Pet şişe sularda zannettiğimizden 100 kat fazla nanoplastik bulundu

National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan yeni bir akademik çalışmaya göre, ortalama bir litre şişe suda yaklaşık 240.000 plastik parçacık bulunduğu belirlendi. Bu parçacıkların çoğu, bir mikrometreden (insan saçının çapının yetmişte birinden) daha küçük olan “nanoplastikler”den oluşuyor.

The Washington Post’un haberine göre bilim insanları son birkaç yıldır, bir mikrometreden yarım santimetreye kadar uzunluktaki “mikroplastikleri” araştırıyor ve bunları artık neredeyse her yerde bulmak mümkün. Mikroplastik parçacıkları, okyanusun en derin noktalarından Antarktika deniz buzunun soğuk çukurlarına ve insan plasentasına kadar birçok yerde keşfedildi. 

‣ Avrupa’da mikroplastik içeren ürünlerin satışı yasaklandı

‣ Araştırma: Mikroplastik yiyen planktonlar, nanoplastik olarak sucul ortama geri veriyor

‣ Mikroplastikler bulutlarda: Bulut suyunda litre başına 6,7 ila 13,9 tane mikroplastik tespit edildi

Bu küçük plastik parçaları çamaşır makinelerinden çıkıyor ve topraklarda, yaban hayatında gizleniyor. Mikroplastikler, yediğimiz yiyeceklerde ve içtiğimiz suda da bulunuyor. 2018’de yapılan bir araştırmada, bir şişe suda ortalama 325 mikroplastik parçası olduğu keşfedilmişti.

Nanoplastikler de mikroplastikler kadar tehlikeli

Columbia Üniversitesi‘nden araştırmacılar, nanoplastiklerin de büyük bir tehdit oluşturduğunu açıkladı. 

Bilim insanları musluk suyunda da mikroplastikler buldu, ancak şişe suda bulunanların daha fazla miktarda olduğu belirlendi. Penn State Behrend‘de sürdürülebilirlik profesörü ve direktörü Sherri Mason, plastik malzemelerin suya veya temas ettikleri herhangi bir maddeye parçalarını bıraktığını belirtti. 

Mikroplastikleri bulmak için kullanılan tipik yöntemler, nanoplastikler gibi daha küçük parçacıkları bulmada kolayca uygulanamıyor. Ancak Wei Min ve ekibi, bir örnek üzerine iki lazer yönlendirerek farklı moleküllerin rezonansını gözlemleyen bir yöntem geliştirdi. Makine öğrenimi kullanarak, ekip üç tip şişe su örneğinde yedi tür plastik molekülü tespit etti.

Columbia Üniversitesi’nden yeni makalenin baş yazarı Naixin Qian, “Bu çalışmadan önce insanlar nanoplastiklerin ne kadar olduğuna dair kesin bir sayıya sahip değildi” dedi. Araştırmaya dahil olmayan ancak şişe suda plastikleri ilk kez tespit eden araştırmacılardan Sherri Mason da yeni çalışmanın nanoplastiklerin yaygınlığını gösterdiğini ve sağlık etkilerini değerlendirmek için bir başlangıç noktası sunduğunu belirtti.

Yeni çalışma, PET (polietilen tereftalat) ve su filtrelerinde bulunan bir tür plastik olan poliamid parçalarını buldu. Araştırmacılar, bu durumun plastiklerin hem şişeden hem de filtrasyon sürecinden suya geçtiğini gösterdiğini düşünüyor.

Araştırmacılar henüz insan sağlığı için küçük plastiklerin ne kadar tehlikeli olduğunu bilmiyor. 2019’da yayımlanan büyük bir incelemede, Dünya Sağlık Örgütü su içindeki mikroplastiklerin insan sağlığına etkisine dair yeterli kesin kanıt olmadığını, ancak daha fazla araştırmaya acil ihtiyaç olduğunu belirtmişti.

Nanoplastiklerin zararı nedir?

Teorik olarak, nanoplastikler bir insanın kanına, karaciğerine ve beynine girebilir. Ve nanoplastiklerin mikroplastiklerden çok daha fazla miktarda bulunma olasılığı da yüksek – yeni araştırmada, örnek alınan plastik parçacıkların %90’ı nanoplastik, sadece %10’u daha büyük mikroplastiklerdi.

Binlerce tür plastik ve onları üretmek için kullanılan 10 binden fazla kimyasal madde bulunduğu için, insanlarda mikroplastiklerin nasıl sağlık sorunlarına yol açtığını tespit etmek biraz daha karmaşık bir iş. Mason’a göre, belirli bir noktada politika yapıcıların ve halkın, soluduğumuz havada, içtiğimiz suda ve giydiğimiz kıyafetlerde bulunan küçük plastiklerin ciddi ve tehlikeli etkileri olabileceği olasılığına hazırlanmaları gerekiyor.