Yüksek geçiş ücretleri ve çevre tahribatıyla 1915 Çanakkale Köprüsü açıldı

Temeli 18 Mart 2017’de atılan ve yap-işlet-devret modeli ile inşa edilen 1915 Çanakkale Köprüsü açıldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün düzenlenen Açılış Töreni‘ndeki konuşmasında “Bugünle gelecek arasındaki kalkınma köprüsü” olarak tanıttığı köprüye ilişkin olarak “Türkiye orta açıklığı itibarıyla dünyanın en uzun köprüsüne sahip Japonya’yı geride bırakarak, bu alanda ilk sıraya yerleşti” diyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ise Çanakkale’nin milletin kaderinin çizildiği yer olduğunu belirterek, Çanakkale Deniz Zaferi‘nin 107. yıl dönümünde, Malkara-Çanakkale Otoyolu ve 1915 Çanakkale Köprüsü‘nü hizmete açmanın haklı gurur ve onurunu yaşadıklarını söylüyor.

Ocak 2017’de yapılan ihaleyle yapımı 2 Güney Koreli, 2 Türk firması (DL E&C (Güney Kore), Limak (Türkiye), SK Ecoplant (Güney Kore), Yapı Merkezi (Türkiye)) üstlendi.

Araç geçiş garantisi 45 bin ama feribotlarla bile 12 bin araç geçiyor

Ancak köprü çevre tahribatı başta olmak üzere geçiş ücretleri ve maliyetleriyle de sık sık gündeme geldi.

Köprüye Hazine, Limak ve Güney Koreli firmalara araç başına 15 euro artı KDV üzerinden, günlük 45 bin geçiş garantisi vermişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tören’de yapmış olduğu açıklamada köprüden geçişin 200 Türk Lirası olacağını söyledi. Erdoğan köprüden geçişlerin ilk hafta ücretsiz olacağını duyurdu.

Ancak araçlar feribotla 95 TL’ye geçiş yapabiliyorlar. “Simgelerin Köprüsü” ifadesiyle anılan 1915 Çanakkale Köprüsü’nden günde 45 bin aracın geçeceği garantisi verilmişti. Fakat feribotla günde yalnızca 12 bin aracın geçişi yapılıyor. Garanti edilen araç sayısına ulaşılamaması durumunda Erdoğan, eksik miktarın Hazine’den ödeneceğini söyledi. 

Öte yandan 2017’den bu yana yapımı süren köprüye ilişkin olarak hem maliyet hem de çevre tahribatı nedeniyle tepkiler gösterilmişti. Kuzey Ormanları Savunması tarafından bugün yapılan sosyal medya paylaşımında da bu konu yeniden gündeme getirilerek köprünün çevre tahribatına dikkat çekildi.

Kuzey Ormanları tahrip edilerek yapılan Çanakkale köprüsü açılıyor

Yıllık 16 milyon araç geçiş garantisi verdiler. Feribotla geçen araç yıllık 3.5 milyon. 12,5 milyon aracın parasını yine millet ödeyecek.

Emperyalistlerin geçemediği boğazı, beş müteahhite rant kapısı yaptılar. pic.twitter.com/ffn45iQVtk

— Kuzey Ormanları Savunması (@kuzeyormanlari) March 18, 2022

Yüz binlerce ağaç kesildi

Bakan Karaismailoğlu da köprünün, enlerin, ilklerin ve rekorların projesi olduğunu söylemişti. Ancak köprüden geçişlerin garanti edildiğinin altında kalacağı ve aradaki tutarın vatandaşların vergileriyle ödeneceği yönünde eleştiriler gelmeye devam ediyor. Birçok sosyal medya kullanıcısı ve çevre örgütü geçişi altı dakikaya indireceği bildirilen köprüye ilişkin olarak tepkilerini paylaşıyorlar. Çanakkale’nin yapımında yüz binlerce ağaç kesildi. Kazdağları İstanbul Dayanışması da ağaç kesimlerini de gündeme getirerek tepkilerini şöyle gösterdi

Çanakkale'den hazineye uzanan köprü için;

?Yapımında binlerce ağaç katlettiler.

?Yıllık 16 milyon araç geçiş garantisi verdiler.

?Feribotla geçen araç sayısı yıllık 3.5 milyon.

