ABD‘nin Washington eyaleti, Seattle şehrinde kurulan insan gübreleştirme (kompost) tesisi hizmet vermeye başladı.
2017’de insan kompostlama şirketi Recompost‘u kuran ABD’li tasarımcı Katrina Spade, mimarlık doktorası yaparken temellerini attığı fikri fon toplama, fizibilite ve hukuksal süreçlere ilişkin çalışmalarını tamamlayarak bu yıl hayata geçirdi.
Geleneksel cenaze töreninin çok zehirli ve pahalı, ceset yakmanın fazla karbon yoğun; kırsalda yapılacak yeşil bir cenaze töreninin ise çoğu şehirli için ulaşılamaz olduğunu belirten Spade, insan kompostlamayı bir tür toprak temelli “kremasyon” olarak nitelendiriyor. Spade, konuyla ilgili 2013’de bir de yüksek lisans tezi yazmış: “Kir ve Ayrışma: Kent Ölüleri İçin Bir Yer Önermek.”
2015 yılı boyunca Kuzey Karolina Üniversitesi‘ndeki Adli Antropoloji Bölümü üyeleri ve 2018’de Washington Eyalet Üniversitesi’nden toprakbilimci Lynne Carpenter-Bogss ile bilimsel ve fizibilite çalışmaları yapan Karen Spade, insan kompostlamaya izin veren yasanın 2019’da imzalanmasıyla birlikte, 6.75 milyon dolar sermaye ile Recompost’u hayata geçirdi.
‘Geleneksel yöntemlere göre 1 ton karbon salımının önüne geçiyor’
Bu yıl itibarıyla ticari hizmet vermeye de başlayan tesiste cansız bedenler içi odun, yonca ve saman dolu, çelikten yapılma altıgen şeklindeki yapıların içine yerleştiriliyor. Burada vücudun çürümesi için gerekli sıcaklık, su, karbon, nitrojen ve oksijen oranları sağlanıyor.
Sonraki 30 gün içinde doğal şekilde oluşan bakteriler ve hamur kancasına benzer bir aletin de yardımıyla ceset parçalara ayrılıyor. Sürecin sonunda elde edilen gübreyse iki hafta ila bir aylığına kurumaya bırakılıyor. Tüm işlem tamamlandıktan sonra gübre ya ailelere dağıtılıyor ya da çevreci restorasyon projelerine bağışlanıyor.
Ölen kişinini ailesi ve arkadaşları, bir canlı yayın üzerinden veya koronavirüs kısıtlamaları kaldırıldığında süreci izleyebiliyor.
Şirkete göre gübreleştirilen her cansız beden, toprağa gömme ya da yakma gibi geleneksel yöntemlere kıyasla 1 ton karbon salımının önüne geçiyor.
Herşey dahil 5.500 TL
Bedeni bulunduğu yerden alma, evrak işleri, sürecin kendisi ve isteğe bağlı bir hizmeti kapsayan ‘kompost paketi’nin bedeli her şey dahil, 5.500 $. (yaklaşık 39 bin TL)
Şirketin müşteri ve iletişim yönetiminden sorumlu Anna Swenson, şu anki tesiste yalnızca 10 cansız beden üzerinde gübreleştirme işlemi yapabildiklerini fakat daha geniş bir alana taşınarak bu kapasiteyi 40’a kadar çıkarmayı planladıklarını belirtti.
Washington, 2019’da ölü gübreleştirmeye izin veren yasa tasarısını eyaletin Demokrat valisi Jay Inslee‘nin imzasıyla kabul etmiş, ABD’de buna izin veren ilk eyalet olmuştu.
Geçen yıl Klickitak County‘deki bir gemide kurulan Herland Ormanı ve Return Home şirketleriyle birlikte, insan gübreleme “piyasası”nın giderek daha da gelişeceği tahmin ediliyor.
