Türkiye‘den Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu‘nun da aralarında bulunduğu, 91 ülkeden 161 bilim insanının katıldığı geniş kapsamlı bir araştırma, göçmen kuş ölümlerinin büyük bir kısmının insan kaynaklı olduğunu ortaya koydu. 2003-2021 yılları arasında, 45 büyük göçmen kuş türünün ölümleri incelendi ve bu ölümlerin yüzde 87’sinin insan etkisiyle olduğu belirlendi.
DHA‘nın aktardığına göre araştırma, Dr. Juan Serratosa liderliğinde, dünya genelinden birçok üniversite ve enstitüden gelen bilim insanları tarafından yürütüldü. Ölüm nedenleri arasında yüzde 40,5 elektrik çarpması, yüzde 21,7 yasa dışı avlanma ve yüzde 16,3 oranında zehirlenme gibi sebepler ön plana çıktı. Bu bulgular, kuşların göç yollarında karşılaştığı tehlikelerin çoğunlukla insan faaliyetlerinden kaynaklandığını gösteriyor.
Araştırma boyunca toplanan verilere göre yırtıcı kuşlar, leylekler ve turnalar dahil olmak üzere 45 tür üzerinde yapılan çalışmalar, kuş ölümlerinin genellikle Afrika-Avrasya göç yolu boyunca yoğunlaştığını ortaya koydu. İncelenen 1704 ölüm kaydı, bu türlerin doğal nedenlerden ziyade insan kaynaklı etkilerle karşı karşıya kaldığını belirtti.
Araştırmada, enerji altyapısının kuş ölümlerindeki rolü özellikle vurgulanıyor. Elektrik çarpması, enerji hattı çarpışmaları ve rüzgar türbinlerine çarpmalar, ölümlerin yaklaşık yüzde 49’unu oluşturuyor. Özellikle enerji altyapısının gelişimi, planlama ve işletme aşamalarında alınacak etki azaltma önlemleri, gelecekte kuşların korunmasına büyük katkı sağlayabilir.
‣ BM: Göçmen kuşlar plastik kirliliğine karşı çok savunmasız
‣ ABD’de göçmen kuşların ölümünden şirketler sorumlu tutulmayacak
‣ Koruma altındaki göçmen türlerin beşte birinden fazlası yok olma tehditi altında
Çalışma, ayrıca yasa dışı öldürme ve zehirlenmelerin, kuş ölümlerinde önemli bir yer tuttuğunu gösterdi. Bu tür ölüm olayları, özellikle Afrika‘da yasa dışı avlanmanın en yüksek olduğu bölgelerde daha fazla görülüyor. Avrupa‘da ise elektrik çarpması, ölüm nedenleri arasında en yaygın olanı.
Araştırmanın bulguları, kuşların ve diğer tüm yaban hayatının korunması için daha etkin önlemler alınması gerektiğini işaret ediyor. Bilim insanları, koruma stratejilerinin güçlendirilmesi ve özellikle enerji altyapısının kuş dostu hale getirilmesi gerektiğini vurguluyor. Araştırma ayrıca bu konuda uluslararası işbirliğinin ve eylemlerin önemini de ortaya koyarak, küresel ölçekte bir farkındalık ve müdahale ihtiyacını dile getiriyor.
