Paris merkezli Inequality Lab tarafından paylaşılan Dünya Eşitsizlik Raporu‘na göre, küresel milyarder sayısı 2021 yılında rekor kırdı. Milyarderlerin toplam servetinin bir yıl öncesine göre yüzde 75 arttığı kaydedildi.
Raporda ayrıca, eşitsizliğin en derin olduğu bölgelerin Orta Doğu ve Kuzey Afrika, Avrupa‘nın ise en eşit bölge olduğu açıklandı.
Türkiye’de gelir eşitsizliği son 15 yılda arttı
Rapor, en tepedeki yüzde 1’lik kesimin, 1990’ların ortasından beri biriken tüm ek servetin yüzde 38’ini, en alttaki yüzde 50’lik kesimin ise bu birikimin sadece yüzde 2’sini aldığını duyurdu. Bugün küresel eşitsizlik, batı emperyalizminin zirvede olduğu dönemle aynı seviyede bulunuyor.
Söz konusu raporda Türkiye’yle ilgili veriler de yer aldı. Buna göre, Türkiye’de gelir eşitsizliği son 15 yılda artmaya devam etti ve son üç yıldaki ekonomik yavaşlama tüm nüfus gruplarının gelirlerini azalttı.
Türkiye’de bir yetişkinin yıllık ortalama kazancı 85 bin TL olarak açıklandı.
Ancak, en yoksul yüzde 50’nin ortalama geliri yıllık 20.260 TL iken, en zengin yüzde 10’luk kesimin ortalama yıllık geliri 463.020 TL. En zengin yüzde 10, tüm gelirin yüzde 54,5’ini alırken, en yoksul yüzde 50’nin payı sadece yüzde 12.
Aynı rapor, son 25 yılda ulusal serveti iki katına çıkan Türkiye’de servetin dağılımdaki eşitsizliğin derinleştiğini söylüyor.
Ekonomistler, eşitsizliği gidermeye yardımcı olmak için servetin yeniden dağıtılması gerektiğini belirtiyor.
Türkiye’de kadınlar milli gelirin yüzde 23,3’ünü kazanıyor
En yoksul yüzde 50 toplam milli servetin yüzde 4’ünü, ortadaki yüzde 40’lık kesim milli servetin yüzde 29’unu ve en üstteki yüzde 10 ise yüzde 67’sini elinde tutuyor.
En yoksul yüzde 50’nin ortalama olarak elinde bulundurduğu servet 8.910 TL’den az.
Cinsiyetler arası eşitsizlikte ise iyileşme görülse de bu rakamlar eşitlikten hayli uzak. Türkiye’de kadınlar milli gelirin yüzde 23,3’ünü, Orta Doğu ve Afrika’da ise kadınlar milli gelirin ortalama yüzde 15’ini kazanıyor.
Raporda, küresel gelir ve servet eşitsizliklerinin ekolojik eşitsizliklerle ve ülkelerin iklim değişikliğine yaptıkları katkıyla yakın bağına dikkat çekiliyor. Ülkeler arasında ve ülkelerin içinde en tepedeki yüzde 10 en fazla salımı yapmaya devam ediyor.
En zenginler en fazla karbon salımı yapıyor
Rapor, Türkiye’de kişi başı karbon salımının ortalama 6 ton karbondioksit eşdeğeri (CO2e/kişi) olduğunu da kaydederken, en alttaki yüzde 50’nin salımı 3,1 tondan daha az.
Ancak, buna karşı en üstteki yüzde 10’un salım miktarı 22.6 CO2e ile bunun yedi katından daha fazla.
Hükümetlerin net serveti ile özel ve kamu sektörünün net serveti arasındaki boşluğa da dikkat çeken rapor, ulusların zenginleşirken hükümetlerin fakirleştiğini de belirtiyor.
