1970 ile 2007 yılları arasında yayımlanan iklim modellerini inceleyen bilim insanları, modellerin gezegenin küresel yüzey ısınmasını doğru tahmin ettiğini ortaya koydu. Zeke Hausfather ve ekibi tarafından yürütülen çalışma Geophysical Research Letters’da yayımlandı.
İklim modelleri, iklimle ilgili süreçleri tanımlayan ve süper bilgisayarlarda çözülen denklemler sayesinde oluşturuluyor. Küresel sıcaklık artışına sebep olan birçok etkenin değerlendirmeye alındığı modeller, hem bilimsel hipotezlerin doğrulanmasında hem de gelecekte yaşanacak durumlar hakkında bilgi sahibi olmada kullanılıyor.
İnsan kaynaklı değişkenler öngörülemiyor
Nature dergisinde Jennifer Kay tarafından kaleme alınan yazıya göre araştırmada vurgulanan önemli bir nokta, iklim modellerinin tahmin yeteneğinin gelecekteki bilinmeyen iklim senaryoları ile sınırlı olması.
Fosil yakıtların sebep olduğu atmosferdeki artan karbondioksit yoğunluğu gibi birçok temel faktör, insan faaliyetleri ve kararlarından kaynaklanıyor. Bilim insanları, dünyanın nasıl sanayileşeceği veya bunun sonucunda ortaya çıkacak karbondioksit emisyonları hakkında bilgi sahibi olmadıkları için bu veriler hakkında sadece tahminlerde bulunabiliyordu.
17 modelin 14’ü tutarlı sonuç verdi
Araştırmacılar, bu bilinmeyen faktörler yüzünden modelleri yanlışlamadan incelemenin bir yöntemini geliştirdi. Çalışmada 14 modelin öngördüğü 17 farklı projeksiyon incelendi.
Yazarlar, buldukları yöntemi uygulamadan önce bunlardan 10 tanesinin tutarlı sonuçlar verdiğini buldu. Ancak, bilinmeyen faktörlerin etkisini göz ardı ettiklerinde 14 projeksiyonun gözlemlerinin tutarlı olduğu ortaya çıktı. Bunlardan tutarlı olmayan ikisi daha yüksek sıcaklık öngörürken bir tanesi ise tahminlerinde daha düşük bir sıcaklık öngördü.
Modeller geliştirilmeye devam ediyor
Her ne kadar yazarların bulguları iklim modellerinin yüzey sıcaklığını doğru bir şekilde tahmin edebileceğini gösterse de, bu tahminlerin devam eden iklim değişikliğinin etkilerini anlamak ve hazırlanmak için yetersiz olduğu belirtiliyor.
Bölgesel iklim değişikliğini tahmin etmek, iklim parametreleri bilinse, 10 yıl gibi kısa bir süre için yapılsa bile büyük ölçüde öngörülemeyen değişkenler yüzünden sınırlı bir şekilde yapılabiliyor. Yine de bu tür çalşmalar, yüzey ısınmasını belirli bir seviyeye getirmek için zaman içinde atmosferde olması gereken maksimum karbondioksit miktarını tahmin etmek için oldukça yararlı.
Bilim insanları modellemeler üzerine çalışmaya ve daha kompleks modeller oluşturmaya devam ediyor. Ancak bir yandan da iklim değişikliğine karşı bir uyarı niteliğindeki çalışmaların başarıya ulaşması, bilim insanlarının olduğu kadar karar vericilerin ve hissedarların çabasına bağlı.
