarını ve Avrupa’da dünya piyasa fiyatlarını yansıtmayan gaz fiyatındaki aşırı dalgalanmaları sınırlamayı” amaçlıyor.
Söz konusu mekanizma 15 Şubat 2023 tarihinde yürürlüğe girecek ve AB Enerji Düzenleyicileri İşbirliği Ajansı piyasaları sürekli olarak izleyerek gerekli bildirimleri yayımlayacak.
Doğalgaza tavan fiyat uygulaması, gaz talebinin bir ayda yüzde 15 veya 2 ayda yüzde 10 artması, LNG ithalatının önemli ölçüde azalması veya TTF’de işlem gören gaz miktarının geçen yılın aynı dönemine göre önemli ölçüde düşmesi durumunda ise askıya alınacak.
Ne olmuştu?
AB Komisyonu, geçen ay piyasalardaki gaz fiyatlarına “tavan fiyat” olarak bilinen bir düzeltme mekanizması uygulanması teklifinde bulunmuştu. Plan, Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de işlem gören vadeli gaz kontratının iki hafta boyunca 275 euroyu aşması ve Avrupa’da sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) megavatsaat fiyatının küresel piyasaların 58 euro üzerine çıkması durumunda yürürlüğe girecekti.
AB Dönem Başkanı Çekya’nın üye ülkeler arasında uzlaşı sağlamak için hazırladığı son teklif ise, doğalgaz fiyatının megavatsaat başına 188 euroyu 3 gün boyunca aşması ve küresel LNG fiyatlarıyla farkın da 35 euro olması durumunda tavan fiyatın devreye girmesini içeriyordu.
‣ AB’nin doğal gaz faturası 250 milyar Euro daha yükselecek
‣ Putin: Türkiye’de büyük bir doğal gaz merkezi kurabiliriz
Fransa, Belçika ve İtalya‘nın hayata geçirmek istediği tavan fiyat uygulamasına Almanya, Hollanda, Avusturya, Danimarka ve Macaristan gibi ülkeler mesafeli yaklaşıyor, bunun Avrupa’ya gaz tedarikini azaltmasından çekiniyordu.
Alman hükümeti tavan fiyat uygulamasıyla birlikte üretici ülkelerin gazını Asya pazarlarına satabileceği ve Avrupa’ya sıvılaştırılmış doğal gaz sevkiyatının da durabileceği endişesi taşıyordu. Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck Brüksel’de toplantı öncesi yaptığı açıklamada “Kaygılarımızın bir temeli var” diyerek “Şimdiye kadar piyasaya yapılan müdahalelerden biliyoruz ki son derece dikkatli olmak zorundayız, kaş yapalım derken göz çıkarmamalıyız” dedi. Habeck uzlaşmaya varılmasının ardından ise “Şimdi önceden kestirilemeyecek sonuçları belirgin bir biçimde azaltan birçok araç tanımladık” diyerek acil durumlarda mekanizmanın devre dışı bırakılabileceğini kaydetti.
Avrupa Birliği’nin aldığı karara Moskova‘dan tepki geldi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov Rus haber ajansı TASS‘a yaptığı açıklamada “Bu, piyasa fiyat belirleme süreçlerinin ihlalidir” diyerek her türden tavan fiyat uygulamasının “kabul edilemez” olduğunu söyledi.
Comments