Konya ve Karaman’da av ihalesine karşı açılan davada yürütmenin durdurulması kararı verildi

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Konya ve Karaman illerini kapsayan av ihalesine karşı Vegan Derneği Türkiye (TVD) tarafından açılan davada verilen ara kararda yürütmenin durdurulması kararı verildi.

Anadolu yaban koyunlarının yaşam hakkı, birey başına en az 153 bin 900 TL, en fazla 157 bin 700 TL muammen bedelle ihaleye çıkmış, yaban keçilerinin her biri için en az 9 bin 300 TL bedel belirlenmişti.

Yürütmenin acilen iptali isteniyor

24 Kasım’da açılan davada Konya 1. İdare Mahkemesi, ön etüt ve envanter raporları ile ihaleye ilişkin hazırlanmış tüm raporlar dahil olmak üzere, “dava konusu işlemin hukuki ve maddi” gerekçelerine dair ayrıntılı bakanlık savunmasını içeren belgelerin 15 gün içinde kendilerine ulaştırılması gerektiğini belirtti. Ayrıca 15 maddelik ara karar gereğinin tüm yönleriyle yerine getirilmesinin “yasal zorunluluk” olduğunu vurguladı.

TVD, Konya ve Karaman’ın farklı bölgelerinde yedi Anadolu yaban koyununun ve üç yaban keçisinin “avlattırılması işi” ihalesinin etiğe, hukuka ve kamu düzenine aykırılık teşkil etmesi sebebiyle yürütmenin acilen iptalini talep ediyor.

Yürütmenin iptali kararının alınması halinde, 31 Mart 2022 tarihine kadar av acenteleri aracılığıyla öldürülmesi planlanan her bir Anadolu yaban koyunu ve yaban keçisi kurtulacak.

Bakanlığı çelişkili ifadeleri

TVD, yürütmeyi durdurma ve iptal talepli dava dilekçesinde bilimsel raporlara atıfta bulundu ve Tarım ve Orman Bakanlığı’na ait yayınlarda Anadolu yaban koyunuyla ilgili çelişkili ifadelere ve uygulamalara yer verdi.

Dilekçede, türün hassasiyetine ilişkin ise şu bilgiler verildi:

Yaban koyununun bir alt türü olan Anadolu yaban koyunu (Ovis gmelini anatolica) Türkiye’ye ‘endemik’ bir türdür, yani Anadolu’ya özgüdür ve yalnızca ülkemizde İç Anadolu’nun çok kısıtlı bir alanında yaşamakta ve üremektedir. Halk arasında ‘ceren, ceran ya da dağ koyunu’ olarak da anılan bu nadir türün sayılarında sürekli bir düşüş olduğu yıllar içinde gözlemlendiği için Tarım ve Orman Bakanlığı bu türün ulusal mevzuat ile korunmasını şart koşmuştur. Ayrıca Bern Sözleşmesi’nin 3. maddesi uyarınca endemik bir tür olmasından ötürü avlanması hukuka aykırıdır.

Bizzat Tarım Orman Bakanlığının yayını olan Tarım Orman Dergisi’nin Ocak 2021 tarihli yayında, Türkiye’de 2019 yılı sayımı itibarıyla sadece 893 Anadolu Yaban Koyunu’nun tespit edildiği belirtilmiştir. Bu sayının, daha önce defalarca kez hakkında yapılan ihalelerin iptal edildiği ve ilgili iptal kararlarının da dilekçe ekinde sunulduğu kızıl geyik ve yaban keçisi türlerinden çok daha az olduğu ilgili yayında da görülebilmektedir.

Günümüzde sayıları son derece düşük olan bu türler uluslararası düzeyde de takip edilmektedir. Yaban koyunu Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından Neredeyse Tehdit Altında kategorisinde yer almaktadır. Bu duruma gerekçe olarak ‘avlanma, habitat kaybı ve çiftlik hayvanlarıyla yem/alan rekabeti gibi sebeplerle son üç nesilde (24 yıldır) sayılarının ciddi ölçüde azaldığı yönündeki tespit gösterilmiş olup bu durumun çok kısa sürede türün ‘hassas’ statüye düşmesine sebep olacağının da tahmin edildiği belirtilmektedir.

İptalini talep ettiğimiz ihale ile bu bölgede yaşayan bu türlerin avının iptali hususunda karar verilmezse, geri dönüşü olmayacak nitelikte bir karar verilmiş olacaktır.”

Emsal karar da dilekçeye eklendi

Ayrıca, 2020’de kazanılmış av karşıtı davalara ek olarak, ulusal ve uluslararası düzeyde koruma altında olan 15 kızıl geyiğin yaşam hakkı için 19 Ekim’de Tarım ve Orman Bakanlığı’na karşı açılan davada çıkan ara karar da emsal olarak dilekçeye eklendi.

Bolu İdare Mahkemesi, kızıl geyiklerle ilgili davada Kasım ayı başında yürütmeyi durdurma kararı almış, davalı bakanlıktan “dava konusu işlemin hukuki ve maddi” gerekçelerine dair ayrıntılı açıklamalar içeren belge ve raporların 15 gün içinde kendilerine ulaştırılması gerektiğini belirterek 15 maddelik ara karar gereğinin tüm yönleriyle yerine getirilmesinin “yasal zorunluluk” olduğunu vurgulamıştı.