Shell gemisine tırmanan aktivistten mesaj: Birlikte güçlüyüz

Geçtiğimiz günlerde petrol ve doğal gaz devi Shell’in Atlantik Okyanusu’nda anlaşmalı olduğu bir gemiye çıkarak eylem yapan Greenpeace aktivistlerinden Yakup Çetinkaya, sistem petrol şirketlerinin lehine işliyor olsa da iklim mücadelesini sürdürmenin önemine dikkati çekti.

“Shell’in, diğer yakıt şirketlerinin veya herhangi bir milyarderin politikalarını değiştirmek isteyeceğini şu an hiç sanmıyorum. Şu an sistem tamamen onların lehine işliyor” diyen Çetinkaya, ortalama insanın kazandığı her bir birim para için, söz konusu milyarderlerin 1,5 milyon kata yakın bir kazanç sağladığına dair bir istatistik paylaştı.

Yeşil Gazete’ye konuşan aktivist, “Yani günümüzde sistem zenginin lehine işliyor ve böyle devam ettikçe tabi ki politikalarını değiştirmeyecekler, bunu bekleyemeyiz. Bizim onları zorlamamız lazım. Kolay değil, ama zorluyoruz işte. Şu an burada olmamızın sebebi bu. Umarım daha kitlesel bir hale gelir bu eylemler ve gerçekten bir etkisi olur. Çünkü biz burada sembolik olarak varız” diye ekledi.

‣ Greenpeace’den Atlantik’teki Shell platformunda eylem: Sondajı durdur, kirlettiğini öde

Shell’den henüz eyleme dair ciddi bir tepki görmediklerini ya da politikalarında değişikliğe gideceklerine dair bir imada bulunulmadığını aktaran aktivist sadece güvenlik endişeleri ile ilgili geri bildirim verildiğini söyledi. 

Fotoğraf: Chris J. Ratcliffe / Greenpeace

‘Shell’in kazancının bedeline dikkat çekmek için buradayız’

Çetinkaya, Kuzey Denizi’ndeki brent petrol yatağında Shell’in on yıllardır sondaj çalışmaları yürüttüğünü kaydetti. Buradaki petrol kaynaklarının neredeyse tüketildiğini, bölgedeki geriye kalan kaynakların çıkarılması için de Penguins FPSO isimli sondaj platformunun oraya götürmesinin planlandığını açıkladı.

Söz konusu sondaj platformuna çıkarak eylem yapan aktivist, amaçlarının platformun kullanılmasını engellemek olmadığını ifade etti:

Bu eylemde ulaşmak istediğimiz etki aslında Shell’in petrol platformunu kullanmasını engellemek değil. Dört kişiyiz sadece burada ve herhangi bir fiziksel gücümüz yok. Buraya tırmandık ve bir hafta boyunca burada duracağız. Buradan haberler vermeye, sizlerle, insanlarla iletişim kurmaya devam edeceğiz. Yapmak istediğimiz tek şey, Shell’in bugün açıkladığı 39 milyar dolarlık karın ne pahasına olduğuna dikkat çekmek istiyoruz.

“Shell bugün (2 Şubat), sabah saat erken saatlerde 2022 yılının karlılık raporunu açıkladı ve kamuoyuna 39 milyar ABD doları (733 milyar lira) kar ettiğini bildirdi” diyerek petrol devinin açıkladığı rekor seviyedeki kâra değinen Çetinkaya, bu kazancın bedelini tüm gezegenin ödediğine vurgu yaptı.

Biz de özellikle bugünü seçtik, bu haftayı seçtik buraya tırmanmak için. Çünkü farkındayız ki, ve insanlar fark etsin istiyoruz ki, bu kadar karın karşılığında bazı bedeller ödeniyor ve bu bedeli hep birlikte ödüyoruz. İnsanlar, bütün doğa, hep beraber ödüyoruz. Buna dikkat çekmek için yaptık bu eylemi. İki gündür buradayız.

Fotoğraf: Chris J. Ratcliffe / Greenpeace

‘Aynı şey için savaşıyoruz, birlikte güçlüyüz’

Çetinkaya, kendisini eyleme katılmaya motive eden unsurların üzücü olduğunu ve bunlardan birinin son yıllarda Türkiye’de ve dünyada artarak binlerce hektar ormanı küle çeviren orman yangınları olduğunu vurguladı.

İklim değişikliğine bağlı olarak sıklığı ve şiddeti artan kuraklığın yanı sıra yanlış su politikaları nedeniyle de kurumaya yüz tutan birçok gölden biri olan Tuz Gölü’nde meydana gelen su çekilmeleri ve besin azlığı nedeniyle ölen yüzlerce flamingonun da kendisini harekete geçmeye ittiğini kaydeden aktivist şunları ekledi:

Geçenki sene veya evvelki sene Tuz Gölü’ndeki yüzlerce flamingo yavrusu beni o kadar etkiledi ki… Yanan ormanlar…. Ve bunların tek bir açıklaması var, tek bir sebebi var: İklim değişikliği ve fosil yakıtlar. Atmosfere saldığımız karbon, şu an solumakta olduğum, önümüzdeki geminin bacasından gelen gazlar bütün atmosfere yayılıyor ve iklimi değiştiriyor. Yani bir şeyler yapmamız gerekiyor.

