İYİ Parti lideri Akşener’den Akkuyu NGS çıkışı: Hukuksuz fesih kabul edilemez, millileştirilmeli

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Mersin’de yapımı süren Akkuyu Nükleer Santral Tesisi‘nde, yüklenici firmalarından IC İçtaş‘ın sözleşmesinin Ruslar tarafından feshedilmesine tepki gösterdi.

Tamamlandığında Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yüzde 10’unu karşılayacağı öne sürülen Akkuyu NGS’de yaşanan fesih tartışması, iş yeni firmaya verilmesine rağmen sona ermiyor. 12 yıl önce Rus devlet şirketi Rosatom tarafından başlanan projenin ana geliştiricisi Akkuyu Nükleer A.Ş. inşaat işlerinde katılımcıların yapılandırılmasının yeniden düzenlenmesine karar verildiğini belirtmiş ve Titan2-IC İçtaş ile sözleşmesini geçen hafta ‘usulsüz harcama, gecikmeler ve iş güvenliği eksiklikleri’ gerekçesiyle feshemişti. Projenin yüzde 99.1’nin sahibi Rosatom, feshin ardından üç Rus şirketin ortaklığında kurulmuş olan TSM Enerji ile anlaştı.

‣ Akkuyu NGS’de müteahhit firma değişti: İçtaş’la sözleşme feshedildi, üç Rus ortaklı TSM ile anlaşıldı

IC İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.’den yapılan açıklamada ise Akkuyu Nükleer A.Ş.’nin sözleşmenin feshedildiği yönündeki basın açıklamalarının hukuken geçersiz olduğu ifade edildi.

İçtaş’ın açıklamasında fesih işleminin  “projedeki Türk paydaşlığını ortadan kaldırma ve proje genel yüklenicisi olarak tamamen Rus menşeili başka bir şirketi tayin etme yönünde bir adım” olduğunu savunuldu; “Söz konusu fesih girişimindeki esas amacın, projenin yönetimindeki Türk şirketlerinin varlığını azaltmak ve taşeron seviyesine indirgemek olduğu açıktır” denildi.

Akşener: Sürdürülebilir olmaktan çıktı

Bugün sosyal medya hesabından paylaşımlarda bulunan Meral Akşener şu ifadeleri kullandı:

“Teknoloji transferi ve yüksek teknolojili üretim, ülkemizin kalkınması için stratejik öneme sahip. Ancak Akkuyu’da yapılan hukuksuz fesih işlemi, Türk şirketinin tasfiye edilerek ülkemizin nükleer enerji alanındaki gelişimini engellemek anlamına geliyor. Bu kabul edilemez.

Rusya ile kurulan asimetrik ilişki biçimi artık sürdürülebilir olmaktan çıkmıştır. Enerji Bakanlığını, konuyla ilgili millî sorumluluğunun bilinciyle hukuki yetkilerini ivedilikle kullanmaya ve gerekirse santrali millîleştirmek üzere gerekli adımları atmaya davet ediyorum”

Yeşil Gazete yazarı, iklim uzmanı Dr. Ümit Şahin, Meral Akşener’in “millileştirme” çağrısına karşı, “Akkuyu NGS projesi durdurulmalı ve iptal edilmelidir. Millileştirme veya başka bir yolla” dedi.

Sosyal medya hesabından bir değerlendirme yapan Şahin, bu itirazı, Türkiye’yi nükleer santral belasından tamamen kurtaracak bir kararlılıkla genişletmek gerektiğine dikkat çekti.

Yeşil Gazete nükleer editörü ve nükleersiz.org koordinatörü Pınar Demircan da şu değerlendirmeyi yaptı: “Akkuyu NGS’nin IC İctaş ile sözleşme feshinin arkasında Rus yönetimin tüm süreci kontrol altına alma girişimi var. Ukrayna’daki gibi nükleer santral işgaline bile gerek kalmayacak.”

