İklim krizi sebebiyle ısınan deniz suları Güney Afrika‘daki biyokütle bakımından dünyanın en büyük hayvan hareketliliği olarak görülen sardalya göçüne katılan balık sayısını azaltabilir.
“KwaZulu-Natal Sardalya Koşusu” olarak adlandırılan Güney Afrika’dan Hint Okyanusu‘na doğru tek yönlü devasa göç hareketine milyarlarca sardalya katılıyor. Bu kitlesel göç 1500 kilometrelik tek yönlü bir yolculuk anlamına geliyor.
Ülkedeki çeşitli üniversiteler ve araştırma merkezlerinde görevli akademisyenlerce hazırlanan “Güneydoğu Afrika’daki Kitlesel Göç Sardalya Koşusu Ekolojik Tuzak İçinde” başlıklı makaleye göre Güney Ekvator akıntısının bir parçası ve okyanuslardaki en hızlı akıntılardan biri olan Agulhas akıntısı boyunca gerçekleşen bu göç hareketine çeşitli yırtıcı kuşlar ve diğer deniz canlıları da dahil oluyor. Göç hareketine katılan sardalyalar, bölge halkı için de ciddi bir ticari gelir kaynağı oluşturuyor.
AA’dan Yeter Ada Şeko’nun aktardığına göre; Nelson Mandela Üniversitesi Kıyı ve Deniz Araştırmaları Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Lorien Pichegru, bu göçün hala birçok yönden gizemini koruduğunu söyledi.
Pichegru, bu göç hareketinin başta deniz kuşları olmak üzere birçok yırtıcı hayvan için çok önemli olduğunu ifade etti.
Prof. Dr. Pichegru, “Örneğin Kap Sümsüğü kuşları. Buradaki çeyrek milyon kuş yumurtlama döngülerini sardalyaların koşusuna göre ayarlıyor. Böylelikle yavruladıkları zaman çok kolay avlanabilecekleri bir döneme denk gelmiş oluyorlar. Yaşam döngülerini sardalya koşusu etrafında şekillendiren çok fazla hayvan var” dedi.
‘İklim krizi ve aşırı avlanma nedeniyle sardalyalar azalıyor’
Sardalyaların sıcak suları sevmediğini ve bu bağlamda iklim krizinin bu balıklar üzerindeki etkisinin araştırıldığını kaydeden Pichegru, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Afrika’daki sardalyaların iklim krizi ve aşırı avlanma baskısı altında azaldığını söyleyebiliriz. Sardalyaların ortalama 2-3 yıllık ömürleri var. Yani aslında sardalyaların varlıklarının devamı, yumurta ve larvalarının hayatta kalmasına bağlı ve bu durum deniz suyu sıcaklığından doğrudan etkileniyor. Eğer sıcaklık yüksekse larvaların büyüyüp yetişkin olması ve yeniden yumurtlaması süreci zorlaşıyor. Yani iklim değişikliği kesinlikle sardalya sayısını düşürüyor.”
Bu koşullar altında önümüzdeki yıllarda sardalya koşusunun durmasının da muhtemel olduğunu belirten Öğretim Üyesi Pichegru, “Bunun olması halinde birçok hayvan göç edecektir. Bunların arasında köpek balıklarını göstermek mümkün. Aynı zamanda zaten nesli tükenmekte olan Cape gannet kuşlarının geleceği daha da tehlike altına girecektir. Ayrıca bölgede gelirleri bu balıklara bağlı olan balıkçılar da etkilenecektir. Bu aslında tüm gıda zincirinin etkilenmesi anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
Göçmen tatlı su balığı popülasyonu, 1970’lerden bu yana yüzde 80’den fazla azaldıİklim değişikliği Türkiye’nin göçmen kuşlar haritasını da değiştiriyorGöçmen kuş ölümlerinin yüzde 87’si insan kaynaklı
‘Petrol ve gaz aramaları da habitatlarını etkilemekte’
Bölgede devam eden petrol ve gaz arama çalışmalarının da habitatı etkilediğini bildiren Pichegru, deniz tabanındaki kazı çalışmalarının ciddi bir ses kirliliği oluşturduğunu ve bunun da canlıları olumsuz etkilediğini anlattı.
Olası petrol sızıntıları karşısında da endişeli olduklarını dile getiren Pichegru, “Tüm bunların yanı sıra bölgede dünya üzerindeki en hızlı akıntılardan olan Agulhas akıntısı mevcut ki bu da olası bir sızıntının etkilerinin çok geniş bir alana yayılmasına yol açabilir” uyarısında bulundu.
Birleşik Krallık civarındaki okyanus suyu sıcaklıkları rekor kırdıYeni Zelanda’da okyanus sıcaklıkları en yüksek seviyeye ulaştıOkyanusta alarm: Yüzyıl sonunda tropikal okyanusta hiç balık kalmayacak!
‘Yaşamın Muazzam Göçü’ ölümsüzleştiriliyor
Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi (CNRS) himayesinde kurulan 1 Ocean Vakfı, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) desteğiyle gerçekleştirdikleri ortak proje kapsamında bu devasa göçü bilim insanları, sanatçılar ve aktivistlerle birlikte kayda alıyor.
Vakfın kurucularından olan su altı fotoğrafçısı Alexis Rosenfeld, “Görünmeyeni görünür kılmak” mottosuyla yola çıktıklarını ve başlattıkları projeyle biyoçeşitliliğin önemini göstermek istediklerini, bu nedenle projelerini “Yaşamın Muazzam Göçü” olarak adlandırdıklarını kaydetti.
Projeye başlamalarındaki asıl sebebin Güney Afrika kıyılarında başlatılan bir doğal gaz ve petrol arama çalışması olduğunu aktaran Rosenfeld, bu durum karşısında endişelendiklerini dile getirdi. Ancak, çalışmalara karşı doğrudan bir mücadeleye girmektense bu projenin neye mal olabileceğini göstermek için kendi film projelerini hayata geçirdiklerini anlattı.
Su altı fotoğrafçısı, “Olumlu anlatıların gücüne inanıyoruz. Böylelikle dünyaya, tehlikeye atılan ekosistemin, yaşamın büyük göçünün ne olduğunu gösterebileceğiz. Bu yaşamın ne kadar güzel olduğunu göstermek, yaşanan durumla doğrudan mücadele etmekten daha güçlü” diye konuştu.
Projeye başlamalarındaki bir diğer yönlendirici unsurun da iklim krizi olduğundan bahseden fotoğrafçı, şunları söyledi:
“İklim krizinin okyanus akıntıları üzerinde büyük bir etkisi var ve bu göçleri de etkiliyor. Örneğin normalde bu senelik gerçekleşen bir göç hareketi ve geçen sene çok güzel bir şekilde gerçekleşti, biz de kayda alabildik ama birkaç sene önce bu göç hareketini göremedik. Şu an da ise sınırlanmış bir durumda. Bu da iklim krizinin doğrudan sonuçlarından biri.”
Göç hareketine milyarlarca hayvanın dahil olduğunun altını çizen Rosenfeld, “Bazen önünüzü bile göremiyorsunuz. Çünkü görüş açınız hayvanlarla dolu oluyor. Etrafınızda milyonlarca sardalya, 50’yi aşkın yüzebilen kuş, 20-30 yunus olabiliyor. Böyle olduğunda da nerede olduğunuzu ve ne yaptığınızı bile unutabiliyorsunuz” diyerek sözlerini tamamladı.
