Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından paylaşılan fotoğraflarda dokuz gün hareketi izlenen A-74’ün, Brunt Buz Sahanlığı’na çarpmaktan küçük bir farkla kurtulduğu görülürken, paylaşılan bilgide çarpmanın gerçekleşmesi halinde kendisinden daha büyük bir parçanın kopmasına neden olabileceği aktarıldı.
Ağustos ayının başlarında, kuvvetli doğu rüzgarları nedeniyle Brunt Buz Sahanlığı’nın batı ucu etrafında dönen A-74 buzdağı, rüzgarlar nedeniyle güneye doğru hareket ediyor.
Sürüklenen buzdağının rüzgarın etkisiyle Brunt Buz Sahanlığı’na çarpması durumunda bin 700 kilometrekarelik bir başka buzdağının kopmasına neden olabileceğini aktaran ESA’dan Mark Drinkwater şunları söyledi:
“A-74’ten bile daha büyük olan burun şeklindeki parçası, Brunt Buz Sahanlığı’na zar zor bağlı kaldı. Eğer bu parça şiddetli bir şekilde çarpışsaydı, kalan buz köprüsünün kırılmasını hızlandırabilir ve kırılmasına neden olabilirdi. Sentinel uydu görüntülerini kullanarak durumu rutin olarak izlemeye devam edeceğiz.”
A-74 buz dağı, geçtiğimiz yılın Kasım ayında Brunt Buz Sahanlığı’nda meydana gelen çatlak sonrasında bu yılın Şubat ayında ortaya çıkmıştı.
A-74, son on yılda buz sahanlığından ortaya çıkan üçüncü büyük bölünme. Uzay Ajansı, buzdağının okyanus akıntıları nedeniyle altı aydır Brunt Buz Sahanlığı’na yakın olduğunu bildirdi.
ESA uzmanlarına göre, Brunt Buz Sahanlığı için risk de devam ediyor. A-74’ün çarpmasından kıl payı kurtulan buzul bölgesi, deniz tabanına ince bir şekilde bağlı bulunuyor. Buzulbilimciler bölgeyi, buz sahanlığındaki yarıkları ve boşlukları düzenli olarak izliyor.
20 yılda 28 trilyon ton buzul eridi
İklim krizine bağlı okyanusların hızla ısınması nedeniyle buzullar rekor düzeyde eriyor, parçalanıyor ve bölünüyor. Uzmanlar bunun çok ciddi sonuçları olacağı konusunda uyarıyor. ESA’nın yürüttüğü bir çalışma, dünyanın rekor düzeyde ve giderek ivme kazanan bir şekilde buzul kaybettiğini ortaya çıkarmıştı.
Çalışmada, 1994 ile 2017 yılları arasında dünyada toplam 28 trilyon ton buzulun eridiği belirtilirken, bunun Birleşik Krallık büyüklüğünde ve 100 metre kalınlığında bir buzul tabakasına karşılık geldiği vurgulanmıştı.
90’lı yıllarda dünyada yılda 0,8 trilyon ton buzul erirken, bu oran 2017 yılında 1,2 trilyon tona çıktı. Bilim insanları da buzul erime oranının giderek arttığını, atmosfer ve okyanusların da gittikçe ısındığının altını çizdi.
