Greenpeace: Santrallerin kapatılması kirli enerjiden çıkışın ilk adımı

Çevre yatırımlarını 2019 yılı sonuna kadar tamamlamayan beş kömürlü termik santral kapatıldı. Greenpeace Akdeniz, beş santralin kapatılmasının Türkiye’nin kirli enerjiden çıkışı için ilk adım niteliğinde olduğunu belirterek acilen temiz ve yenilenebilir enerjiye geçilmesini talep etti.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, dün 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 11. ve 15. maddeleri gereği Kahramanmaraş Afşin A, Kütahya Seyitömer, Kütahya Tunçbilek, Sivas Kangal ve Zonguldak Çatalağzı kömürlü termik santrallerinin tamamen, Manisa Soma termik santralinin ise kısmi olarak kapatıldığını duyurmuştu. Kurum, aynı zamanda Kurum, dört kömürlü termik santrale geçici faaliyet belgesi verilmesi, üç santrale ise gerekli çevre izinlerinin verilmesi kararı alındığını söyledi.

Türkiye’de aktif 28 kömürlü termik santral, planlanan ise 40’tan fazla kömürlü termik santral projesi var. Greenpeace Akdeniz, “Kömürü Bırak” projesi kapsamında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan kömürlü termik santral projelerini iptal etmesini ve yenilenebilir enerjiye yatırım yapmasını talep ediyor.

Fotoğraf: İmre Azem @ Greenpeace Tunçbilek Termik Santrali)

Bayram: Kirli enerjiden çıkışın ilk adımı

Beş kömürlü termik santralin kapatılmasını Türkiye’nin kirli enerjiden çıkışının ilk adımı olarak değerlendiren Greenpeace avukatı Deniz Bayram şu ifadeleri kullandı:

2010’ların başında insan sağlığına ve çevreye tehdit oluşturan, iklim krizini tetikleyen onlarca kömürlü termik santrallere izin verilmiş, 2012 kömür yılı ilan edilmişti. Oysa biliyoruz ki, Türkiye’nin yenilenebilir enerji potansiyeli ile enerji verimliliği, kirli enerjinin yerini alabilir. 2020 yılı kömürden çıkışın planlandığı bir yıl olsun.

Adil dönüşüm olmalı

Kirli enerjiden çıkış aynı zamanda, termik santrallerin bulunduğu bölgelerde adil dönüşümün hayata geçirilmesini gerektirir. Santrallerde ve madenlerde çalışan binlerce işçiye güvenceli ve güvenlikli istihdam alanları yaratılması ve kirli santrallerin olmadığı yerel kalkınma planlamalarının hazırlanması gerekiyor. Yeni iklim dostu bir enerji sistemine geçiş, geniş iş olanakları yaratması ve Türkiye’yi teknoloji alanında daha ileriye taşıması açısından da fırsatlar içeriyor. Bu fırsatları değerlendirmede geç kalmamalıyız.

Yeşil Barış (Greenpeace) Derneği ile birlikte daha önce 15 kömürlü termik santralin kapatılması için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na başvurulmuştu.

Greenpeace Akdeniz, Temmuz ayında Kütahya Seyitömer ve Tunçbilek’te yaptığı 24 saatlik hava ölçümü sonucu hava kirliliğinin Dünya Sağlık Örgütü’nün limit değerinin üç katı çıktı olduğunu ortaya çıkarmıştı.

Yine Greenpeace Akdeniz’in Mart 2019’da hazırladığı “Afşin’de Kömürlü Termik Santrallerin Bedeli” isimli hava modellemesi raporuna göre Afşin’deki santrallerden çıkan emisyonlar yetişkinlerde inme, akciğer kanseri, kalp ve solunum yolu hastalıkları ve çocuklarda solunum yolu enfeksiyonları riskini artırdığı ortaya çıkmıştı. Bu santraller kum tanesinden bile küçük parçacık madde (PM2,5) ve azot dioksit (NO2) kirliliği nedeniyle bugüne kadar 17 bin erken ölüme neden oldu.