?Aradaki farkı, yani 12,5 milyon aracın parasını halka ödetecekler. #18MartÇanakkale pic.twitter.com/NueMKuSkeW

— Kazdağları İstanbul Dayanışması (@kazdaglariist) March 18, 2022

‘Verimli tarım arazileri kamulaştırıldı’

14’ü Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile olmak üzere toplam 18 kez planlaması değiştirilen 1915 Çanakkale Köprüsü’nün çevreye verdiği zarar oldukça büyük. Evrensel’den Özlem Songül’ün aktardığına göre; TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Su ve Atık Su Komisyonu Başkanı Selahattin Beyaz, 18 defa planlamada yapılan değişikliğin köprünün bölgeye olan etkisinden kaynaklandığını belirtiyor. Köprü inşaatı için Çanakkale, Lapseki ve Gelibolu’da bulunan köylerde yaklaşık 5 bin hektar (yaklaşık 7 bin futbol sahası) tarım arazisi kamulaştırıldı. 500 bin adet ağaç kesildi.

Çevre Mühendisi Selahattin Beyaz, “Köprünün yapım aşamasında bölgede verimli tarım arazilerinin kamulaştırılmış, geçimlerini tarımdan sağlayan köylüler bu alan dışına çıkarılmıştır. Yaşam koşullarına uygun olmayan farklı iş alanlarına yönelmeye mecbur bırakılmışlardır. Aynı zamanda 500 binden fazla ağaç kesilerek ormanlık alanlar yok edilmiştir. Ormanların yok olması bu ekosistemindeki canlıların da yok olmasına veya bölgeyi terk etmesine neden olmuştur. Ayrıca köprü ve buna bağlı otoyollar boyunca birçok sucul sistem yok edilmiş, bölgedeki canlılar için yaşam kaynağı olan suya erişim engellenmiştir” dedi.

İstanbul yitirilmiş, betona gömülmüş bir boğaz ise Çanakkale tam tersiydi. Çanakkale 1915 Köprüsü ise Çanakkale Boğazı'nın eşsiz değerlerinin de ölüm fermanıdır.

Para sadece inandığımız bir araç. Oysa doğa gerçek. Yazık olacak…

Buyrun tivit dizisine ?

Tüm fotolar bana ait. pic.twitter.com/cHxVC23kkh

— Ömer Yılmaz (@oyilmaz) March 18, 2022

Yarın hizmete açılacak Çanakkale Köprüsü için araç başına, devletten şirkete 15 €+KDV olmak üzere günlük 45 bin araç garanti verildiğine inanamayanlar var.

Bu garantinin hesabı 2016'da yapıldı.
1 euro, yaklaşık 3,5 ₺'yken #Çanakkale#PPP

— Cigdem Toker (@cigdemtoker) March 17, 2022

Çanakkale 1915 Köprüsü için günlük 45 bin araç geçiş garantisi verildi.
Oysa boğazdaki vapurlar 12.400 araç taşıyor. Buna tatil için Bozcaada ve Gökçeada’ya gidenler dahil.
Araç başına 15 Euro alınacak.
Bu hesaba göre…
Her gün 33 bin geçişin garanti ücreti cebimizden çıkacak.

— İsmail Saymaz (@ismailsaymaz) March 18, 2022

Erdoğan köprüyü şu ifadelerle tanımlamıştı:

Çanakkale Zaferimizin nişanesi, Türkiye’nin tarihe damgası… ?? pic.twitter.com/VSCcxB06Wk

— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) March 17, 2022

Cumhurbaşkanı Erdoğan Açılış Töreni’nde yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Ülkemizin bu yatırımla sadece zamandan, akaryakıt tüketiminden ve karbon salımı azalımından kazancı, yıllık ne olacak biliyor musunuz? 415 milyon avro.”

“Kamu-özel işbirliği modeli performansında Avrupa’da üçüncü, dünyada 13. sırada yer alıyoruz.”

“Hesaplamalar, bu projenin ekonomimize üretimde 5,3 milyar avro, istihdama 118 bin kişi, milli gelirde 2,4 milyar avro ilave katkı olacağına işaret ediyor.”

“Garantili işletme döneminde de kamuya kaynak aktarmaya başlayan bu eserler, sonrasında da uzun yıllar boyunca devlete kazanç sağlamayı sürdürecektir.”

“(1915 Çanakkale Köprüsü) Otomobil geçişleri ile alakalı fiyatı, 200 lira olarak belirledik.”