Google reklamlarına en çok harcama yapanlar fosil yakıt firmaları

Fosil yakıt şirketleri ve onlarla yakın işbirliği içinde çalışan firmalar, aktivistlerin “endemik yeşil yıkama” olarak nitelendirdiği Google arama sonuçlarına benzeyecek şekilde tasarlanmış reklamlara en çok harcama yapanlar arasında yer alıyor .

The Guardian, kirletici endüstrilerin lobicilik çabalarını izleyen bir düşünce kuruluşu olan InfluenceMap ile işbirliği içinde, iklimle ilgili 78 terim için Google arama sonuçlarında sunulan reklamları analiz etti.

Sonuçlar, araştırmada saptanan beş reklamdan birinin -toplamda 1.600’den fazla- fosil yakıtlarla ilgili şirketler tarafından yerleştirildiğini gösteriyor.x

Kullanıcılar normal sonuçla reklam arasındaki farkı anlayamıyor

Reklamverenler, bir kullanıcı belirli terimleri sorguladığında, reklamlarının arama motorunda görünmesi için ödeme yapıyor. Söz konusu reklamlar, görünüm olarak arama sonuçlarına çok benzedikleri için işletmelere çekici geliyor: 2020’de yapılan bir ankete katılan kullanıcıların yarısından fazlası, ücretli bir listeleme ile normal bir Google sonucu arasındaki farkı anlayamadıklarını bildirdi.

ExxonMobil, Shell, Aramco, McKinsey ve Goldman Sachs, arama terimlerinde ilk 20 reklam veren arasında.  Diğer bazı fosil yakıt üreticileri ve finansörleri de sık ve düzenli reklam veriyor.

InfluenceMap’te kıdemli veri analisti Jake Carbone “Google, fosil yakıtların sürekli kullanımında çıkarı olan grupların, insanların kendilerini eğitmeye çalışırken başvurdukları kaynakları etkilemek için ödeme yapmasına izin veriyor. Petrol ve gaz sektörü, iklim değişikliği bilimine itiraz etmekten vazgeçti. Ancak şimdi bunun yerine karbonsuzlaştırma konusundaki kamuoyu tartışmalarını kendi lehine etkilemeye çalışıyor” dedi.

Petrol devi Shell’in reklamları – toplamda 153 – “net sıfır” için yapılan aramaların %86’sında görünüyor. Bunların birçoğunda da şirketin 2050 yılına kadar net sıfır şirket olma taahhüdü ve kendisini 1,5 derecelik bir ısınma hedefine göre “hizaladığından” bahsediliyor.

Bununla birlikte, Carbon Brief analizine göre, Shell’in net sıfır stratejisi büyük ölçüde karbon yakalama ve dengelemeye dayanıyor: “’Son derece iddialı’ çerçevesine rağmen… Shell’in yüzyılın sonuna kadar petrol, gaz ve kömürün devam eden rolüne ilişkin vizyonu temelde aynı.”

Shell’in bir sözcüsü de şunları söylemişti: “Shell’in hedefi, 2050 yılına kadar topluma ayak uydurarak net sıfır emisyonlu bir enerji işi haline gelmek. Kısa, orta ve uzun vadeli yoğunluk ve mutlak hedeflerimiz, Paris Anlaşması’nın iddialı 1.5C hedefi ile tutarlıdır.”

Yenilebilir enerji ve sürdürülebilirlik en sevilenler

2020’de fosil yakıt endüstrisine yaklaşık 19 milyar dolarlık kredi sağlayan Goldman Sachs ise en yüksek üçüncü reklam sayısına sahip. Bankanın reklamları, “yenilenebilir enerji” için yapılan 10 aramanın neredeyse altısında görünüyor ve bunların birçoğunda da “sürdürülebilir finansa sürekli bağlılığını” vurgulanıyor.

Danışmanlık firması McKinsey’in reklamları da “enerji geçişi” için yapılan 10 aramanın sekizinden fazlasında ve “iklim riskleri” için yapılan 10 aramanın dördünde görünüyor. Firmanın reklamlarında şu ifadeler yer alıyor: “McKinsey, sürdürülebilirliği geliştiren inovasyon ve büyüme konusunda müşterilerle birlikte çalışıyor.”

