Japonya’da deprem ve nükleer felaket – Prof. Dr. Tolga Yarman

Japonya’da dünya tarihinde bir ilk olarak dokuz şiddetinde bir deprem ve  bunun uzantısında dalga kıranları biçen bir tsunami uzantısında üç nükleer santral tamamen telef olmuştur. Yalnız söz konusu telefatın ederi yuvarlak 10 milyar dolardır. Enkazın ortadan kaldırılması, en az bir o kadar kaynak sarfı gerektirebilecek gibi durmaktadır.

Nükleer afeti küçümseme yolundaki tavırlar, bilimsel yansızlığın ihlali anlamında, nükleer holigan, arabesk tavırlardır. Sanki nükleer patlamalar soba üzerinde unutulmuş at kestanesi patlamalarıdır. Sanki nükleer afet uzantısında, dışarı sızan radyasyon miktarı, ihmal edilebilirdir ve bu sebeple, kazalar önemsenmeyebilirdir.

Bu arada, kazayı, bilgece izleme ve anlama çabası yerine, buna hani saat başı laf yetiştirme gayretkeşliğindeki yerli siyasi hafiflikler, olsa olsa katmerli bir nükleer cehaleti sergilemekte, gerçekte bunların sahiplerini küçük düşürmekten başka bir izlenim yansıtıyor katiyen, değildir…

Nükleer afeti, eski teknolojiye raptetme yönündeki tevil vari girişimler ise, gerçegi hiç yansıtmamaktadır. Ortada bir teknolojik zaafiyet yoktur. Tersine söz konusu Japon nükleer teknolojisi döneminin doruğundadır…

Mesele basitçe şudur ki, ortadaki gelişme, güvenlik önlem yelpazesinde hiçbir biçimde yer almış değildir. Ne depremin şiddeti, ne de buna bağlı oluşan tsunaminin dev boyutu, bugüne kadar hafsala dışıdır…

Tsunami, nükleer afeti azdırmış, nükleer kazalar dolayısıyla gereken tahliyeyi zorlaştırmış, hatta imkansızlaştırmıştır…

On katlı binaların damlarında civardaki gemileri yüzdüren tsunami, bu arada, santrallerin yanıbaşlarındaki yanmış yakıt havuzlarını, ayrıca çok korkulur ki, talan edebilecek, etrafı nükleer bir lağıma çevirebilecektir…

Bu o kadar böyledir ki, daha çok öncesinden işaret ettiğimiz çizgide, nükleer afet derecesini (“7” üzerinden) “4” şiddet; resmetmekten uzaktır ve işte nihayet Japon yetkililer afet derecesini (“7” üzerinden) “6” düzeyine yükseltmişlerdir…

Şurasını tahmin etmek abartılı değildir ki, dünya nükleer enerji üretimi, üç Japon nükleer reaktörünün birden, işte göz açıp kapayıncaya kadar geçen bir süre zarfında telef olmasıyla, ayrıca, benzersiz bir darbe daha almıştır…

Hem Tsunami felaketi, hem de nükleer afetle boğuşmakta olan Japon halkına kalbî baş sağlığı ve esenlik dileklerimizi sunuyorum…

 

Prof. Tolga Yarman, Ph.D., 1972, Nuclear Science&  Engineering,
Massachusetts  Institute of Technology
T.C. Okan Universitesi, İstanbul