Fotoğraf: Greenpeace

Yerel düzeyde verilen iklim mücadelesinin daha geniş düzeydeki iklim politikalarını şekillendirmedeki kritik önemine vurgu yaparak, dünyadaki tüm iklim aktivistlerine “Birlikte güçlüyüz” mesajı verdi ve umutlarını kaybetmemelerini söyledi:

“Dünyadaki iklim aktivistlerine buradan selam gönderiyorum. Çünkü asıl iklim mücadelesi yerelde oluyor. İnsanların bulunduğu yeri, taşı toprağı, dereyi savunmaları gerekiyor. Bizim Shell platformundaki eylemimiz sembolik, medyatik ve kamuoyunun dikkatini iklim krizine çekmeye yönelik.” 

Çetinkaya, önümüzdeki birkaç gün daha gemide kaldıktan sonra ülkelerine döneceklerini ifade etti ve sözlerini şöyle noktaladı:

Fakat önemli olan insanın yaşadığı yeri korumak için mücadele etmesi. Ve ben de buradan döndükten sonra, umarım çok uzun sürmeyecek, ve tekrar evden devam edeceğim. Bence bütün iklim mücadelecileri bir arada; aynı şeyi yapıyoruz, aynı şey için savaşıyoruz ve birlikte güçlüyüz. Moralimizi yüksek tutmamız veya bu günlerin geçeceğini ummamız gerektiğini düşünüyorum.

Fotoğraf: Chris J. Ratcliffe / Greenpeace

Greenpeace’in Shell gemisindeki eylemi

31 Ocak’ta, Türkiye, Arjantin, ABD ve Birleşik Krallık‘tan Greenpeace iklim adaleti aktivistleri, Atlantik Okyanusu‘nda “Sondajı Durdur, Kirlettiğini Öde” yazılı pankartla Shell’le anlaşmalı bir gemiye çıkmıştı.

Türkiye’den Yakup Çetinkaya, Arjantin’den Carlos Marcelo Bariggi Amara, ABD’den Usnea Granger ve İngiltere’den Imogen Michel geminin taşıdığı petrol ve gaz platformunun hareketini engellemeyi amaçlıyor. Diğer iki gönüllü, Filipinli Yeb Saño ve Endonezyalı Waya Pesik Maweru da onlara katılma girişiminde bulunmuş ancak gemiye çıkmayı başaramamıştı.

Shell’in kar duyurusundan sadece iki gün önce, dört uluslararası Greenpeace gönüllüsü, iklim krizini körükleyen ancak yarattığı kayıp ve hasara karşı tek kuruş  ödemeyi reddeden Shell ve fosil yakıt endüstrisine karşı barışçı bir protesto için Kanarya Adaları’nın kuzey kıyısı açıklarında bulunan “White Marlin” gemisine ulaşmıştı.

Fotoğraf: Greenpeace

İklim adaleti aktivistleri, Greenpeace Arctic Sunrise gemisinden denize indirilen üç botla 51.000 tonluk ağır yük gemisine yaklaşmış ve taşınabilir merdivenlerle güverteye tırmanmıştı.

Shell, yenilenebilir enerjide sınıfta kaldı

Öte yandan Shell, 2 Şubat’ta yaptığı açıklamada geçtiğimiz yıl, 2021’deki miktarı katlayarak rekor seviyedeki 39 milyar dolar (733,4 milyar lira) kar ettiğini açıklamıştı.

Shell’in bu kazancı, dünyanın en büyük enerji şirketlerinin geçtiğimiz yıldaki rekor kazanç trendini devam ettiriyor. Ülkelerin Ukrayna’daki savaştan dolayı Rusya‘nın gazından uzaklaşması, bu şirketlere fayda sağlamıştı.

‣ Salt yeşil aklama: Shell, bugüne kadarki en yüksek kâr miktarına ulaştı

Kar rekorunun ardından Global Witness, Shell’e karşı yeşil yıkama şikayeti başlattı. Enerji şirketinin fosil yakıtları “yenilenebilir” olarak etiketleyerek ABD makamlarını, yatırımcıları ve halkı yanılttığına yer verildi.

2021’de Shell, yenilenebilir enerji ve enerji çözümlerine yılda iki milyar dolar (37,6 milyar lira) ila üç milyar dolar (56,4 milyar lira) harcamayı hedeflediğini açıklamıştı.

Global Witness, Shell’in “yenilenebilir ve enerji çözümleri” olarak etiketlediği yatırımları analiz etti ve toplam harcamalarının yalnızca yüzde 1,5’inin rüzgar ve güneş enerjisi üretimine gittiğini tespit etti.

Şikayete verdiği yanıtta Shell, “finansal açıklamalarının tüm Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu ve diğer raporlama gereklilikleriyle tamamen uyumlu olduğundan emin olduğunu” söyledi.