Sürdürülebilir yatırım konusundaki çalışmalarının yanı sıra şirket, fosil yakıt müşterilerinden önemli gelirler elde ediyor. New York Times’a göre, son yıllarda McKinsey dünyanın en çok kirleten 100 şirketinden 43’üne danışmanlık yaptı .

Şirketin sözcüsü de bir yönetici ortak tarafından yazılan ve “Hızlı geçiş için bu endüstrilerle çalışmadan emisyon azaltımlarını sağlamanın hiçbir yolu yok” diyen bir köşe yazısına işaret etmişti.

Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan, devlete ait Suudi petrol şirketi Aramco, “karbon depolama”, “karbon yakalama” ve “enerji geçişi” anahtar kelimeleriyle ilgili 114 reklama sahip. Reklamlarının bir kısmı, şirketin “biyoçeşitliliği desteklediğini” ve “gezegeni koruduğunu” iddia ediyor.

‘Yeşil yıkama, endemik hale geldi’

Rutgers Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Melissa Aronczyk konuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “En azından ABD’de 1980’lerden beri, halkla ilişkiler firmaları kirletici şirketlerin işlerini her zamanki gibi sürdürürken ‘çevreci’ olma stratejileri geliştirmelerine yardımcı olmak için çok uyumlu bir çaba gösterdi.

Şirketlerin aldığı inisiyatiflerin çoğu çok parçalıdır ve bunlar herhangi bir uzun vadeli veya sistemik değişim anlamına gelmeyecektir.”

Çevre hayır kurumu ClientEarth‘te avukat olan Johnny White ise kirletici endüstriler tarafından verilen reklamlara daha güçlü bir düzenleme getirilmesi için çağrıda bulundu. “Fosil yakıt şirketleri inanılmaz derecede karmaşık reklam kampanyalarına milyonlar harcıyor, bu nedenle gerçeği kurgudan ayırmak halk için gerçekten zor olabilir.

Zarar veren yeşil yıkama endemik hale geldi – bunu ortadan kaldırmak için, tıpkı tütünde olduğu gibi, tüm fosil yakıt reklamlarını yasaklamamız gerekiyor.”

Analiz ayrıca, ödeme yapılmayan ancak Google’ın algoritması tarafından en alakalı sonuç olarak seçilen “snippet’lere” de baktı. Guardian, “fracking” (hidrolik kırma)  için seçilen snippet’in bir petrol ve gaz lobisi grubu olan Amerika Bağımsız Petrol Birliği‘nin web sitesine bağlı olduğunu buldu.

IPAA sayfasında, “Fracking halk sağlığı için bir tehdit midir?” sorusuna yanıt olarak, “Hayır. Aslında, artan doğal gaz kullanımının … son yıllarda hava kalitesini önemli ölçüde iyileştirerek halk sağlığını iyileştirdiğine dair çok sayıda kanıt var” deniyor.

ABD Çevre Koruma Ajansı tarafından yıllarca süren bir araştırma 2016 yılında bazı durumlarda kırılmanın içme suyu kaynaklarına zarar verdiği sonucuna vardı.

Google: Kaldıracağız

Facebook’tan farklı olarak Google’ın herkese açık bir reklam kitaplığı yok, bu da platformdaki reklamları analiz etmenin zor olduğu anlamına gelir. AB ve Birleşik Krallık’ta Google, yalnızca doğrudan politikacılardan veya siyasi partilerden bahseden veya bir referandum sorusu içeren reklamlar hakkında kapsamlı veriler sağlıyor.

Google sözcüsü şunları söyledi: “Yakın zamanda, iklim değişikliği inkarını teşvik eden reklamları açıkça yasaklayacak yeni bir politika başlattık. Bu politika, enerji şirketleri ve finans kurumları da dahil olmak üzere tüm reklamverenler için geçerli ve ihlal edici içerik barındıran tüm reklamları engelleyeceğiz veya kaldıracağız.”

ExxonMobil’in sözcüsü ise şöyle konuştu: “ExxonMobil, iklim biliminin gelişimine onlarca yıldır katkıda bulundu ve çalışmalarını kamuya açık hale getirdi. Ve bilim camiasının iklim değişikliği anlayışı geliştikçe, ExxonMobil buna göre yanıt verdi.”

Aramco ve Goldman Sachs, yorum taleplerine yanıt vermedi.