Hava kirliliği raporu: 134 ülkenin 120’si kirli hava soluyor

IQAir tarafından derlenen hava kalitesi verilerine göre, geçen yıl sadece 10 ülke ve bölge, Dünya Sağlık Örgütü‘nün (DSÖ) havadaki ince partikül maddesi kirliliği için belirlediği standartları karşılayabildi.

NY Times‘ın aktardığına göre İsviçre merkezli şirket, incelenen kirliliğin, 2,5 mikrometreden daha küçük katı partikülleri ifade ettiğini, bu partiküllerin kan dolaşımına girebilecek kadar küçük olduğunu belirtti. PM2,5 her yıl milyonlarca erken ölüme neden olan en ölümcül hava kirliliği formu olarak tanımlanıyor.

‣ Türkiye’de hava kirliliği ulusal limit değerin üzerinde
‣ Hava kirliliği yüzünden dünyada her yıl 1 milyondan fazla kişi ölüyor
‣ Hindistan’da hava kirliliği DSÖ sınırının 30 kat üzerinde

DSÖ, insanların yılda ortalama metreküp başına 5 mikrogramdan fazla ince partikül madde solumamaları gerektiğini belirtiyor. ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) ise standardını metreküp başına 12’den 9 mikrograma düşürmeyi önerdi.

Dünya Sağlık Örgütü standartlarını karşılayan temiz hava “vahaları” çoğunlukla adalar, Avustralya ve Kuzey Avrupa ülkeleri Finlandiya ve Estonya olarak belirlendi. En kötü hava kalitesine sahip ülkelerin çoğu ise Asya ve Afrika‘da yer alıyor.

2023’te IQAir sıralamasına göre en kirli dört ülke Güney ve OrtaAsya‘daki Bangladeş, Pakistan, Hindistan ve Tacikistan. Bölgenin şehirlerinin neredeyse üçte birinde, DSÖ kılavuzunun 10 katı üzerinde ince partikül madde konsantrasyonları raporlandı. Araştırmacılar, bölgenin kirliliğinin başlıca kaynaklarının araç trafiği, kömür ve sanayi emisyonları olduğunu belirtti.

Dünya genelinde hava kirliliği, insan sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturmaya devam ediyor. Çoğu ülke ve bölge, DSÖ’nun güvenli hava kalitesi standartlarını karşılayamıyor. Kirliliğin en yoğun yaşandığı bölgelerde, insanlar kronik ve kısa vadeli sağlık riskleriyle karşı karşıya kalıyor. Hava kirliliğiyle mücadelede küresel çapta ciddi adımların atılması gerekiyor.