İklim krizi: Sular altında kalacak Panama’nın Gardi Sugdub Adası halkı tahliye ediliyor

Panama’nın Karayip kıyılarında bulunan Gardi Sugdub adası yükselen deniz suları nedeniyle tahliye ediliyor. İklim değişikliğinin bedelini ada halkı ödüyor.

Gardi Sugdub, Guna Yala bölgesinin takımadalarındaki 49 küçük adadan biri. Ada, yüz yıldan uzun bir süredir yerli Guna halkına ev sahipliği yapıyordu. Artık adada yaşayan yaklaşık 300 aile, yükselen deniz seviyelerinin baskısı nedeniyle evlerini terk etmek zorunda.

Hükümet yetkilileri ve bilim insanlarının açıklamalarına göre Guna halkı, Panama’da yükselen deniz seviyeleri yüzünden tahliye edilecek ilk gruplardan biriydi.

Doğrudan iklim değişikliğinin sonucu

Son yıllarda yağmurun ve kuvvetli rüzgarların etkisiyle adada sık sık sel baskınları yaşanıyordu. İklim değişikliği adadaki hayatı yalnızca yükselen deniz seviyeleriyle değil, ısınan okyanusların neden olduğu güçlü fırtınalarla da olumsuz etkiliyordu.

AP News kaynaklarına göre Smithsonian Enstitüsü direktörlerinden Steven Paton, Panama’daki felaketin “iklim değişikliği sonucu yükselen deniz seviyelerinin doğrudan bir sonucu” olduğunu söyledi.

Gardi Sugdub için planlı tahliye zamanı geldi

Adanın tahliye planları için çalışmalar ise ilk olarak 2010 yılında başlamıştı. Panama Konut Bakanlığı, ada halkı için anakarada konut inşa etme taahhüdünde bulunmuştu.

Ancak Gardi Sugdub adası sakinleri geçimlerini yıllardır denizcilik ve turizmle sağlıyordu ve anakarada yaşamak Guna kültürünün kaybolması anlamına geliyordu. Diğer yandan hükümetin vaat ettiği konut projesinin tamamlanma tarihi sürekli erteleniyordu. Bu nedenle yıllar süren planlamalara rağmen ada tahliye edilememişti.

İnsan Hakları İzleme Platformu, bölgedeki tahliye planı üzerine hazırladığı raporda ada halkının tehlikede olduğunu ve bu durumun bir insan hakkı ihlali olduğunu bildirmişti.

Projenin tamamlanması ve iklim değişikliğinin artan baskısıyla Gardi Sugdub artık tahliye ediliyor.

Panama kıyılarının yüzde 2’si sular altında kalacak

Panama Çevre Bakanlığı İklim Değişikliği Müdürlüğüne göre 2050 yılına kadar Panama’da deniz seviyesindeki artış yüzünden kıyı alanlarının yüzde 2’si yok olacak. Panama’da 38 topluluğun daha yükselen deniz seviyeleri nedeniyle Guna halkı gibi tahliye edileceği tahmin ediliyor.

Panama hükümeti, kıyı bölgelerinde yaşayan binlerce insanın tahliyesi için ise 1,2 milyar dolara ihtiyaç duyacağı tahmin ediliyor.

Ancak Panama’nın adaları sular altında kalmayı bekleyen bölgelerden yalnızca biri. Meksika, İtalya ve Yeni Zelanda gibi dünyanın birçok ülkesinde yükselen sular, insanları iklim göçüne zorluyor.

Küresel ısınmanın 2 derece ile sınırlanamadığı senaryoda küresel deniz seviyelerinin yüzyılın sonuna kadar 30 ila 60 cm kadar yükseleceği tahmin ediliyor. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda dünya çapında 400’ün üzerinde topluluğun iklim felaketleri yüzünden yerinden olması bekleniyor. Bu tahminler, toplulukların yer değiştirmeleri, yerel halkın katılımına dayanan planlamalara ve ada halkları için iklim finansmanına olan ihtiyacın artacağını gösteriyor.

‣ Yükselen deniz seviyeleri tahminlerden 2,4 kat daha çok alanı sular altında bırakacak
‣ Avustralya, batmak üzere olan Tuvalu halkına iklim sığınağı sunacak
‣ Deniz seviyesinin yükseldiği İskenderun’da sahildeki binalar boşaltıldı
‣ Küçük ada ülkeleri adalet arıyor: Sular altında kalacağız, bu denli adaletsizliğe sessiz kalamayız