Danıştay, Çeşme’de çevresel tahribata yol açacak projeye yeşil ışık yaktı

Danıştay, Cumhurbaşkanı kararnamesi ile ilan edilen “Çeşme Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi” planlama sürecinde kararın iptali talebini reddetti.

Bazı meslek odaları, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlar tarafından açılan davada, 12 Şubat 2020 tarih ve 31037 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan 11/02/2020 tarih ve 2103 sayılı İzmir Çeşme Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi sınırlarının yeniden belirlenmesine ilişkin Cumhurbaşkanı kararının iptal edilmesi talep edilmişti.

Danıştay 6’ıncı Dairesi; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası ve Ege Çevre ve Kültür Platformu’nun (EGEÇEP) başvurusuyla açılan davada dosyayı inceleyerek kararın iptali talebini reddettiğini açıkladı.

Ege’den Son Söz’den Metehan Ud’un aktardığına göre, karara karşı 30 gün içinde bir üst mahkemeye itiraz edilebilecek.

Kararda şu ifadeler yer aldı:

“Dosyada mevcut bilgi ve belgeler çerçevesinde, davaya konu izmir çeşme KTKGB sınırlarının yeniden belirlenmesine ilişkin işlemle 16.000 hektarın üzerinde bir alanı kapsayacak şekilde yeniden belirlenen Çeşme KTKGB sınırları incelendiğinde; alanda, 1., 2. ve 3. derece Arkeolojik Sit Alanlarının, Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı içme-Kullanma Suyu Havzasının, Kesin Korunacak Hassas Alanlar, Nitelikli Doğal Koruma Alanları ve Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanlarından oluşan Doğal Sit Alanlarının, Akdeniz Foku Yaşam Alanları gibi alanların ve çeşitli ekosistemlerin bulunduğu ve mevzuat düzenlemeleri ile korunan yapılaşma yasağı ya da kısıtlı yapılaşma olanağı bulunan söz konusu alanların birçoğunun dava konusu işlemle belirlenen sınır üzerinde yer aldığı görülmekle birlikte, işleme dayanak gerekçe raporunda, bölgedeki turizm imkanları ve koruma gereklilikleri ile eki haritada gösterimi yapılan sınırlar yönünden yeterli tespitlerin olduğu, sınırlanın genişletilmesi ve değiştirilmesine ilişkin gerekliliklerin ortaya konulduğu, korunan alanların KTKGB içerisinde yer almalarının gerekçesinin turizm gelişimine yönelik bütüncül planlama kararlarının geliştirilmesine olanak sağlayacak bir bölge sağlanması olarak açıklandığı, söz konusu tespitlerin ilgili mevzuatta aranan hususlar yönünden yeterli olduğu, korunan alanlar ile turizm türlerinin bölgeye entegrasyonuna yönelik genel stratejilere ilişkin değerlendirmelerin bölgeye ilişkin yapılacak -koruma planlan da dahil olmak üzere diğer planlamalara esas olacak detaylı raporlama çalışmalarının konusu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu durumda, 12/02/2020 tarih ve 31037 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, İzmir Çeşme Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesinin sınırlarının yeniden belirlenmesine ilişkin 11/02/2020 tarih ve 2103 sayılı Cumhurbaşkanı Karanında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.”

Projede neler var?

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü tarafından İzmir‘in Çeşme yarımadasında hayata geçirilmesi planlanan Çeşme Turizmini Koruma ve Geliştirme Kararı, Çeşme’nin Alaçatı ile Urla‘nın Zeytineli bölgelerini içine alan 9 bin 574 hektarlık bölgede hayata geçirilmek isteniyor. Proje ile bölgedeki turizm sezonu 12 aya çıkarılması ve en az 100 bin kişiye istihdam sağlanması planlanıyor.

Projede; 20 golf sahası, turnuvalara uygun spor alanları, termal turizm tesisleri, kongre, fuar ve etkinlik merkezi, kültür ve sanat merkezleri, tarım ve doğa turizmi alanları, Ege’nin en büyük müzesi, ekstrem spor alanları, film stüdyosu, turizm teknik meslek liseleri ve sağlık merkezi gibi tesisler yer alacak. Turizm tesisleri, denize sıfır olacak şekilde planlanmayacak ve sahilde geniş bir bant genel kullanıma açık olacak.

Ne olmuştu?

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım işletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan Çeşme Turizm Projesi için Resmi Gazete’de 12 Şubat 2020’de yayınlanan planlara karşı TMMOB, İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası, EGEÇEP ve 100 yurttaş dava açmıştı.

Davanın avukatlığını Şehrazat Mercan, Ömer Erlat, Karya Mercan, Sinan Balcılar, Arif Ali Cangı, Mithat Kaya ve Halil Dönmez yapmıştı.

Dava kapsamında Danıştay 6’ıncı Dairesi tarafından 27 Ekim 2021 tarihinde bölgede bilirkişi incelemesi gerçekleşmişti.

Bilirkişi ‘kamu yararı yok’ demişti

Bilirkişi tarafından hazırlanan raporda, projenin bölgede yaratacağı olumsuz etkileri belirtilerek kamu yararına uygun olmadığı ifade edilmişti.

Raporda, “Koruma alanları yanı sıra turizm kullanımlarına, dolasıyla yapılaşmaya da açılmasına yol açacak olan sinir kararının, tarım ve orman alanları, doğal degerler su kaynakları ve kültürel miras üzerinde yaratacağı olumsuz etkileri göz önüne alındığında, planlama ilkelerine kamu yararına uygun olmadığı görüşüne varılmıştır” denildi.

Danıştay 6’ncı İdaresi, meslek örgütlerinin ve doğa savunucularının yürütmeyi durdurma talebini oy çokluğu ile reddetmişti.

Kararı yeniden ele alan Danıştay idari Dava Daireleri Kurulu, Danıştay’ın aldığı ret kararını kaldırmış ve yürütmenin durdurulmasına karar vermişti.