By 
Devlet Su İşleri’nin (DSİ) son verilerine göre Türkiye‘nin kullanılabilir su varlığı 112 milyar metreküp. Bunun 94 milyar metreküpü yüzey, 18 milyar metreküpü ise yeraltı sularından oluşuyor.
Ülkemizin kullanılan su miktarı yılda 57 milyar metreküp; bunun 44 milyar metreküpü tarımda ve 13 milyar metreküpü sanayi işlemlerinde ve evlerde kullanılıyor.
AA’ya konuşan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Demir, “Tarımda kullanılan 44 milyar metreküp suyun yaklaşık yüzde 60’ı yanlış sulama yöntemleri nedeniyle boşa aktığını söyledi:
Yani tarımda yaklaşık 25 milyar metreküp suyu israf ediyoruz.
Şehirlere borularla su taşımak zorunda kalabiliriz
Bir ülkenin su zengini olabilmesi için yılda kişi başına 8 bin metreküp su miktarı olması gerekiyor, ancak Türkiye’de kişi başına düşen su miktarı ortalama 1300 metreküp.
Demir, “Marmara Bölgesi’nde bunun bin metreküpün de altına düştüğünü söyleyerek 1300-1500 metreküpün su stresi sınırı olduğunu hatırlattı:
“Önümüzdeki 20-30 yıl içinde maalesef su fakirliğine girebilecek bir ülkeyiz. Nasıl doğalgazı borularla ülkenin her yerine taşıyorsak, 15-20 yıl içerisinde bütün şehirler arasında borularla su taşımak zorunda kalabiliriz.”
Avrupa ülkeleri gibi gelişmiş ülkelerin, suyun yüzde 30-35’ini tarımda kullandığını ve ‘tarımda etkin su kullanımı’ yöntemleri sayesinde, suyun yüzde 90’ından fazlasının israf edilmeden değerlendirebildiğini anlatan Demir, Türkiye’de de yüzeysel, salma sulamayla yapılan israfın, aynı yöntemlerle engellenebileceğini belirtti.
DSİ’nin başlattığı suyun yer altında depolanması ve suyun korunmasıyla ilgili çalışmaların hem yer altı suyu kaynaklarımız açısından hem de suyun depolanıp kullanılması açısından önemliolduğunu kaydeden Demir, ” Ama yüzey sulama yöntemlerimizin mutlaka basınçlı sistemlere geçirilerek korunması gerekiyor” dedi.
Tuz Gölü bölgesindeki kaçak kuyular geleceği kurutuyor
Flamingo cenneti Tuz Gölü’nde yavru flamingolar artık taşıma su ile yaşatılmaya çalışılıyor
Suyun geri kazanımı sürdürülebilirliği artırır
Sürdürülebilirlik ve geri kazanımın önemine vurgu yapan Demir, suyun geri kazanım döngüsünü ifadelerle açıkladı:
“Sularımızı, ‘yeşil su’, ‘mavi su’, ‘gri su’, ‘siyah su’ gibi farklı isimlerle tanımlıyoruz. ‘Yeşil su‘ yağmur ile oluşan, ‘mavi su‘ yer altı suları, yüzey sularımız ve göllerimiz. ‘Gri su‘, bunlardan geri dönüştürülerek tekrar kazandığımız sular, ‘siyah su‘ ise maalesef kirli sular yani geriye dönüştüremediğimiz sular.
‘Gri su’ çok önemli hale geldi, dünyada bunun kazanılmasının üzerinde duruluyor, yüzey ve yer altı suyunu geri dönüştürülebilir hale getirmek, sürdürülebilirlik açısından çok önemli. Evsel kullanımda gri su kazanımı çok ciddi bir belirleyici, belediyeler buraya doğru gidiyor.
Tarımda sulamada kullandığımız su, drenaj sistemiyle tekrar geri kazanıldığında sürdürülebilirlik artacaktır.
