London School of Economics and Political Science (LSE) Grantham Araştırma Enstitüsü ve Columbia Üniversitesi Sabin İklim Değişikliği Hukuk Merkezi iklim değişikliği davalarındaki küresel trendleri inceledikleri analizin güncel verilerini paylaştı.
2023 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Columbia Üniversitesi Sabin İklim Değişikliği Hukuk Merkezi de dünya genelinde iklim kriziyle ilgili açılan davaları inceledikleri bir raporda bugüne kadar iklim kriziyle ilgili toplam 2 bin 365 dava bulunduğunu belirtmişti.
Yeni araştırma ise 2023 yılında çoğu hükümetler ve şirketlerden açılan en az 230 yeni iklim davasının kaydedildiğini gösterdi.
İklim davalarının sayısındaki artış hızı geçen yıla oranla daha düşük kaldı. Ancak araştırmacılara göre bunun sebebi daha yüksek etki yaratmak için bazı davaların birleştirilmesi olabilir.
Açılan davalar hükümetlerin karbon azaltma hedeflerinin ve stratejilerinin yetersizliğinden şirketlerin eylemsizliğine, yanlış bilgilendirmeden iklim zararlarına birçok konuyu kapsıyor.
En yaygın dava sebeplerinden biri şirketlerin çevresel hedeflerine yönelik ilerlemelerini yanlış beyan etmekle suçlandığı ‘iklim aklaması’ oldu. 2023 yılında 47 dava bu sebepten açıldı ve sonuçlanan davaların yüzde 70’i davacılar lehine sonuçlandı.
Diğer yaygın dava türü ise 30 dava ile şirketlerin yüksek sera gazı emisyonlarının yol açtığı iklim hasarlarından sorumlu tutulduğu ‘kirleten öder’ davaları oldu.
Altı dava ise iklim hedeflerine engel olanlara finansman akışını durdurmak için açıldı.
2016’dan beri açılan 140 davanın 77’si sonuçlandı. Sonuçlanan davaların 54’ünden davacıların lehine karar çıktı.
En çok davanın açıldığı ülke 129 dava ile Amerika Birleşik Devletleri olurken İngiltere‘de 24, Brezilya‘da ise 10 dava açıldı. 2023 yılında Panama ve Portekiz‘de ilk kez iklim davalarının açıldı.
UNEP, şirketlerin ve hükümetlerin eylemsizliğine meydan okuyan iklim davaların değişim için itici bir güç olduğunu söylüyor.
Yazarlar, hükümete açılan bazı davaların yerel iklim yönetimleri üzerinde etki yaratabildiğine dair örnekler olsa da iklim aklaması gibi vakaların uzun vadeli etkilerinin belirsiz olduğuna dikkat çekti.
Ancak LSE araştırmacılarının yayınladığı bir makale, iklim davalarının şirketlerin borsa değerlerini ortalam yüzde 0,41 oranında azaltabileceğini gösterdi.