Depremzede çocuklara ‘koruyucu aile’ olmak için başvurular e-Devlet’ten yapılabilecek

Kahramanmaraş‘ta 7,7 ile 7,6 büyüklüğünde meydana gelen ve 10 ilde yıkıma neden olan depremlerin ardından Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, depremzede çocuklar ile ilgili bugün yazılı açıklama yaptı.

“Deprem bölgesinde korunma ve bakım ihtiyacı tespit edilen çocukların durumlarının bakanlık personeli tarafından titizlikle değerlendirildiği” belirtilen açıklamada; çocukların, sırada bulunan koruyucu ailelerin yanına yerleştirildiği bilgisi verildi.

Açıklamada, şunlar kaydedildi:

“Deprem nedeniyle çocuklarımıza koruyucu aile olmak isteyen vatandaşlarımız için aşağıdaki duyurunun yapılması gereği duyulmuştur. Aile ve yakınlarına ulaşılamayan çocuklarımız ilk olarak bakanlığımıza bağlı kuruluşlarımıza alınmakta, güvenli şekilde bakımları sağlanmakta ve ailelerine ulaşma çalışmaları yapılmaktadır. Deprem bölgesinde korunma ve bakım ihtiyacı tespit edilen çocukların durumları meslek elemanlarımız tarafından titizlikle değerlendirmekte, sırada bulunan ve mevcut koruyucu ailelerimizin yanlarına yerleştirme işlemleri sürdürülmektedir. Yeni başvuruda bulunacak koruyucu aile adaylarımız e- Devlet üzerinden veya deprem bölgesinin dışında ikamet ettikleri ilin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerimize şahsen başvurabilirler. Vatandaşlarımıza çocuklarımız için koruyucu aile olma talepleri konusunda göstermiş oldukları hassasiyet nedeniyle teşekkür ederiz. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”

Koruyucu Aile, Evlat Edinme Derneği‘nin paylaşmış olduğu Korucu aileliğe dair merak edilenler ve detaylardan bazılarını, aşağıda okuyucularımıza sunuyoruz.

Koruyucu aile olmak nedir?

Koruyucu ailelik, çeşitli sebeplerle biyolojik ailesiyle yaşayamayan, devlet korumasında kurum bakımında yaşayan, 0-18 yaş aralığındaki çocuklara sağlanan aile yanında bakım hizmetlerinden biri.

Çocuğun, fiziksel şartlar ne kadar iyi olsa da kurum bakımında kalması birçok faktörde olumsuzluklar doğurabiliyor. Bilimsel araştırmalar, kurum bakımı yerine, birebir ilgi, sevgi ve saygının olduğu bir aile yanında büyümesinin fiziksel, duygusal ve psiko-sosyal gelişimi için daha iyi olacağını kanıtlıyor ve koruyucu ailelik de alternatif bir bakım modeli olarak, bu amaca yönelik uygulanıyor.

Koruyucu ailelikte, çocukların kurum ortamı yerine üstün yararı gereğince, sağlıklı bir aile ortamında büyümesini sağlamak amaçlanıyor.

Kimler koruyucu aile olabilir?

T.C. vatandaşı olup 25-65 yaş aralığında olan, en az ilkokul mezunu, düzenli bir geliri olan kişiler veya çiftler koruyucu ailelik başvurusunda bulunabiliyor.

Toplumda çok bilinmese de bekar bireyler de koruyucu aile olabiliyor. Ayrıca ailenin biyolojik çocuğunun olması, koruyucu aile olmasına engel teşkil etmiyor.

Hangi çocuklar koruyucu aileye yerleştirilebilir?

Biyolojik anne ve babası hayatta olan ancak onların yanında kalması uygun olmayan, biyolojik aile ile hukuki bağı devam ettiği için evlat edindirilmesi de mümkün olmayan, devlet koruması altında olan çocuklar, uygun görülmeleri halinde koruyucu ailelerle eşleştiriliyor.

Çocuğun koruyucu aileye yerleştirilmesi için biyolojik anne ve babasından rıza alınmasına gerek bulunmuyor.

