Hayvan Haklarıİklim KriziManşet

İklim krizinin soyunu tükettiği kemirgenle tanışın, bir daha göremeyeceksiniz!

0

Büyük  Set Resifi’nde, yaklaşık beş dönümlük yaşanabilir alana sahip bitkili bir mercan adası olan Bramble Cay‘in endemik türü; mozaik kuyruklu sıçan (Melomys rubicola) artık kitaplarda ve anılarda kalacak, çünkü soyu tükendi.

Avucun içine sığacak kadar küçük, büyük gözlü ve kırmızımsı kahverengi kürklü kemirgenlerin bu küçük adaya nasıl geldiği bilinmiyor. Ada, Avustralya‘daki Büyük Set Resifi’nin kuzey ucunda, Papua Yeni Gine kıyılarından da yaklaşık 50 km. uzaklıkta. Fırtınalı havalarda dalgaların kıyıya fırlattığı tahta parçaları üzerinde ya da artık var olmayan binlerce yıl öncesinden bir kara köprüsünü kullanarak gelmiş olabilirler.  

En son 2009 yılında görülmüştü

Ancak bu sorular sonsuza kadar cevapsız kalabilir. Çünkü Bramble Cay mozaik kuyruklu sıçanları, insan kaynaklı iklim bozulması nedeniyle, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından 2015, Avustralya hükümetince ise 2019 yılında doğrudan yok olan ilk memeli olarak kayıtlara geçti. Kemirgenin en son 2009 yılında görüldüğü Queensland Hükümeti ve Gueensland Üniversitesi tarafından resmen ilan edildi.

The Guardian, bu dramatik hikayeyi, kaybolan türlerin hayatlarını belgeleyen “Extinction Obituaries’in bir parçası olarak yayımladı.

Bramble Cay mercan adası, ortalama bir ABD alışveriş merkezinden sadece biraz daha büyük. En yüksek nokta deniz seviyesinden yaklaşık 3 metre yükseklikte. Ancak dünyanın en izole memelilerinden biri olan  yüksekliktedir. Ama dünyanın en izole memelilerinden biri olan bu kemirgen için bir cankurtaran sandalıydı.

Gözlerden uzak evlerinin kumlarında koşuşturarak yedikleri yapraklı çalıların sığınağında yaşayan ve rutinleri yalnızca insan ve kuşların ziyaretinin heyecanı ya da ara ara fırtınalarla kesintiye uğrayan kuyruklu sıçanların nüfuslarındaki hızlı düşüş 1970’lerden itibaren rapor edilmeye başlanmıştı. 1978’deki raporlarda, bilim insanları birkaç yüz kemirgeni belgeledi. Avustralya hükümetinin 1998’deki bir çalışmasında sayıları 100’ün biraz altına düşmüştü.

Genetik doku örnekleri de kayboldu

Minik adada sıkışmış bir şekilde yaşayan bu hayvanlar, onları çevreleyen okyanustaki küçük değişikliğe bile duyarlıydı. İklim değişikliği ve yükselen deniz seviyeleri, tuzlu suyun adayı basmasına yol açarak floranın çoğunu öldürdü; 2004 ile 2014 arasındaki on yılda, mercan adasındaki yapraklı bitkilerin hacmi %97 oranında küçüldü. Fırtına dalgaları da minik hayvanları denize sürükledi ve nüfusunu azalttı.

Biyologlar 2002 ve 2004’te yaptıkları sayımda sadece bir düzine mozaik kuyruklu sıçan bulabildi. Ancak 2011 ve 2014’te adaya çıkana bilim insanları bir hayvana bile rastlamadı. Carpentaria Aborjin Kurumu‘nda koruma biyoloğu olan Natalie Waller, bu iki yılda ziyaret ettikleri adayı taramalarına, tuzaklar yerleştirmelerine ve gözetleme kameraları kurmalarına rağmen tek bir sıçana bile rastlamadıklarını anlattı: “Esaret altında da olsa, koruma altına almak için bir sigorta popülasyonu oluşturmayı planlıyorduk. Ancak tek bir hayvandan bile eser yoktu. Dışkı ve yuvalama alanları için yapılan aramalar bile hiç sonuç vermedi.” 

Daha önce genetik bilgileri kaydetmek için toplanan doku örneklerinin de kaybolduğu bildirildi.

1901’den 2010’a kadar okyanus seviyesi 20 cm yükseldi. Bu orana son 6000 yıldır rastlanmamıştı. Torres Boğazı gibi yerlerde ise su seviyesinin yükselişi 40 cm’yi buldu.  su seviyeleri 40 santimetre kadar yükseldi.

Yerli bir sanatçı olan Jimmy John Thaiday, Bramble Cay’in Torres Boğazı Adası halkı için nesiller boyu bir buluşma yeri olduğunu söylüyor. “Atalarımız oraya giderdi – büyükbabalarımız, babalarımızın büyükbabaları.”

Torres Boğazı Adalıları, vahşi yaşamı izlemek ve yönetmek için birkaç ayda bir bölgedeki çeşitli adaları ziyaret eden kara ve deniz korucuları atadı. Bu kişiler, bitkileri koruma alıyor, kaplumbağaları etiketliyor ve popülasyonları belgeliyor. Böylece küçük mercan adasını olduğu gibi muhafaza etmeye, en azından yok oluşunu yavaşlatmaya çalışıyorlar.

You may also like

Comments

Comments are closed.