[Çocuklar İçin Yeşil Kitaplar] Kültür Alışverişi – Eda Uysal

Amerikalı doğabilimci John Burroughs, “Sevgi olmadan bilgi kalıcı olmaz. Fakat sevgi önce gelirse bilgi kesinlikle arkasından gelecektir,” diyor. Çocuklarımızı üzerinde yaşadığımız gezegene saygı duyan bireyler olarak yetiştirebilmek için biz ebeveynlerin öncelikli görevi, erken dönemde doğa sevgisi verebilmek. Onların minik omuzlarına taşıyabileceklerinden fazla yük ve korku bindirmeden, doğayla oyun arkadaşı olmalarını sağlamak, bu yolda atacağımız ilk adım. İkinci adım ise doğayla ve yaşadığımız çevreyle uyumlu, sürdürülebilir yaşam tarzı benimsemeleri için doğru rol modelleri sunan çocuk kitapları seçmek.

Bu amaçla biz [Çocuklar İçin Yeşil Kitaplar] adını verdiğimiz bir diziye başladık. Çocuklara çevre bilinci aşılayan, farklılıklarımızla bir arada yaşamanın mümkün olduğunu gösteren kitapları derlemeye karar verdik. Bildiğimiz kitapları anımsamaya, bilmediklerimizle tanışmaya, tanıtmaya niyet ettik.

***

Kültür Alışverişi

Dünyanın en iyi illüstratörlerinden biri sayılan ve asıl adı Marisol Misenta olan Arjantinli yazar Isol’un  “Intercambio Cultural” adlı çocuk kitabı Sima Özkan Yıldırım tarafından “Kültür Alışverişi”olarak çevrilmiş.

2013 yılında Astrid Lindgren Anma ödülünü alan kitap, 4 yaş ve sonrası için uygun görülse de sadece çocuklara değil, çalışma saatleri dışındaki faaliyetlerinin %94’ünde televizyon izleyen bir toplum olarak büyüklere de hitap ediyor. Saatlerini televizyon karşısında geçirenlerin hayatta neleri kaçırdıklarına dair küçük bir hatırlatma yapıyor. Kitap, televizyon programları dışında da hayatın aktığını ve hayatın ancak yaşayarak, hissederek, dokunarak gerçekten öğrenilebileceğini basit bir hikâyeyle anlatıyor.

Hikâye,  günde 6 saatini televizyon izleyerek geçiren Julito’nun bir gün televizyon karşısında uyuklarken bir reklamın sesiyle uyanmasıyla başlıyor; “Kültürlerinizi değiş tokuş edin”.

Yaşadığı yeri yabancı biriyle bir haftalığına değiştirerek bambaşka bir hayat yaşayacağını garantileyen bu reklamı ilgiyle dinleyen Julito, Afrika’ya gitmeye karar veriyor. Karşılığında da şehirde yaşamak isteyen bir fil onun yaşadığı yere geliyor. Televizyon izlemek için gelen fil Bombo, Julito’nun en sevdiği koltuğa kuruluyor. Julito, kahverengi bir filin sırtından kayarak başladığı haftaya suya balıklama atlamayı öğrenerek devam ederken,  Bombo geç saatlere kadar çizgi film izliyor. Maceradan maceraya koşan Julito, Afrikadan yaşadığı şehre döndüğünde, Bombo’yu hipnotize olmuş bir şekilde televizyon izlerken buluyor. Televizyon bağımlısı haline gelen bebek fili zorla kapıdan çıkarıyor ve koltuğuna geri oturuyor. Televizyon ekranında o an ormanlardan biri gösteriliyor fakat Julito onun gerçeğini Afrika’da görmüş olduğu için ilgi göstermeyip uykuya dalıyor.

Yalın dili ve basit çizimleriyle dikkat çeken kitap, renk kullanımıyla da temayı destekliyor. Isol, şehirli çocuğu tüm dünyadan izole siyah ekran karsısında, soluk benzi ve yorgun gözleriyle resmederken, Afrika’ya gittiğinde ona canlı mavi bir renk serpiştiriyor. Afrika’da doğaya dönen çocuk hep keyif ve keşif anlarında görülüyor.

Yazar, Amerikalıların “couch potato” olarak isimlendirdikleri (hiçbir iş yapmadan tv karsısında oturup fast food tüketen) bir nesli simgeleyen Julito ile modern çağın hastalığı olan hareketsizliğe de ağır bir gönderme yapıyor.  Tv ve tablet ekranlarında vakit geçiren dijital çağın çocuklarını hedef alan bu kitap televizyonu bir sembol olarak kullanıyor.  Teknoloji ile iç içe büyüyen ve sosyal mecralarla iletişim kuran bu nesli doğayla vakit geçirmeye teşvik ediyor. Televizyonun hiç kapanmadığı, ipad ve iphone’la bolca vakit geçirilen evlerden hepimizin Julito gibi biraz uzaklaşmaya ihtiyacı var. Kitabi, bu yaz çocuğunuza bir koltuğa gömülüp okumaktansa,  bir deniz kenarına gidip okumanızı, sonra da suya balıklama atlamanızı öneririm.

Yazan: Isol

Çeviren: Sima Özkan Yıldırım

Fom Kitap

+4

 

Eda Uysal