KPDS sınav soruları açıklandı ve ÖSYM’nin adaya özel olduğu iddia edilen kitapçıklarının bir kısmında belli bir örüntünün olduğu ortaya çıktı. İki ardışık sorunun cevapları hiçbir zaman aynı seçenek değildi! Sınava girenler arasında örüntünün farkında olanların işi ciddi ölçüde kolaylaşıyor.
ÖSYM geçtiğimiz yıl yapılan Kamu Personel Seçme Sınavı’nda (KPSS) soruların dışarı sızmasını bahane ederek yeni dönemde adaya özgü kitapçıklar hazırlayacağını duyurmuştu. Bunun ilk denemesi olan 1 milyon 700 bin kişinin girdiği üniversite sınavında şifre ortaya çıkmıştı. ÖSYM’nin sınavında, doğru cevaplar basit bir örüntü takip edildiğinde sınava giren kişi tarafından bulunabiliyordu. Bu örüntü önceden bilindiğinde soruları okumadan hayli yüksek sayıda doğru cevap verebiliyordunuz.
Benzer bir durum 2011 İlkbahar Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (KPDS) İngilizce Sınavı’nda da ortaya çıktı. Master kitapçıkta da görülebileceği gibi, doğru şıkların rastgele dağılmış olması gerekirken, rastgele olmayan bir örüntü olduğu fark ediliyor. Öyle ki, iki ardışık sorunun doğru şıkları hiçbir zaman aynı değil: Örneğin 2. sorunun cevabı a şıkkıysa, 1. ve 3. soruların cevapları a dışındaki seçeneklerden biri. Bu durum tüm 80 soru için geçerli.
Sol Bilim Ekibi, bu cevap dağılımının rasgele oluşamayacağını hesapladı. Nitekim doğru cevap seçenekleri sorular arasında rasgele dağılmış olsaydı, iki sorunun doğru cevaplarının aynı seçenek olması ihtimali 1/5 olurdu. 80 soruluk sınavda 79 ardışık soru çifti var. Bu 79 soru çifti arasında, doğru cevapları aynı seçenek olan çiftlerin, 79x(1/5) yani yaklaşık 16 kez görünmesi beklenirdi. Sınavda aşağı yukarı 16 kez, ardışık sorularda cevapların aynı seçenek olmasını beklerken, cevap anahtarında bu durumu hiç görmüyoruz. Bunun rasgele olma olasığını ise şöyle hesaplayabiliriz: Ardışık iki soruda doğru seçeneklerin birbirinden farklı olma olasılığı 1-(1/5)=4/5. Bu durumun 79 kez, birbirinden bağımsız olarak tekrarlanma ihtimali (4/5)^79=2×10^-8, yani ancak 50 milyonda 1.
Bu sonuç, cevap anahtarının ardışık soruların aynı doğru şıkka sahip olmasını engelleyen bir algoritma kullanarak hazırlandığını gösteriyor. Daha önceki sınavlarda kullanılmayan bu tip bir algoritmanın niye kullanıldığının ÖSYM tarafından acilen açıklanması gerekiyor.
Bu durum yalnız master kitapçık için geçerli değil. Nitekim sınava girenler örüntüyü sınav sırasında, kendi kitapçıklarında farkedebilmişlerdi.
Örüntünün farkında olan veya sınav sırasında farkına varan kişilerin sınavlarının kolaylaştığı ise aşikar. Bu örüntü sayesinde, sınava giren kişi üç soru arasında birinci ve üçüncü sorulardan eminse, ikinci soruda olası doğru seçenek sayısını otomatik olarak 3’e indirebiliyor. Sadece bu durum dahi, yüz bini aşkın kişinin girdiği sınavın iptalini gerektirebilir.
(Sol)
