Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün her yıl yayınladığı Yolsuzluk Algı Endeksi raporuna göre Türkiye, 36 puan aldığı 2022 endeksine kıyasla 2023’te 2 puan daha kaybetti, ülkeler sıralamasında da 14 sıra geriledi.
Türkiye’nin 2014’e göre yüzde 11, 2018’e göre ise yüzde 7 oranında puan kaybettiği belirtildi. Raporda, son on yılda skorunu iyileştiren beş ülke bulunurken, gerileyen üç ülke arasında 35 puana gerileyen Bosna-Hersek, 34 puanla Türkiye ve 18 puanla Türkmenistan yer aldı.
2023 yılının sonuçları, çoğu ülkenin on yılı aşkın bir süredir kamu sektöründeki yolsuzlukla mücadelede çok az ilerlediğini veya hiç ilerleme kaydetmediğini ortaya koyuyor.
Ülkelerin üçte ikisinden fazlasının 100 üzerinden 50 puanın altında kalması, ciddi yolsuzluk sorunlarına işaret ediyor. Dünya nüfusunun yüzde 80’inden fazlası, 2023 yılı puanları, küresel ortalama olan 43’ün altında olan ülkelerde yaşıyor. Bu durum, hükümetlerin yolsuzluğu durdurmakta büyük ölçüde başarısız veya isteksiz oldukları şeklinde yorumlanıyor.
‣ Şeffaflık Derneği araştırması: Türkiye’nin dörtte üçüne göre yolsuzluk arttı
Raporda, yargı ve polis sistemlerine yandaşların yerleştirilmesi, muhalefetin baskı altına alınması gibi durumların üst düzey yolsuzlukları teşvik ettiği vurgulanırken, yolsuzluğun norm haline geldiği düzenlerde adaletin engellendiğine, adalet kurumlarının çeşitli çıkar gruplarının etkisi altına girebildiğine işaret ediliyor.
Ayrıca Türkiye’nin, son yıllarda yaşamakta olduğu gerileme, dikkat çekici seviyede. 2014 yılından bu yana 11 puan kaybeden Türkiye, Yolsuzluk Algı Endeksi puanları ciddi ölçüde düşüş gösteren 12 ülke arasında yer alıyor.
Hem düşük ve orta hem de yüksek gelir grubundan ülkelerin yer aldığı liste, El Salvador (31), Honduras (23), Liberya (25), Myanmar (20), Nikaragua (17), Sri Lanka (34), Venezuella (13), Arjantin (37), Avusturya (71), Polonya (54), Türkiye (34) ve Birleşik Krallık’tan (71) oluşuyor.
Avrupa Birliği ise 64 puanla belirlenen bölgeler arasında en yüksek ortalamaya sahip bölge.
Danimarka (90), Finlandiya (87), İsveç (82), Hollanda (79), Almanya (78) ve Lüksemburg (78) ile dünya çapında ilk 11’de 6 ülkesi bulunuyor. Bölgede en düşük puanlara sahip ülkeler ise Yunanistan (49), Romanya (46), Bulgaristan (45) ve Macaristan (42).
Rapora göre Doğu Avrupa ve Orta Asya‘daki yolsuzluk algısı düşüşü, Türkiye ve bölgedeki diğer ülkelerde yargı erkinin siyasi otorite karşısında bağımsızlığının zayıflaması, kurumlar arası dengesizlikler ve denetim eksiklikleri gibi yapısal sorunlara işaret ediyor. Bu sorunlar, düşük puanlı bölgelerde yolsuzluğun yaygın ve toplum tarafından kabul edilebilir bir durum haline gelmesine yol açıyor.
Raporda yüksek gelir grubundaki ve endekste yüksek puan alan ülkelerde yolsuzluğun fark edilmesinin zor olabileceği belirtilirken, Türkiye gibi düşük puanlı ülkelerde rüşvet ve kamu sektöründeki diğer yolsuzluk biçimlerinin yaygın ve açık bir sorun olduğu ifade ediliyor.
Raporun tamamına bu link aracılığıyla ulaşılabilir.