Kılıçdaroğlu: Dünyada ilk ve tek

Fesih işlemi ve Akşener’in açıklamasından kısa süre önce gazeteci Murat Yetkin‘e konuşan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise Akkuyu NGS ile ilgili şunları söyledi:

• Akkuyu “yap-işlet-sahip ol” yöntemiyle dünya üzerinde ikinci örneği olmayan bir modelle inşa ediliyor. Akkuyu’nun yapımı, işletimi ve sahipliği yüzde 99,2 oranında Rusya devlet şirketi Rosatom’a ait.
• Bittiğinde Türkiye’nin elektriğinin yüzde 10’unu karşılaması bekleniyor. Türkiye ithal ettiği doğal gazın yüzde 35’ini de Rusya’dan alıyor. Doğalgazla birlikte Türkiye’nin enerjide büyük ölçüde Rusya’ya bağımlı hale geldiği görülüyor.

Pahalı elektriğe 2040’a dek garanti

• Dünyanın en pahalı elektriğini alacağız; 15 yıl boyunca kilovatsaat başına 12,25 dolar- ki bu tutar 15,83 dolar-sente çıkabilecek. Çok yüksek bir fiyat garantisi. Deniyor ki, şimdi kriz var, Avrupa’da 14 sent olacak. Akkuyu’ya verilen garanti 2040’a kadar sürüyor. 2040’a kadar yenilenebilir enerjide büyük bir dönüşüm yaşanacak. Yenilenebilir enerjide maliyetlerin sürekli düştüğü de bir gerçek. Bunu dahi öngöremeyen bir yönetim var.
• “Dolayısıyla 12,35 sent üzerinden verilen garanti, yıllar içinde katlanarak artan büyük bir külfete neden olacak. Kaldı ki bugün bile kamuya ait EÜAŞ santrallerinde üretilen elektrik fiyatının çok üzerinde. Şu da bir gerçek: bugün Türkiye’de  elektrik maliyetinin yüksek olmasının başlıca nedeni iktidarın uyguladığı yanlış para politikası.
• Türkiye’de elektriğin yarısı ithal girdili, doğal gaz ve ithal kömür girdili santrallerde üretiliyor.  Dolayısıyla Türk Lirası değer kaybettikçe elektrik üretim maliyeti de artıyor. Ve bu süreç 2040’a kadar devam edecek.

Elektriği Rusya’dan alsak daha ucuza gelirdi

• Nükleer teknolojisi verseler, hadi neyse diye kabul edeceğiz. Meclis’te görüşülürken ısrar ettik, teklif verdik nükleer enerji üretimi teknolojisi koşulu eklensin diye. Ama AK Parti kabul etmedi. İnşaat teknolojisi tamam, ama nükleer teknoloji paylaşılmıyor. Tesiste Türk mühendislerini, teknisyen ve işçilerin alınmadığı bölümler var.
• Bir de atık sorunu var. Enerji üretimi başladığında nükleer atıklar ne olacak? Nasıl saklanacak? Onu da bilmiyoruz. Bu konuda da kamuoyuna açıklama yapılması gerekir.
• Rusların bu yeni nesil santrali, ilk defa yapılıyor. Aynı santral Rusya’da yapılsa, teknoloji transferi de olmadığına göre ve biz elektriği doğrudan Rusya’dan alsak kilovatsaati 12,35 sentten ucuza gelirdi. Çünkü o süreç uluslararası rekabete açık olurdu. Bugün böyle bir şansımız yok.
• Düşünün ki sizin ülkenizde nükleer santral yapılıyor, sahibi başkası, işleticisi başkası, üstelik bir süre sonra size de devretmeyecek, tamamen onun malı. Dünyada ilk ve tek. Kendi ülkenizdeki elektrik santralinde sözünüz geçmiyor gibi bir durum yaşanıyor.

İlk karşı tepki  ‘havuz’dan

İYİ Parti liderinin sözlerine henüz AKP ve MHP‘den bir değerlendirme gelmese de hükümete yakın medyadan ilk tepkiler gelmeye başladı.

 Türkiye Gazetesi yazarı Fuat Uğur, sosyal medya hesabından “Akkuyu nükleer santrali millileştirilmeli” demiş Meral Akşener. Olur, biz zaten nükleer santral yapıyorduk neden Ruslardan istedik ki? Adamlara boşu boşuna para ödüyoruz. Hay Aklınla bin yaşa Meral hanım, bunu düşünemeyen hükümeti de kınım kınım kınıyorum” dedi.