DünyaManşetSağlık

Dünya AIDS günü: Eşitlik sağlanamıyor, HIV’le yaşayan insan sayısı artıyor

0

Bugün 1 Aralık Dünya AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) Günü. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre; dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen HIV (Human Immmunodeficiency Virus) önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ediyor. Ancak son birkaç yılda HIV araştırmalarına ayrılan kaynaklar azaldı, ilerleme kaydedilemedi ve milyonlarca insanın hayatı tehlike altına girdi.

DSÖ verilerine göre dünya çapında 38,4 milyon insan HIV enfeksiyonu taşıyor.

Bugün Dünya Sağlık Örgütü tarafından “Eşitlen” temasıyla çeşitli etkinlikler düzenleniyor.

HIV’in tedavi edilmemesi durumunda geçilen ve ağır bir evre olduğu belirtilen, AIDS 1980’li yıllardan bu yana din, dil, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim ya da eğitim durumu vs. fark etmeksizin yayılıyor.

Doğu Avrupa ve Orta Asya, Latin Amerika ve Orta Doğu ile Kuzey Afrika’nın tümünde, birkaç yıl içinde yıllık HIV enfeksiyonlarında artışlar görüldü.

Bu veri UNAIDS tarafından 27 Temmuz 2022’de paylaşıldı. Buna göre; UNAIDS verileri şimdi yeni HIV enfeksiyonlarının Asya ve Pasifik’te, daha önceden düşmeye başlamışken şimdi arttığını gösteriyor.

Son 10 yılda gerçekleşen milyonlarca yeni HIV enfeksiyonunu önlemek ve AIDS’in yayılmasını sona erdirmek için AIDS’e yol açan eşitsizliklerin üstesinden gelmek gerekiyor.

UNAIDS’in HIV’e ilişkin küresel çabalara dair yeni verileri, COVID-19 ve diğer küresel krizlerin son iki yılda HIV’e karşı tedavide ilerlemeyi sekteye uğrattığını ortaya koydu.

Tehlikede’ başlıklı yeni rapor, Kanada’nın Montreal kentinde düzenlenen Uluslararası AIDS Konferansı öncesi yayınlandı.

Rapora göre; küresel olarak yeni HIV vakalarının sayısı 2020 ile 2021 arasında yalnızca yüzde 3,6 oranında düştü ve bu, 2016’dan bu yana kaydedilen en düşük oran.

Söz konusu küresel gerilemeye ilişkin olarak UNAIDS’in Yönetici Müdürü Winnie Byanyima “Durdurmaya çalıştığımız milyonlarca önlenebilir ölümü hatırlayalım” dedi.

2021’de kaydedilen yeni HIV vaka sayısı toplam 1,5 milyon oldu. Bu rakam küresel hedefin bir milyon üzerinde kaldı.

Öte yandan Sahra-altı Afrika‘da, ergenlik çağındaki kadınlarla genç kadınların HIV’e yakalanma olasılığı, ergenlik çağındaki erkeklere ve genç erkeklere göre üç kat daha fazla.

HIV tedavisi gören kişilerin sayısı 2021’de on yıldan fazla bir süredir kaydedilenden daha yavaş arttı.

HIV ile yaşayan tüm insanların dörtte üçü antiretroviral tedaviye erişirken, yaklaşık 10 milyon kişi bundan yoksun.

HIV ile yaşayan çocukların sadece yarısı (yüzde 52) hayat kurtaran ilaçlara erişebiliyor.

Çocuklar ve yetişkinler arasındaki HIV tedavisi kapsamındaki fark kapanmak yerine artıyor.

AIDS, etkili HIV tedavisinin mümkün olmasına rağmen, erişim olanağının olmaması ve eşitsizlik gibi nedenlerden dolayı ulaşılamayan tedavi süreçleriyle 2021’de 650 bin kişinin hayatını yitirmesine sebep oldu. AB’de 2011 ile 2017 aralığında 24 bin 703 kişi hayatını kaybetti. Türkiye’de ise 2011-2019’da 703 kişi HIV’den hayatını kaybetti. 

Türkiye’deki HIV pozitifler, genellikle toplumdaki önyargı, baskı ve ötekileştirme sebebiyle HIV+ olduklarını toplum içerisinde saklamak zorunda kalıyorlar. Özellikle HIV Pozitif LGBTİ+’lar için bu durum iki kat ötekileştirme anlamına geliyor.

HIV Pozitif LGBTİ+ olmak

2020 sonunda yayımlanan ve KAOS GL ve 17 Mayıs dernekleri tarafından hazırlanan HIV’le Yaşayan LGTBİ+’ların İnsan Hakları Raporu‘nda HIV pozitif olan LGBTİ’ların deneyimlerine değiniliyor.

Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyan rapora göre;  HIV ile yaşayan LGBTİ+’ların bir bölümü ayrımcılığa uğrayabilecekleri ve şiddetle karşılaşacaklarını düşünerek HIV pozitif olduklarını yakın çevrelerine söylemiyor.

Ayrıca HIV ile yaşayan seks işçileri de ekonomik kaygılardan dolayı enfekte olduklarını söyleyemiyor.

HIV ile yaşayan LGBTİ+ mahpuslar ise infaz koruma memurları tarafından tecrit ediliyor. Gerekli kontrol ve tedaviyi alamıyorlar.

HIV ile mücadelede araştırma önergesi

HDP, Türkiye’de HIV ve AIDS ile mücadele mekanizmalarındaki yetersizliklerin araştırılarak, alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla araştırma önergesi verdi. Önerge, HDP İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm tarafından hazırlandı.

More in Dünya

You may also like

Comments

Comments are closed.