Türkiye, küresel ısınma ve artan kuraklık nedeniyle artan çöl tozu etkisine daha fazla maruz kalıyor. Ülke genelinde hava kalitesinde düşüşler ve görüş mesafesinde azalmalar mevcut.
Türkiye’deki hava kalitesi, son dönemlerde çöl tozlarından kaynaklanan etkilerle önemli ölçüde bozuldu. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı‘nın verileri, atmosferdeki partikül madde oranlarında belirgin bir artış olduğunu gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü‘nün (DSÖ) belirlediği sınırların çok sayıda kentte aşıldığı gözlemleniyor.
Dünya Sağlık Örgütünün metreküp başına 50 mikrogram olarak belirlediği partikül madde sınır değeri, çok sayıda kentte “iyi” değerlerden 50-100 mikrogram aralığındaki “orta” değerlere çıktı.
AA’ya konuşan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, Türkiye’nin özellikle Sahra Çölü, Orta Doğu ve Arabistan Yarımadası‘ndan gelen kum ve toz taşınımının etkisi altında olduğunu belirtti. Bu bölgelerde oluşan alçak basınç sistemleri ve fırtınalar, tozların Türkiye’ye taşınmasına neden oluyor.
‣ Baharla birlikte Güney Avrupa ve Asya’yı kaplayan çöl tozları sağlık ve ekolojik riskleri de taşıyor
‣ Türkiye ‘Afrika tozu’ etkisi altında
Prof. Dr. Türkeş, “Bu bölgeler üstünde oluşan orta enlem ve alçak basınç sistemlerinin oluşturduğu fırtınalar, güneyli sıcak havayla birlikte toz taşınımına neden oluyor. Şu anda hem alçak seviyede hem de kısmen orta seviyede bulutlarla birlikte Balkanlar ve Batı Anadolu üstüne toz taşınımı söz konusu. Bu hem kuru toz birikimi şeklinde hem de yağış olması durumunda yağışla birlikte yeryüzüne iniyor. Etkisini 24 saat içinde kısmen kaybedecek ama Ege ve Akdeniz kıyıları ile Güneydoğu Anadolu‘da Suriye sınırında etkisi 1-2 gün daha olacak gibi duruyor” diyerek açıkladı.
İklim değişikliği ve küresel ısınmanın etkileri, Türkiye’nin batı ve güney bölgelerini gelecekte daha fazla etkileyebilir. Prof. Dr. Türkeş, yapılan çalışmaların, özellikle Orta Doğu ve Güneybatı Asya‘daki kum ve toz fırtınalarının sıklığında ve şiddetinde artış olduğunu ortaya koyduğunu belirtiyor. Bu durum, Türkiye’nin hava kalitesi üzerinde uzun vadede ciddi etkiler yaratabilir.
