İran İnsan Hakları Örgütü’nce (IHRNGO) yapılan açıklamada başörtüsünü ‘uygun’ takmadığı gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından hayatını kaybeden Mahsa Amini’nin ardından başlayan protestolarda bugüne kadar 63’ü çocuk olmak üzere en az 469 insan öldürüldü.
Norveç merkezli örgüt tarafından yapılan açıklamaya göre tutuklamaların nedenleri arasında Allah’a karşı gelmek (moharebeh) ve yolsuzluk (efsad-fil-arz) bulunuyor.
İran Devrim Mahkemesi’nde yargılanan bazı protestocuların ailelerinin de baskı altında olduğu bildiriliyor.
IHRNGO Direktörü Mahmood Amiri Moghaddam, “Son üç aydır protestoları bastırmayı başaramayan İslam Cumhuriyeti liderleri, protestocuları infaz ederek korku içinde hüküm sürmeye çalışıyor. Siyasi sponsorlukların, sokak ve sanal kampanyaların ve uluslararası toplumdan gelen baskının siyasi maliyeti artırması, yeni infazların önüne geçebilir” açıklamasında bulundu.
Protestolara katıldığı için bugüne kadar iki kişi idam edildi.
Ne olmuştu?
Ahlak polisinin gözaltına aldığı 22 yaşındaki Mahsa Amini, iki gün sonra, 16 Eylül’de hayatını kaybetti.
Amini başörtüsü kuralına uymaması, saçının görünmesi nedeniyle gözaltına alınmıştı. Genç kadının ölmesiyle ülke çapında kadınlar eylemler başlattı.
Mahsa Amini’nin ölümü bir toplumu ayağa kaldırdı ve uluslararası kamuoyunda yankı buldu. İran’daki eylemlere üniversitelilerin yanısıra liselilerin de katılması protestolara ivme kazandırdı. Protestolarla birlikte kesilmiş saçlar bayrak haline gelerek isyanın sembolü haline geldi.
Fotoğraf: Reuters
Amini için ülkede günlerdir protestolar gerçekleştirilirken birçok ülkede de vatandaşlar sokağa çıkarak kadın mücadelesine destek vererek baskı İslam rejimine tepki gösterdi.
Başörtüleri yakıldı, kadınlar sokaklarda toplumsal cinsiyet eşitliği için yürüdü. Kadın hakları savunucuları ve öğrenciler protesto çağrılarında bulundu.
“Diktatöre ölüm”… Bu slogan İran sokaklarında haykırıldı. Amini’nin Sakkız’da gerçekleşen cenazesinde de aynı sloganlar atılmıştı.
