Hollanda’da Çarşamba günü gerçekleştirilen seçimlerde, sandık çıkış anketleri Mark Rutte başkanlığındaki koalisyon hükümetinin senatoda çoğunluğu kaybettiğini gösteriyor.
Bu sonuç, hükümetin istediği yasal düzenlemeleri hayata geçirmesini zorlaştırması bekleniyor. Zira, meclis tarafından kabul edilen yasalar, senatonun onay vermesinden sonra yürürlüğe giriyor.
Çarşamba günü gerçekleştirilen, 75 kişilik senato üyelerini de belirleyen yerel parlamento seçimlerinde en büyük sürprizi, aşırı sağcı Demokrasi İçin Forum Partisi (FvD) yaptı. FvD, Yeşil Sol Parti (GL) ile birlikte oylarını en fazla artıran parti oldu.
Katı bir göçmen politikası uygulanmasını ve Hollanda’nın Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılmasını savunan parti, ilk kez katıldığı seçimlerde büyük oy patlaması yaptı.
Ipsos’un sandık çıkış anketlerine göre, aşırı sağcı parti senatoda 10 sandalye elde edecek.
FvD, eyalet parlamentolarında da ikinci parti konumuna yükseldi. Aşırı sağın diğer temsilcisi olan Geert Wilders liderliğindeki Özgürlük Partisi (PVV) ciddi oy kaybı yaşadı.
Koalisyon ortakları Demokratlar 66 (D66) ile Hıristiyan Demokrat Parti (CDA) de, geçen seçimlerde elde ettiği sandalyeleri koruyamadı.
Başbakan Rutte’nin başında olduğu Liberal Sağ Parti (VVD) oy kaybı yaşasa da hem eyalet parlamentolarında hem de senatoda birinci parti olmayı sürdürdü.
Rutte, senatodaki çoğunluğunu kaybetmeleriyle ilgili,”Bu, çok fazla kahve içmek, daha fazlasını aramak demek” yorumunu yaptı. Rutte, bu sonuca rağmen ülkenin yönetilebilir olmaya devam edeceğini ifade etti.
Hükümet ortakları arasında oylarını arttıran tek parti, muhafazakar Hıristiyan Birliği (CU) oldu.
Sandık çıkış anketlerine göre, koalisyon ortaklarının senatodaki üye sayısı 38’den 31’e geriledi.
Muhalefetteki sol partiler arasında kazanan ise, Yeşil Sol Parti (GL) oldu. Yeşiller, kesin olmayan sonuçlara göre yerel parlamento ve senatodaki üye sayısını iki katına çıkardı.
Utrecht’te seçime katılım arttı
Sosyalist Parti (SP) ise, bir önceki seçimlere göre oylarının yarıdan fazlasını kaybetti. Sosyal demokrat eğilimli İşçi Partisi’nin (PvdA) oylarındaki erime de devam ediyor.
Türkiye ve Fas kökenli seçmenlerin tercih ettiği Denk Partisi ise, ilk kez senatoya 1 üye gönderecek.
Çevre ve hayvan haklarını savunan Hayvan Partisi (PvdD) ve orta yaş ve üzerinin haklarını savunan 50Plus Partisi de oylarını arttırarak, senatoda 3’er sandalye elde etti.
Pazartesi günü tramvay saldırısının yaşandığı Utrecht kentinde seçime katılım oranı, önceki yıllara oranla artış gösterdi.
Amsterdam, tercihini yine soldan yana yaptı. Yeşil Sol Parti, başkentte oyların yaklaşık yüzde 24’ünü aldı.
Hollanda Başbakanı Rutte, seçimlerin en büyük kazananın, Demokrasi İçin Forum Partisi olduğunu söyledi. Siyasi yorumculara göre FvD, ağırlıklı olarak Rutte’nin partisi VVD ile Wilders’in liderliğindeki PVV tabanından oy aldı.
FvD’nin seçim vaatleri neler?
Hukuk ve tarih eğitim alan 36 yaşındaki Thierry Baudet’in liderliğindeki FvD, ilk kez katıldığı 2017 genel seçimlerinde 2 milletvekilliği kazanmıştı.
Göç ve İslam konusundaki sert çıkışlarıyla bilinen FvD’nin seçim vaatleri arasında, “Daha az göç, alım gücünün arttırılması; eğitim, güvenlik ve bakım hizmetlerinin iyileştirilmesi, AB’den daha fazla egemenlik” gibi öneriler yer alıyordu.
Hükümet partilerini, “halkın parasını sol muhalefetle birlikte saçma iklim değişikliği politikaları için harcamakla” suçlayan FvD lideri Baudet, Hollanda’nın AB’den ayrılması için referanduma gidilmesini de savunuyor.
Baudet, seçim sonuçlarına ilişkin değerlendirmesinde, seçmenin hükümet partilerinin “kibrini ve aptallığını cezalandırdığını” savundu.
Aşırı sağcı lider, “Cepheye çağrıldık, çünkü mecburuz. Çünkü ülkenin bize ihtiyacı var” dedi.
(Yusuf Özkan – BBC Türkçe)
