By 
Avrupa Birliği, COP27’nin en önemli gündem maddesi olan ve yayımlanan taslak metinlerde yer almayan tartışmalı kayıp ve hasar konusunda yeni bir atılım yaptı.
AB’nin bugün sunduğu öneri, savunmasız ülkelerdeki kayıp ve zararları karşılamak için”daha geniş bir donör tabanından” finanse edilecek özel bir fon oluşturmak.
Bu da, yalnızca tarihsel emisyonlarda en çok katkıda bulunan zengin ülkeler tarafından finanse edilecek bir fona, emisyonları modern zamanda yükselen Çin gibi gelişmekte olan ekonomilerin de katkıda bulunması anlamına geliyor.
COP27’de 130’dan fazla gelişmekte olan ülke, sel, kuraklık ve diğer iklim etkilerinin onarılamaz zararlarıyla başa çıkmalarına yardımcı olacak yeni bir fon üzerinde anlaşma sağlanmasını talep ediyor.
AB’nin teklifinden saatler önce, ev sahibi ülke Mısır’ın dışişleri bakanı ve COP27 Başkanı Sameh Shoukry, ülkelerin kayıp ve hasar konusunda “zor siyasi kararlar almaktan çekindiklerini” söylemişti.
AB’nin bu teklifi, Çin dahil tüm gelişmekte olan ülkelerin fona erişimi olması çağrısında bulunan ana öneriyle çelişiyor. Önceki öneriler, Çin’i katkıda bulunan değil, para alan ülke konumuna sokan bir BM tanımıyla yapılıyordu.
COP27’den çıkacak bir anlaşma için, müzakerelere katılan yaklaşık 200 ülkenin tamamının desteği gerekiyor. Çin ve Amerika Birleşik Devletleri, yeni öneriye henüz açık bir şekilde yanıt vermedi.
Fosil yakıtlardan çıkış da koşullardan biri
Buna paralel olarak AB, Paris Anlaşması’ndaki 1,5 derecelik hedefle uyumlu emisyon kesintileri ve 2025 yılına kadar küresel emisyonları zirveye çıkarmak için güncellenmiş ulusal emisyon planları hakkında daha güçlü hükümler ile emisyonları azaltma konusunda konusunda daha fazla azim gösterilmesini de şart koşuyor. istiyor.
Teklife ekli koşullar, ülkelerin mümkün olan en kısa sürede tüm fosil yakıtları aşamalı olarak azaltması, kömür yakıtlı elektrik üretimini kademeli olarak azaltmayı kabul etmesi ve bunun yapıldığından emin olmak için ülkelerin ilerleme raporları sunmasını içeriyor.
Ülkeler kararsız: Samimiyetsiz, olumlu, çok etkileyici…
COP27’den yeni bir iklim fonu çıkması için bastıran Küçük Ada Devletleri İttifakı ve gelişmekte olan 134 ülkeden oluşan G77 grubu, AB teklifine verecekleri yanıt konusunda istişarelerde bulundu.
Pakistan‘ın Güney Kore Büyükelçisi Nabeel Munir, Timmermans’ın önerisinin “olumlu bir haber” olduğunu ancak bazı bölünmelerin devam ettiğini söyledi.
“Pek çok farklı görüş hâlâ mevcut. Bizim için COP27’nin başarısı kayıp ve hasardan ne elde edeceğimize bağlı.”
İklim kaynaklı deniz seviyesi yükselmesi nedeniyle sel baskını ile karşı karşıya olan Maldivler‘in iklim bakanı Shauna Aminath, yeni AB teklifinin iklim açısından hassas ülkelerden gelen delegeler arasında umutları canlandırdığını söyledi.
“Dünyanın en düşük rakımlı ülkesi olarak, bu odadaki iyi niyet bizi cesaretlendiriyor. Kayıp ve hasar konusunda, müdahaleleri, açıklığı ve bir anlaşma yapma isteğini memnuniyetle karşılıyoruz. Bir anlaşmaya çok yakınız; birbirimizle temasa geçelim ve bunu gerçekleştirelim.”
Müzakerelerdeki bir gözlemci, Reuters’a verdiği demeçte”ABD köşeye sıkışmış görünüyor” dedi.
Öte yandan ismini vermek istemeyen bir G77 müzakerecisi de The Guardian’a AB’nin önerisinden etkilenmediğini söyledi:
“AB’nin müzakerelerde G77’yi bölmeye yönelik öngörülebilir bir girişimi. Tabii ki, bu bir atılım değil. Öyle olmadığını çok iyi bildikleri halde, bunu bir uzlaşma gibi göstererek sadece orijinal müzakere pozisyonunu tekrarlıyorlar. Tamamen samimiyetsiz.”
Avustralya, AB’nin katkısını memnuniyetle karşıladığını ve “bu teklifle yapıcı bir şekilde ilgileneceğini”; kayıp ve hasar konusunda, “geniş bir katılımcı tabanından yararlanan yeni bir fondan çok etkilendiğini” belirtti.
Delegelerin dikkate alıp üzerine tartışması için ortaya konan üç seçenek ise henüz AB teklifini içermiyor:
İlk seçenek, iklime duyarlı ülkeler için yeni bir fon kurulmasını öneriyor. İkincisi, bir fonla ilgili kararı gelecek yılki COP28 zirvesine kadar erteliyor. Üçüncüsü, yeni bir fondan söz edilmeden COP28’de finansman düzenlemelerine karar verilmesi çağrısında bulunuyor.
Comments