Taliban Afganistan’da kadınlar için yaşam çemberini iyice daralttı: Dünya bizi izliyor ve hiçbir şey yapmıyor

Taliban lise ve üniversite eğitimlerinden uzaklaştırdığı kadınların artık sivil toplum kuruluşlarında (STK) çalışmalarını da yasakladı. Taliban’ın Afganistan’daki kadınlar için yaşam çemberini iyice kısıtlayan kararı, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından temel insan haklarına aykırı olduğu belirtilerek kınandı. Üç uluslararası STK ülkede çalışmalarını durdurdu.

Sert İslamcı bir militan grup olarak başlayan Taliban, kadınların çalışamadığı veya okuyamadığı 1996-2001 yılları arasındaki önceki yönetiminin dehşetinden sonra, Ağustos 2021’de yeniden iktidara geldiğinde kadın haklarına saygı gösterme sözü vermişti.

‣Taliban adında ‘özgürlük’ geçen radyoyu yayından kaldırdı

Taliban yönetimi, kadın STK personelinin başörtüsü takmayarak kıyafet kurallarını çiğnediğini söyledi. Ardından da STK’larda kadınların çalışması engellendi.

ABD Dışişleri Bakanlığı da yasağın Afgan halkı için yıkıcı olacağı yönünde açıklamada bulundu.

BBC’nin aktardığına göre; STK’da çalışan ve ailesinin geçimini bununla sağlayan bir Afgan kadın, “İşime gidemezsem aileme kim bakabilir?” diye sordu.

‣Taliban, Afganistan’da kadınlara üniversiteyi de yasakladı

Bir diğer STK’da çalışan Afgan kadın ise artık faturalarını ödemek ve çocuklarını beslemek için mücadele edeceğini söyleyerek Taliban’ın “İslami ahlakını” sorguladı.

Başka bir kadın ise dünyaya şu sözlerle isyan etti:

“Dünya bizi izliyor ve hiçbir şey yapmıyor.”

24 Aralık’ta duyurulan yasak, Ekonomi Bakanlığı tarafından ulusal ve uluslararası STK’lara bir mektupla bildirildi. Bakanlık mektupla karara uymayan STK’ların lisanlarının iptal edileceği yazıyordu. Söz konusu lisans iptali tehdidini getiren yasağın açıklaması ise kadınların başörtüsü takmayarak şeriat yasasını çiğnemeleri.

‣Afgan kadınlar, Taliban’ın üniversite yasağını protesto etti

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken yasağın milyonlara hayati önemde olan yardımları aksatacağını belirttti ve şunları söyledi:

“Kadınlar dünya çapındaki insani yardım operasyonlarının merkezinde yer alıyor. Bu karar Afgan halkı için yıkıcı olabilir.”

BM kuruluşlarının ülkede önemli bir varlığı söz konusu. Ülkede kadınlara yönelik de yardım ve geliştirme çalışmaları yürütülüyor.

Yasakla ilgili olarak 25 Aralık’ta İnsani Yardım Ülke Ekibi acil bir toplantı planladı. Save the Children‘ın bir çalışanı kuruluşlarının Taliban yetkilileriyle görüşmeyi planladığını söyledi ve kadınların çalışmasına izin verilmezse bazı STK’ların kapanmak zorunda kalacağını belirtti. Save the Children Afganistan‘taki merkezlerinin çalışmasını durdurdu. Norwegian Refugee Council ve CARE de çalışmalarını durdurdu.

Örgütlerin sadece erkek çalıştırmalarına izin verilirse, Afgan kadınların doğrudan yardım alamamasından da korkuluyor. Taliban kuralları erkeklerin kadınlarla çalışmasını yasaklıyor.

Care International‘dan Melissa Cornet, kadın çalışanların diğer kadınlara ulaşmak için “önemli” olduğunu vurguluyor:

“Onlar (kadınlar) olmadan, ülkenin büyük bir kısmının halihazırda yaşamı tehdit eden açlık seviyeleriyle karşı karşıya olduğu mevcut durumda, insani durum hızla kötüleşebilir.”

Uluslararası Af Örgütü‘nün Güney Asya şubesi, yasağı “kadınları Afganistan’ın siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarından silmeye yönelik bir başka içler acısı girişim” olarak nitelendirdi.