Afşin ve Elbistan, tüm dünyada kömürlü termik santrallerden salınan SO2’den kaynaklı hava kirliliği sıralamasında beşinci sırada yer alıyor. Söz konusu hava kirliliği bölge için de ciddi bir halk sağlığı tehdidi yaratıyor.
Greenpeace ve CREA tarafından hazırlanan “2019-2020 yıllarında Dünya Kükürtdioksit Yoğunluğu Sıralaması” raporundaki veriler gerek Türkiye genelinde gerek Afşin ve Elbistan özelinde kömürlü termik santrallere bağlı yaşanan hava kirliliğinin boyutlarını gözler önüne serdi.
Türkiye dünyada ilk sekizde
Greenpeace’in NASA Ozon Tabakası İzleme Enstrümanı Uydusu (OMI) görüntülerinden faydalanarak yaptığı araştırma, Türkiye’nin insan kaynaklı SO2 emisyonlarında geçen yıl dünyada 10’uncu sırada yer aldığını; bu sene yaşanan yüzde 14’lük artış ile sekizinci sıraya yükseldiğini ortaya koyuyor.
Türkiye bu yükseliş oranıyla Meksika ile birlikte ilk 10’da yer alan ülkeler arasında yükseliş trendini sürdüren iki ülkeden biri oldu. Greenpeace tarafından düzenli olarak yapılan araştırma, Türkiye’deki yükseliş trendinin son 4 yıldır düzenli olarak devam ettiğini gösteriyor.
En büyük sebep kömüre dayalı enerji üretimi
Rapora göre, Türkiye’de SO2 emisyonlarına neden olan en büyük sektör, kömüre dayalı enerji üretimi oldu. Araştırma sonuçlarına göre, tüm dünyada kömüre bağlı SO2 salımından kaynaklı hava kirliliğinde Kemerköy bölgesi dördüncü; Afşin ve Elbistan ise beşinci sırada yer aldı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan, partikül madde (PM10) ölçüm verilerini inceleyen Temiz Hava Hakkı Platformu uzmanları, santraller yüzünden Elbistan’da yaşayanların 2016, 2017 ve 2018 boyunca Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) sınır değerlerinden altı kat daha fazla kirli hava soluduğunu tespit etti.
İnsanların sağlığını etkiliyor
Bölgenin coğrafi yapısı santrallerin yarattığı kirli havanın dağılmasını da engelliyor. Özellikle yoğun salım yapıldığında, bölgeyi çevreleyen dağları aşamayan hava içindeki zehirli gazlar santral çevresinde yaşayan insanların üzerine çöküyor.
SO2’nin doğrudan ve diğer kirleticilerle reaksiyona girdiğinde ortaya çıkmasına neden olduğu PM 2.5, ciddi sağlık etkilerine sahip. SO2 maruziyetinin neden olduğu akut semptomlar arasında burunda, boğazda ve ciğerlerde yanma hissi ile nefes alma güçlüğü ve solunum yolu hastalıkları yer alıyor.
Maruziyetin neden olduğu şiddetli, kronik sağlık etkileri arasında ise demans, doğurganlık sorunları, kalp ve ciğer hastalıkları ile prematüre ölümler yer alıyor.