Hawaii’nin Maui Adası’ndaki yangınlarda can kaybı 53’e yükseldi

ABD‘nin Hawaii eyaletine bağlı Maui Adası‘nda dördüncü gününde devam eden yangınlarda itfaiye ekiplerinin 17 kişinin daha cansız bedenine ulaşmasıyla, toplam can kaybı 53’e ulaştı.

Hawaii’nin “Büyük Ada” olarak da bilinen turistik adalarından Maui’de çıkan yangınlarda tarihi Lahaina bölgesinin büyük bir kısmının yok olduğu bildirildi.

Vali Josh Green, binlerce Hawaiilinin yangınlarda evlerini yitirdiğini ve can kaybının artmasından endişe duyulduğunu açıkladı.

Green, “1960’ta meydana gelen tsunamide Büyük Ada‘da [Maui Adası] 61 can kaybı yaşadık. “Bu sefer can kaybının daha yüksek olması maalesef kuvvetle muhtemel gözüküyor” dedi.

Maui Adası’ndaki yangınların yıllardır ABD’de meydana gelen en ölümcül yangınlar olduğu kaydedildi.

Fotoğraf: Rick Bowmer / AP

Binlerce kişi evsiz kaldı

Vali Josh Green, binlerce bölge vatandaşının evini kaybettiği için acil olarak barınacak yere ihtiyaç duyulduğunu, 2 bin kişiye kalacak ev arandığını söyleyerek sivil vatandaşlara da kapılarını afetzedelere açma çağrısı yaptı.

Green, 1700 bina ile kentin yüzde 80’nin tamamen zarar gördüğünü de açıkladı.

Fotoğraf: Rick Bowmer / AP

İnsanlar alevlerden korunmak için denize atladı

Hawaii Sahil Güvenlik, alevlerin hızlı ilerleyişi karşısında en az 100 kişinin canını kurtarmak için denize atladığını, bunlardan 50’sinin sahil güvenlik birimlerince kurtarıldığını duyurdu.

Lahaina’da yaşayan Kekoa Lansford adlı görgü tanığı, sahilde cansız bedenler gördüklerini aktardı. Lansford “İnsanları kurtarmaya çalıştık. İhtiyaç duyulan yardımı alamıyoruz” diye konuştu.

ABD Başkanı Joe Biden, dün Hawaii için afet durumu ilan etmiş, böylece özellikle evini barkını kaybeden insanlara acil yardımların yapılmasına başlanmıştı.

Maui Adası’nda salı günü eş zamanlı olarak çok sayıda yangın başlamış, kuraklığın yaşandığı adada saatte 130 kilometreye ulaşan rüzgar ve fırtına nedeniyle alevler hızla yayılmıştı.

Maui Adası’nda bulunan Lahaina bölgesindeki Banyan Meydanı’nın yangın öncesi ve sonrasındaki görüntüleri. 9 Ağustos 2023. Fotoğraf: AP

Yangınlarda iklim değişikliğinin payı var mı?

Adadaki yangınların çıkış nedeni henüz belirlenemese de soruşturmalar devam ediyor.

ABD‘deki Teksas Teknoloji Üniversitesi‘nden İklim Bilimci Prof. Dr. Katharine Hayhoe, sosyal medya platformu Twitter‘da yaşanan yangınların iklim krizi ile bağlantısını ele aldı.

Amid the devastating Maui fires, I see many arguing, "it's weather, arson–anything but climate change."

Let's set the record straight. Climate change doesn't usually start the fires; but it intensifies them, increasing the area they burn + making them much more dangerous. 🧵 pic.twitter.com/4BTvTzM5Pt

— The Real Prof. Katharine Hayhoe (@KHayhoe) August 10, 2023

Prof. Hayhoe şunları kaydetti:

“Yıkıcı Maui yangınları sürerken, birçok kişinin yangınların sebebi olarak “hava durumu, kundaklama – iklim değişikliği dışında her şey” diye tartıştığını görüyorum.

Şunu açıklığa kavuşturalım: İklim değişikliği genellikle yangınları başlatmaz; ama onları yoğunlaştırır, yaktıkları alanı arttırır ve onları çok daha tehlikeli hale getirir.

Birinin nispeten yeşil, ıslak bir odun yığınına bir kibrit attığını hayal edin. Ne olur? Pek de bir şey olmaz.

Ardından, aynı kibritin kupkuru bir çıra yığınına atıldığını hayal edin. Bu kez yangın çıkar.

Ormanlık alanların [kuruluk] durumunu ne belirliyor? Giderek artan bir şekilde, iklim değişikliği.

Bu, diğer birçok aşırı hava koşulları türü için de geçerli.

… İklim değişikliği daha fazla kasırgaya neden olmuyor – ancak bir kez kasırga oluştuğunda, ılık okyanus suları kasırgaların daha hızlı yoğunlaşmasına ve ÇOK daha fazla yağış getirmesine neden oluyor.

Peki ya sıcak dalgaları?

Bunları yazlar hep yaşardık: ama dünya ısındıkça, sıcak hava dalgası mevsimi uzuyor (artık Güney Amerika’da tüm yıl sürüyor!). Artık sıcak dalgaları daha sıcak, daha yoğun, daha sık yaşanıyor ve daha tehlikeli.”

‘Yangını tetikleyen tüm faktörlerde iklim değişikliğinin etkisi var’

ABD Kuraklık Gözlemevi verileri, orman yangınlarının devam ettiği Maui Adası’nın neredeyse yüzde 16’sının şiddetli kuraklık yaşarken, bölgenin yüzde 20’sinde ise orta derecede kuraklık görüldüğünü ortaya koydu.

Ayrıca Hawaii’nin kuraklaşmayla sık görülmeye başlanan orman yangınları nedeniyle bazı yerel bitki örtüsünün yok olduğu, bu bitki örtüsünün yerini, çabuk tutuşabilen istilacı otların aldığı kaydedildi.

Bilim insanları, yangınları tetikleyen kurak arazi yapısına uzak olmasına rağmen Hawaii’deki orman yangınlarının temel sebebinin iklim değişikliği olduğuna işaret etti.

Araştırmalarda Hawaii’deki yıllık ortalama yağış miktarında uzun vadede bir düşüş yaşandığı ifade edilirken, 1990’lardan itibaren yağmur mevsiminde alınan yağış miktarının yüzde 31 düştüğü, kurak mevsimde alınan yağışlarda ise yüzde 6’lık düşüş gözlemlendiği aktarıldı.

Clark Üniversitesi‘nden İklim Bilimci Abby Frazier yağış miktarındaki bu değişimde pek çok faktörün etkili olduğunu, bu faktörlerin hepsinde iklim değişikliğinin rolü olduğunu belirtti.

Frazier, La Niña etkisi olarak adlandırılan, yüksek yağış bırakan hava fenomeninin 1980’lerden itibaren daha az yağışa sebep olduğunu ifade ederek, diğer faktörlerin ise sıcaklıkların artmasıyla Hawaii üstündeki bulutların incelmesi ve büyük fırtınaların zamanla kuzeye doğru ilerlemesiyle adalara getirdikleri yağış miktarının azalması olduğunu vurguladı.