Koruyucu aile olunacak çocuğun yaşı ve cinsiyeti seçilebilir mi?

Koruyucu aile adayları, başvuru esnasında koruyucu ailesi olmak istediği çocuğun yaş ve cinsiyet niteliklerini belirtebiliyor ama süreç içerisinde yapılan görüşmeler neticesinde, sosyal hizmet uzmanları ailenin dinamiklerine uygun çocuk niteliği hakkında değerlendirme ve tavsiyede bulunuyor. Aileler bu konuda esneklik sağlayabiliyor.

Ancak çocukların gösterilmesi ve aradan seçim yapılması gibi bir uygulama bulunmuyor.

Koruyucu aile olmak için nereye başvurulur?

Koruyucu aile olmak isteyen kişiler, yaşadıkları ildeki Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın İl Müdürlüklerindeki koruyucu aile birimine başvurabiliyor.

Koruyucu ailenin başvurudan sonra gerçekleşen hazırlık süreci ortalama altı ila sekiz aylık bir zaman arasında gerçekleşiyor.

Çocuk kaç yaşına kadar koruyucu ailede kalır?

Çocuğun koruyucu aile yanında kalma süresi, koruma altına alınma nedenine bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Çocuk uzun yıllar koruyucu ailesinin yanında kalabileceği gibi belirli bir süreden sonra biyolojik ailesine döndürülme ihtimali de bulunuyor.

Biyolojik ailesine döndürülme ihtimali, çocuğun yüksek yararı göz önünde bulundurularak kurum tarafından oluşturulan komisyon ile karara bağlanıyor. Ancak bu biyolojik aileye döndürülme oranı oldukça düşük.

Koruyucu aileler, biyolojik aile şartlarını iyileştirdiğinde çocuğun biyolojik aileye dönme ihtimalini bilerek bu hizmete dahil oluyor. Ancak mevzuatta tanımı ne kadar süreli koruyucu ailelik olarak geçse de, uygulamada çok büyük oranda, çocuklar devlet korumasının  kaldırıldığı, reşit oldukları 18 yaşına kadar ailenin yanında yaşıyor, hatta 18 yaşını doldurduktan sonra biyolojik ailelerdeki gibi, aile yanında kalmaya devam edebiliyor.

Koruyucu aile hizmeti, çocuklara en çok hangi açılardan fayda sağlıyor?

Tüm dünyada ve ülkemizde yapılan bilimsel araştırmalar, personel eliyle toplu bakım modellerinde çocukların gelişiminin fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan olumsuz etkilendiğini, akranlarının çok gerisinde kaldığını gösteriyor.

Devlet eli ile toplu bakım modellerinde fiziki şartlar genellikle iyi olmasına rağmen, çocukların bakım verenlerle temaslarının çok yetersiz olması, birebir ilgi ve sevgi eksikliği, bakım verenlerin sürekli değişmesi gibi sorunlar çocuklarda güvenli bağlanmanın gerçekleşmesine engel oluyor, değersizlik hissi yaratıyor, toplumda yaşamak için gerekli donanımlara sahip olmadan yetişmelerine sebep oluyor.

Gelişmiş ülkelerde personel eliyle bakım modelleri 1950’lerden itibaren giderek azalma gösterirken, birçok ülkede terkedilmiş durumda. Bu ülkelerde koruyucu ailelik ve evlat edinme oranları yüzde 85 seviyelerinde iken ülkemizde bu oran yüzde 30’larda seyrediyor.

Çocuğun koruyucu ailesi ile birlikte yaşaması onun fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan sağlıklı gelişim göstermesine, travmaların iyileştirilmesine, baş etme kapasitesinin güçlendirilmesine, aile yanında büyüme hakkının yanında eğitim, sağlık, oyun vb. gibi diğer haklarının da sağlanmasına imkan yaratıyor.

Koruyucu aile olmakla ilgili diğer detaylar nelerdir?

Çocuk ile koruyucu aile arasında 18 yaş olması şartı bulunmuyor. Koruyucu ailede olan çocuk, devlet korumasında ve takibinde, biyolojik ailesinin kütüğünde kalmaya devam ediyor.