İklim Adaleti Koalisyonu: Geri dönüşüm tesislerindeki yangınlar kasıtlı olabilir

İklim Adaleti Koalisyonu, Manisa ve Kocaeli‘de bulunan plastik geri dönüşüm tesislerinde çıkan yangınlara ilişkin bir basın açıklaması yayımladı. Açıklamada yangınlarda ihmali bulunanların tespiti ve cezalandırılması ile plastik kullanımının sınırlandırılması için çağrıda bulunuldu.

Koalisyon, dün Manisa’da Tekeli Geri Dönüşüm isimli bir işletmenin bahçesinde çıkan yangına değinerek, yayımlanan görüntülerden yangının işletmenin bahçesinde depoladığı plastiklerin yanması sonucu ortaya çıktığının anlaşıldığına işaret etti.

Aynı gün Kocaeli‘nin Kartepe ilçesinde de benzer bir yangının meydana geldiğine dikkati çeken ekoloji aktivistleri, “Haziran 2023’ün ilk 22 gününde Türkiye‘de toplam 14 adet plastik geri dönüşüm tesisi deposunda yangın çıkmış oldu. Geçmiş yıllarda da yaygın olarak gerçekleşen bu yangınların sayısının yıllara göre arttığını gözlüyoruz” ifadelerini kullandı.

‣ Manisa OSB’deki yangın tesisin tamamı yandıktan sonra, 19’uncu saatinde kontrol altında

‘Yangınlar kasıtlı olabilir’

İklim Adaleti Koalisyonu tarafından sağlanan verilere göre, 2017 yılında altı; 2018’de 15, 2019’da 33, 2020 yılında 65, 2021 yılında 122, 2022 yılında 125, 2023 yılının ilk altı ayında ise 60 adet yangın çıktı. Açıklamada, bu durumun “bu yangınların kasıtlı çıkartılmış olabileceği ihtimalini düşündürdüğü” kaydedildi.

Ekoloji savunucuları tarafından yapılan açıklamada bu ihtimal üzerinde durularak şu açıklamalara yer verildi:

Yangın çıkan bazı tesislerin birden fazla kere yanması da bu ihtimali güçlendirmektedir. Bu yangınlar sonrası ne yazık ki, hiçbiriyle ilgili etkili soruşturma yapılmamış, caydırıcı cezalar işletilmemiş ve merdiven altı özellikteki bu tesislerin standartlarına dair yeterli denetim yapılmamıştır.

Yangın çıkan bu tesislerin bazılarının Avrupa’dan plastik atık ithal ediyor olması, bu yangınların da geri dönüştürülemeyen plastik atığın (ki toplam plastiklerin önemli bir kısmını oluşturuyor) yakılmasıyla ilgili olabileceği şüphelerini artırmaktadır. Ancak bununla ilgili etkin soruşturma yapılmadığı için bu konunun sorumluları ve olayların detaylarına dair bilgilere ulaşmak mümkün olmamaktadır.

‘Plastiğe bağlı ekonomik model sürdürülemez’

Aktivistler, bu yangınların plastik temelli bir ekonominin yol açtığı toksik ve çevresel riskleri, plastiğe bağımlı hayatın doğaya ve insan sağlığına yönelik oluşturduğu tehditleri açıkça ortaya koyduğunu vurguladı.

Açıklamada “Bugüne kadar üretilen tüm plastiklerin sadece yüzde 2’sinin layığıyla geri dönüştürülebildiği dikkate alındığında ve bu tür yangınlar da göz önüne alındığında geri dönüşümün, çevre dostu bir faaliyet olmaktan ziyade sorunu daha da ağırlaştırdığı ortaya çıkmaktadır” ifadelerine yer verildi.

Koalisyon, geri dönüşüm adı altında faaliyet gösteren ve birer ekokırım suç mahaline dönüşen işletmelerin etkin bir şekilde soruşturularak gerekli standartları sağlamayanların kapatılması ve bu tür yangınlarda ihmali olanların gerekli soruşturmalarla cezalandırılması çağrısı yaptı.

Plastiğe bağlı ekonomik modelin sürdürülemez olduğunu vurgulayan ekoloji aktivistleri, “Plastik kaynaklı çevresel kirlenmenin ve bu tür yangınların önlenmesi için plastik üretiminin ve tüketiminin sınırlandırılması konusunda derhal etkin bir politika değişikliğine gidilmesini talep ediyoruz” diye belirtti.