Van Depremi’nden etkilenen köylerin birçoğuna yardım ulaşmamış durumda. Bianet’in görüşebildiği köylerde en fazla dile getirilen ihtiyaç çadır; halk çocukları soğuktan korumakta güçlük çektiğini anlatıyor.

Merkez üssü Van’ın Tabanlı köyü olan depremden etkilenen köylerde en yaygın sorun çadır eksikliği olarak gözüküyor. Köylerin çoğunluğunda halk ateş yakarak ya da yanlarındaki battaniyelere, kazaklara sarılarak kendi imkanlarıyla ısınmaya çalışıyor, özellikle çocuklar ve yaralılar soğuktan çok etkileniyor. Görüştüğümüz köylerden aktarılan bilgiye göre bazı köylere henüz hiç yardım ulaşmamış.

Alaköy yardım alamıyor

Alaköy’den Ali Akdağ’ın aktardığı bilgiler 200 hanelik köyde ayakta 20 evin kalabildiği, köy halkının çok zor durumda olduğu ve henüz hiç yardımın gelmediği yönünde. “Millet perişan durumda. Köyde ayakta kalmış 15-20 ev ya var ya yok. 10-11 kişi hayatını kaybetti. Ne çadır, ne sığınacak yer, ne gıda, hiçbir şey yok. Kalan evlere de girilemiyor. Hiçbir yardım gelmedi. Çok acil olarak çadır lazım. Hava giderek soğuyor. Kadın-erkek, çoluk çocuk, herkes perişan bekliyor. Gıda gerekli.

Aşağı yukarı 500 kişilik bir köy burası, ev olarak 200 hane vardı. 15-20 tanesi ancak ayakta kalmıştır. Topraktan kerpiçten yapılma köy evleri yıkıldı, ayakta kalanlar betonlama evler. Köyde hâlâ kargaşa var. Kimse ölüsüne bile sahip çıkamıyor, herkes can derdinde.

Evlere girilemediği için korunabilecek bir şey de çıkarılamıyor. Şu anda çoluk çocuk herkes ortada, kazağıyla montuyla sığınmaya çalışıyor. Herkes dışarıda, yaktığımız ateşle ısınmaya çalışıyoruz. Biz kendimizden geçtik, üstümüzdeki kazakları çıkarıp çocuklara giydiriyoruz.

Devletten gıda ya da çadır yardımı yok. İyi kötü haberler alıyoruz, yardımlar çıkıyor diye, ama gelenler nereye gidiyor bilmiyoruz. Yetkililerle muhatap olma şansımız sıfır. Merkezi akrabalar, arkadaşlar aracılığıyla aradık, ama faydası olmadı. İki günden beri ‘yardım iki saate geliyor, kamyonlar yolda’ diyorlar ama ortada hiçbir şey yok. Merkezden 30 kilometre uzaklıktayız.”

Bayramlı’nın çadır ihtiyacı

Bayramlı Köyü Muhtar Yardımcısı Ali Aslan 220 hanelik köyde 100 evin yıkılmış olduğunu söyledi. “100 ev yıkıldı, diğerleri kullanılamıyor. Köyde iki kaybımız var, 20’ye yakın yaralı var.”

Ali Aslan’la görüştüğümüz sırada Mardin Nusaybin’den gelen yardım kamyondan indiriliyordu. Aslan, Van merkezden ne yardım ne de kimsenin geldiğini söyledi. Nusaybin’den gelen yardımın içinde çadır yok. Acil çadır ihtiyacı sürüyor.

Karagündüz’ü soğuk vuruyor

Yaklaşık 1500 nüfuslu Karagündüz Köyü’nden Mehmet Polater iki binanın yıkıldığını, bütün binaların çatlamış ya da daha fazla hasar görmüş halde olduğunu söyledi. Konuştuğumuz sırada bir artçı deprem yaşandı. Polater şu bilgileri verdi: “Şu anda herkes dışarıda. Boş arazide battaniyeye sarılmış bekliyor herkes. Hiç yardım gelmedi. Çevre köylere de yardım yapılmadı. Sadece jandarma geliyor kontrol ediyor. Merkezle iki gündür görüşemiyorduk, bugün görüşmeye başladık.

Evler kerpiçten, hasarlı, içlerine giremiyoruz. Gıda ve çadır ihtiyacımız var. Yağmur var, devlet yok. Herkes dışarıda bekleme halinde. Yaralımız yok ama hastalar var. Çocuklar çok zor durumda. Ateş yakıp kendi imkanlarımızla ısıtmaya çalışıyoruz.

Yoldöndü’ye yardım gitmedi

Gevaş’a bağlı Yoldöndü Köyü’nden Cengiz Altun köyde can kaybı ve yaralı olmadığını ancak evler yıkıldığı ya da hasarlı olduğu için kimsenin içeride yatamadığını, herkesin dışarıda olduğunu aktardı. “Yardım hiç gelmedi. Çocuklar soğukta, çadır istiyoruz, battaniye istiyoruz. Soba gerekli. Öylece bekliyoruz.”

Deprem Başkale’yi etkilemedi

Başkale Sallıdere Köyü’nde Mehmet Akkoyun depremden pek etkilenmediklerini, Başkale civarında da ölü ya da yaralı olmadığını duyduklarını belirtti.

Ulupamir naylonla çadır yapmaya çalışıyor

Ulupamir Köyü Muhtarı Kasımbek Varol 2000 nüfuslu, 400 haneli köyde yıkılan ev olmadığını ancak gece dışarıda soğuğu çok hissettiklerini ve henüz hiç yardımın ulaşmadığı bildirdi. “Sadece bizim köye değil, hiçbirine ulaşmadı. Bizim köy merkezi bir köy. Devletten kimse arayıp ‘durumumuz nasıl’ diye sormadı. Yollar da açık. İstense ulaşılabilir. Ama merkezdeki durum çok daha vahim.

Çoluk, çocuk dışarıda kaldıklarını belirten Varol, artçı sarsıntılar arasında evlerden erzak aldıklarını ancak ellerindeki erzağın ancak üç-dört gün yetebileceğini, sonra sıkıntı yaşayacaklarını anlattı. “İnsanlar sokakta kalmak istemiyor. Çok fazla çocuk var, üşüyorlar. Herkes evlerine girmek istiyor, başka çaremiz yok diyorlar. Ama artçılar devam ettiği için ben böyle bir sorumluluğu alamam. Depremler devam ediyor. Çadıra ihtiyacımız var. İnsanlar kendi imkanlarıyla evlerinin önünde naylon gerip çadır yapıp dışarıda geceyi geçiriyor.”

366 kişi hayatını kaybetti

Van’daki depreme ilişkin Başbakanlık Afet ve Acil durum Yönetimi Başkalığı’nın son açıklamasında 366 kişini hayatını kaybettiği, 1301 yaralı olduğu, 2262 binanın yıkıldığı bildirildi.