Türkiye‘de gözlemlenen göçmen kuş popülasyonlarında son yıllarda dikkat çekici değişiklikler yaşanıyor. Uzmanlar, ülkemizde daha önce üreme kaydı bulunmayan kuş türlerinin görülmeye başlandığını belirtiyor.
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırma Merkezi’nden Doç. Dr. Kiraz Erciyas Yavuz, göçmen kuşları, mevsimsel göçlerini ve değişen iklim koşullarına adapte olma süreçlerini AA’ya anlattı. Yavuz, “Göçmen kuşlar, genellikle üreme alanlarındaki sıcaklık düşüşleri nedeniyle daha elverişli bölgelere göç ederler. Bu süreç, kuşların hem fizyolojik hem de morfolojik olarak uzun mesafelere dayanıklı hale gelmelerini gerektirir” dedi.
Küresel ısınmanın etkileri, kuşların göç yolları ve zamanlamaları üzerinde belirgin bir etki yaratıyor. Yavuz, “Son yıllarda, kuşların göç zamanlamalarında erken başlangıçlar ve geç ayrılmalar gibi değişiklikler gözlemliyoruz. Bu durum, bazı türlerin yeni üreme alanlarına ve daha kısa göç rotalarına yönelmelerine neden oluyor” şeklinde konuştu.
Kuşlar, ekosistemler için hayati öneme sahip. Tozlaşma, tohum yayılımı ve zararlı böcek kontrolü gibi doğal süreçlerde kritik roller üstleniyorlar. Ayrıca, kuş gözlem turizmi gibi ekonomik faaliyetlere de katkı sağlıyorlar.
Göçmen kuşların yaşam alanları korunmalı
Yavuz, Türkiye’de artan göçmen kuş çeşitliliğine dikkat çekerek, “Kap kumrusu, ak yanaklı Arap bülbülü ve ibibik toygarı gibi türler artık ülkemizde üremeye başladı. Ayrıca, kış göçmeni bazı kuş türleri artık ülkemizde kışlamaya da başladı” bilgisini paylaştı.
Göçmen kuşların korunması için yaşam alanlarının korunmasının ve restorasyonunun büyük önem taşıdığını vurgulayan Yavuz, “Yasa dışı avcılık, gece aydınlatmaları ve bina tasarımlarının kuş dostu hale getirilmesi gibi önlemler alınmalı” önerisinde bulundu. Ayrıca, iklim değişikliği ile mücadelede bireysel ve toplumsal düzeyde alınacak tedbirlerin önemi üzerinde durdu.
‣ Sardunya Adası’nda göçmen kuşlar için midye kabuklarından adacık yapıldı
‣ BM: Göçmen kuşlar plastik kirliliğine karşı çok savunmasız
‣ ABD’de göçmen kuşların ölümünden şirketler sorumlu tutulmayacak
Deniz seviyesinin yükselmesi, yangın rejimlerindeki değişiklikler ile bitki örtüsü ve arazi kullanım değişikliklerinin kuşları dolaylı olarak etkileyeceğini ifade eden Yavuz, göçmen kuşların karşılaştığı diğer sorunları, bazı tarımsal uygulamalar, sanayi ve kentleşme kaynaklı habitat değişiklikleri, ışık kirliliği, yüksek binalara, rüzgar türbinlerine ve enerji hatlarına çarpma, yasadışı avcılık ve zehirleme gibi durumlar şeklinde sıraladı.
Göçmen kuşların korunması için yaşam alanlarının korunmasının ve restorasyonunun önem taşıdığını dile getiren Yavuz, şu tavsiyelerde bulundu:
“Yasa dışı avcılığın kontrol altına alınması, gece aydınlatmalarının azaltılması ve bina tasarımlarının kuş çarpmalarını önleyici şekilde düzenlenmesi gerekiyor. Uzun vadede küresel iklim değişikliğini yavaşlatmak için adaptasyon kararlarının uygulanması ve bireysel olarak karbon ayak izlerinin azaltılması da önemli.”
