[COP27] İklim değişikliği yüzünden Türkiye’yi gıda güvensizliği, su stresi, kronik hastalıklar bekliyor

DSÖ'nün COP27'de açıkladığı Sağlık ve İklim Değişikliği Türkiye Profili'ne göre iklim krizinin etkisiyle Türkiye'de kuraklık nedeniyle tarımsal verim düşecek, orman biyoçeşitliliği azalacak. Türkiye'nin iklim değişikliğinden kaynaklanan sağlık riskleri arasında su ve gıda kaynaklı hastalıkların yanı sıra; hava kirliliğinin neden olduğu kronik solunum yolu hastalıkları ve ısı stresi var.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)  COP27’de “Sağlık ve İklim Değişikliği –  Türkiye Profili” adlı raporunu sundu.

Türkiye’de halihazırda sıcaklıkların yükseldiğini, sıcak gün sayısının arttığını yağış düzeni değişikliklerinin gözlendiğini kaydeden raporda bu iklim değişikliklerinin bir sonucu olarak su stresi ve tarımsal üretimde azalma meydana geldiği belirtiliyor.

Rapora göre Türkiye’nin iklim değişikliğinden kaynaklanan sağlık riskleri arasında su kaynaklı, vektör kaynaklı ve gıda kaynaklı hastalıklar; hava kirliliğinin neden olduğu solunum yolu hastalıkları ve ısı stresi var.

Türkiye ormanlarının iklim değişikliği kaynaklı daha sık görülen aşırı olaylar nedeniyle meydana gelebilecek sel, fırtına, orman yangınları, böcek salgınları, istilacı türler ve heyelan gibi risklere maruz kalabileceği belirtiliyor.

Türkiye’deki kuraklık ve değişen yağış düzenlerinin orman üretkenliğini azaltacağı tahmin ediliyor ancak bazı orman alanlarının daha uzun büyüme mevsimleri ve daha bol yağış alması nedeniyle verimlilik artışı yaşayabileceği de belirtiliyor.

Öte yandan bu değişimlerin orman biyolojik çeşitliliğini azaltacağı  ve şimdi ile 2080 yılı arasında ağaç türlerinin dağılımını değiştireceği öngörülüyor.

Raporda test edilen yüksekemisyonlu ikllim modellesinde, yani sera gazı emisyonlarının yüksek kalması halinde ortalama yıllık sıcaklık artışı
yüzyılın sonuna kadar 4.9°C’ye kadar çıkıyor ve yüzyıın sonuna kadar günlerin yaklaşık yüzde 65’i aşırı sıcak geçiyor.

İklim değişikliğinin Türkiye tarım sektörünü çölleşmeye, orman yangınlarına, yüksek buharlaşmaya, aşırı hava olaylarına maruz bırakması; hastalık ve zararlılara karşı dayanıksız hale getirmesi bekleniyor.

Ayrıca, genel olarak yükselen sıcaklıklar ve azalan su mevcudiyeti riski, Türkiye’deki mevcut yağmur suyuyla beslenen tarım arazilerini sürdürülemez hale getiriyor. İklim değişikliğinin bu tür etkileri nedeniyle Türkiye genelinde tarımsal verimin düşmesi bekleniyor.

Öte yandan gıda güvenliği ve güvenilirliği sorunları, yetersiz beslenme, gıda kaynaklı hastalıklar, zoonoz, bulaşıcı olmayan hastalıklar (BOH) ve ölümlerle sonuçlanabileceğine dikkat çekiliyor.

Ayrıca iklim değişikliğiyle yoğunluğunu ve sıklığını artıracak sel ve kuraklıkların nüfusun yer değiştirmesine yol açabileceğive yaralanma gibi doğrudan risklerin yanı sıra su ve sanitasyon altyapısını ve hizmetlerini etkileyebileceği (örneğin suyun kanalizasyon taşmasından bakterilerle (örneğin E. coli, salmonella) kirlenmesi) gibi senaryolara da işaret ediliyor. Buna göre artan sıcaklıklar ve yağışllarla, Vibrio bakterileri de suyu kontamine edebilir.

Dolaylı olarak da iklim değişikliğinin su kalitesi ve miktarı üzerindeki etkisinin su kaynaklı hastalıklara (ishal gibi) ve bulaşıcı olmayan hastalıklara yol açacağı belirtiliyor.

10 şehirde hava kirliliği DSÖ limitinin çok üstünde

Raporda, “Kronik solunum yolu hastalıkları Türkiye’de en önemli morbidite ve mortalite nedenleri arasında yer almaktadır; bu tür hastalıklar çok ciddi bir sosyal ve ekonomik yük oluşturmaktadır. Türkiye’de kronik hastalıklar, yaşlanan nüfus ve değişen yaşam tarzları nedeniyle giderek artıyor. 2018 yılında dolaşım sistemi hastalıkları, iyi huylu ve kötü huylu tümörler ve solunum sistemi hastalıkları, Türkiye’de en çok ölüme neden olan üç hastalık grubu oldu ” değerlendirmelerine yer verildi.

Partikül madde (PM 2.5) kirliliği hava kirliliğinden kaynaklanan erken ölümlerin ekonomik maliyetİ Türkiye’de GSYİH’nin yüzde 6’sına denk geliyor.

Raporda, Türkiye’de hava kirliliği verilerinin mevcut olduğu en kalabalık on ilin hepsinin PM2.5 kirliliği için DSÖ kılavuz değeri olan yıllık ortalama 5 µg/m3’ün üzerinde olduğu kaydedildi.

Bu şehirler Kayseri, Antalya, Gaziantep, Diyarbakır, Ankara, Bursa, İstanbul, İzmir, Adana ve Konya olarak belirtildi.

 

İLGİLİ HABERLER

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Düzce’de çocukların baktığı yavru köpeklere, okul bahçesinde silahlı saldırı

Bir saldırgan, Düzce'de bir okulun bahçesinde çocuklar ve öğretmenlerin baktığı yavru köpekler ve annesine havalı tüfekle ateş açtı. Hak savunucuları kaçan yaralı hayvanları arıyor.

[COP16] Küresel Güney, küresel doğa koruma fonunda söz sahibi olmak istiyor

Kolombiya'da süren COP16'da gelişmekte olan ülkeler koruma faaliyetleri için oluşturulan fonların yetersizliğinden ve zengin kuzey ülkeleri tarafından yönetilmesinden şikayetçi.

Açık uyarı: Okyanus akıntısı’nın çöküşü hafife alınıyor, ‘eşik’ neresi bilmiyoruz

15 ülkeden 44 iklim bilimcinin yazdığı açık mektupta, Atlantik meridyen devrilme dolaşımının çöküşünün tahmin edilendan çok daha yakın bir tarihte olabileceği uyarısı yapıldı.

UNEP’ten kritik uyarı: 3,1C’lik artışa doğru gidiyoruz, eylemsizliğin sonuçları yıkıcı olabilir

UNEP'in yıllık emisyon açığı raporuna göre, radikal önlemler alınmazsa sıcaklık artışı 3,1°C olabilir ve bunun ekonomiler, ekosistemler ve toplumlar üzerinde yıkıcı etkileri olabilir.

‘Etki ajanlığı’ yasa teklifi komisyondan geçti

Basın özgürlüğüne karşı ciddi bir tehdit niteliği taşıyan 'etki ajanlığı' tasarısı, Meclis Adalet Komisyonu'nda kabul edildi. Gazeteciler endişeli.

EN ÇOK OKUNANLAR