İspanya’nın kuzey sahillerinde plastik pelet tehlikesi

İspanya‘nın kuzey sahillerinde yaşayan topluluklar, bir gemiden düşen milyonlarca küçük plastik peletin kıyılara vurması sonrası çevresel bir felaketten endişe ediyor.

BBC’nin haberine göre 8 Aralık 2023’te Danimarkalı Maersk şirketine ait, Liberya bayraklı Toconao gemisinden binden fazla çuvalın düştüğüne inanılıyor. 

Kuzey Portekiz‘deki Viana do Castelo‘nun yaklaşık 80 km batısındaki Toconao‘dan altı kadar konteynerin düştüğü, bunlardan birinde en az 26 bin kilogram pelet bulunurken, diğerlerinde streç film, lastik ve domates sosu gibi eşyaların bulunduğu iddia ediliyor.

13 Aralık’tan bu yana kıyı toplulukları, kıyılara yavaşça vuran “beyaz dalga” olarak adlandırılan peletleri görmeye başladı. En çok etkilenen bölgeler, Galician liman kasabası Noia çevresinde bulunuyor. Güneydeki Vigo‘daki balıkçılar da Atlantik‘te yüzen pelet çuvallarını arıyor, ancak son zamanlardaki şiddetli deniz koşulları bu görevi zorlaştırıyor.

Öte yandan konuyla ilgili soruşturma başlatıldı ve kirliliğin kuzey sahil boyunca Bask bölgesine doğru yayılma ihtimali endişe yaratıyor.

‣ Petrol bazlı olmayan alternatifler plastik kirliliğine çözüm olabilir mi?

‣ Kuzeydoğu Akdeniz kıyılarımızın ölüm fermanı: Plastik hammadde fabrikaları

Plastik pelet kirliliği nasıl temizleniyor?

Plastik şişeler gibi yaygın ürünlerin üretiminde kullanılan 5 milimetreden küçük plastik topların (peletlerin) temizlenmesi oldukça zor. Gönüllüler, plastik peletleri bulmak için kumları eleyerek ve suları süzerek çalışmalarını sürdürüyor.

Galicia bölgesel hükümeti, yerel yetkilileri iki hafta boyunca bilgilendirmemekle ve herhangi bir deniz kirliliği planını aktive etmemekle suçluyor. Ulusal hükümet ise kıyı yetkililerini sürekli bilgilendirdiğini iddia ediyor.

‣ Deniz çöpleri konferansı: Küresel plastik anlaşmasına doğru deniz çöpleri problemi

‣ Hollanda’daki çiftlik hayvanlarının etinde, sütünde ve kanında mikroplastik tespit edildi

Plastik peletler ne kadar zararlı?

Yetkililer, PET plastikten yapılan peletlerin toksik olmadığını söylüyor. Ancak kirliliğin büyüklüğü vahşi yaşamı, çevreyi ve bölgedeki balıkçılık endüstrisini tehlikeye atabilecek düzeyde. ‘Ekolojistler Hareketi’ grubu, Danimarkalı nakliye şirketine karşı şikayette bulunacağını açıkladı. Hayvanlar tarafından yutulabilen peletler, insanlar dahil olmak üzere gıda zincirindeki plastik kirliliğine katkıda bulunuyor.

PET biyolojik olarak parçalanamıyor ve temizlenmeyen peletler yüzyıllar boyunca çevrede kalıyor. Her yıl yaklaşık 300 milyon ton pelet üretilirken, bunların yaklaşık 230 bin tonunun okyanuslara düştüğüne inanılıyor.

2017’de, Güney Afrika‘nın Durban kentinde demirlemiş bir gemiden yaklaşık 2.25 milyar pelet dökülmüştü. Güney Afrika‘dan dökülmeden gelen peletler, 8 bin kilometre uzaklıktaki Batı Avustralya‘ya kadar ulaşmıştı.