Van Gölü’nün zemini: Araç lastikleri, su şişeleri ve daha niceleri…
Göllerimizi kaybediyoruz, çözüm bulmalıyız
Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Candan Gökçeoğlu ise Türkiye’nin su sıkıntısı yaşamasının nedenleri olarak havzaların bazılarının kirlenmiş olmasına ve suyun dağılımındaki dengesizliğe dikkat çekti:
“Dengeli dağılım olmadığı için özellikle Orta Anadolu’da yer altı sularına aşırı yüklenme oluyor. Konya Havzası’nda yer altı suyu çok aşırı kullanılıyor. Bunun sonucunda da yer altı su seviyesi oldukça düşmüş durumda. Sonucunda bölgedeki göllerimiz kuruyor, obruklar oluşuyor.
Evlerde kullandığımız su, tarımda kullandığımızın çeyreği kadar.
Bizim bunlara bir çözüm getirmemiz gerekiyor, yoksa göllerimizi, yer altı sularımızı kaybediyoruz.
Van Gölü’nde kuraklık: Balıkçı tekneleri karaya oturdu
En köklü çözümlerden biri: Yağmur suyu hasadı
Gökçeoğlu, yağmur sularının ziyan edildiğini söyledi:
“İklim değişikliğinden kaynaklı bir problem olarak, bir bölgeye bütün yılda düşmesi gereken yağış miktarı çok kısa sürede düşüyor. Bu sel ve taşkına neden oluyor, su yüzey akışıyla kaybolduğu için hem kirleniyor hem de yer altı sularını besleyemiyor. Ani yağışlarda ortaya çıkan suyu kontrol etmemiz, ziyan etmememiz ve kullanmamız gerekiyor.”
Yağmur hasadı ile suyun ilk kaynağına dönüş: Durma göğe bakalım! – Video Haber
Kadıköy’de yağmur hasadı verimi: Pilot projeyle 740 ton su tasarruf edildi
Fotoğraf: Eylül Deniz Yaşar / Yeşil Gazete
Yer altı barajları iyi bir çözüm ama her yeri baraj ve göletle kapatamayız
Gökçeoğlu, yağmur suyu hasadını şöyle anlattı:
“Ağırlıkla kentsel bölgelerde yapılan bir işlem. Bina çatılarına konulan bir takım düzeneklerle su toplanarak kullanılıyor. Beton, asfalt kaplı yerlere düşecek yağmur suyu, kontrollü bir biçimde depolanmalı, ihtiyaca göre ana şebekeye verilmeli.
Tarımsal alanlarda ise ‘yer altı suyu barajları‘ şeklinde düşünebiliriz. Burada ancak yüzey akışına geçecek suyun denize gitmesi ya da taşkına sebebiyet vermemesi için kontrol altına alınması gerekiyor. Bunun en güzel yolu yer alt barajları. Yer altındaki sular akifer dediğimiz jeolojik malzemeler içinde bulunuyor, suyu, eğer kirletmiyorsanız, tertemiz şekilde, buharlaşmadan kullanabiliyorsunuz. Ancak her yeri baraj ve göletle kapatamayız, ekosistemi bozabilir, toprağınızı kaybedebilirsiniz.”
Dünyadaki toplam 1,4 milyar kilometreküp su kütlesinin sadece yüzde 2,5’inin tatlı sulardan oluştuğunu, bunun çoğunun da kar ve buz olduğunu işaret eden Gökçeoğlu sözlerini şöyle tamamladı:
“Neresinden bakarsanız bakın dünyada kullanabildiğimiz tatlı su kaynağımız yüzde 1’in altında. Matematiksel olarak bile sahip çıkmamız gereken bir oran var ortada, çok çarpıcı bir rakam. Devletin yaptığı çok ciddi çalışmalar var ama tabana yayamıyoruz.
Sulama sistemlerinin biraz daha fazla teşvik edilmesi gerekiyor. Vatandaşların korumayı içselleştirmesi gerekiyor. Siz eğer sokağa her gün çöp atarsanız devlet ne yapsın; suya da bu mantıkla sahip çıkmamız lazım. En hayati konu bu, vatandaşlar suyu kullanma, koruma ve kirletmeme açısından bilinçli olursa çok şey kazanırız.
Comments