By 
Atıktan enerji elde eden Shenzhen’in doğusundaki santral kendi türünün dünyadaki en büyük örneği olacak.
Atıktan enerji elde eden Dünyanın en büyük santrali olması planlanan tesisin mimarları tasarımlarını basit, temiz ve ikonik olarak tanımlıyorlar. Çin’in güneyindeki Shenzen kentinin dış çeperlerinde yer alacak devasa yapı, çalışır hale geldikten sonra günde 5,000 ton kadar atığı işleyebilecek.
20 milyon insanın yaşadığı kent, çok fazla çöp üretiyor: SHL Mimarlık firmasına göre, bir kısmı elektrik elde etmek üzere kullanılacak olan günde 15,000 ton.
Atıktan enerji elde etme teknolojisinin çekiciliği, iki amaçlı kullanılabilen bir çözüm olmasından kaynaklanıyor: Kentsel bölgeler ağırlaşan atık sorunundan kurtarılırken aynı zamanda yan ürün olarak da elektrik üretiliyor.
Ancak Shenzhen santrali, santralden tehlikeli düzeyde dioksin ve diğer zehirli gazların salınmasından kaygı duyan yerel halkın ve çevre koruma gruplarının muhalefetiyle karşılaştı.
Atıktan enerji elde etme sistemi nasıl çalışıyor?
İstenmeyen atıkların yakılmasıyla elde edilen ısı elektrik üreten tribünleri döndürüyor. Atıkların yakılması, atmosfere zararlı karbondioksit gazının salınmasına yol açıyor, ancak mimarlara göre bu miktar, Shenzhen’in çöpünün de depolandığı ortalama bir vahşi çöp depolama alanının saldığı karbondioksit miktarının yarısına karşılık geliyor.
Çin, çalışır durumdaki 300 santralle diğer ülkelere kıyasla atıktan enerji etme amaçlı en büyük kurulu kapasiteye sahip. Bu kapasite, OECD ülkelerinin artan % 4 kapasitesine kıyasla, geçtiğimiz beş yıl içinde her yıl % 26 oranında arttı.
Santralin çatısı 40,000 metrekarelik genişliğinde güneş panelleriyle kaplanacak.
Dünya Enerji Konseyine göre, 2023 yılında küresel pazar payının 40 milyar dolara ulaşması beklenen atıktan enerji elde etmeye yönelik teknolojilere duyulan ilgi artıyor.
BM tahminine göre, Dünya nüfusu 2050’de 9,8 milyara ulaşacak ve bu insanları % 68’i kentlerde yaşayacak. Bu tahmin de, yatırımcıların kent çöpünü kullanarak enerji elde etmeye yönelik çözümlere ilgisini artırıyor.
Harcanan enerji
Dünya Bankası rakamlarına göre, Çin diğer ülkelerden çok daha fazla atık yaratıyor. Ancak dünyanın başka yerlerinde de ülkeler ve kentler benzer zorluklarla karşı karşıya.
Shenzhen’in yeni santrali inşa edildikten sonra kentin günlük evsel atık miktarının kabaca üçte birini yakacak. Aynı zamanda çatısındaki 40,000 metrekare güneş paneliyle yenilenebilir enerji de üretecek.
Yeni santral kentin kapasitesi aşılan çöp depolama alanlarına ve geçici çöplüklerine bir alternatif oluştururken, yeşil bakış açısına göre güvenilirliğinden kuşku duyuluyor. Yörede yaşayanlardan bir grup, yakılan atıkların küllerinin ve çöp yakma fırınından havaya karışacak kirleticilerin yakındaki bir su kaynağını kirleteceği kaygısıyla santralin daha az nüfus yoğunluğuna sahip bir alana yapılması için yasal süreç başlattı.
Çin’de Hubei, Hunan, Guangdong, Shandong, Hainan, Jiangxi, ve Zhejiang’da gerçekleştirilmesi düşünülen atıktan enerji elde etmeye yönelik diğer projeler de protestolarla karşılaştı.
Atıktan enerji elde etmeyi amacıyla bu tür projeler Çin’in büyüyen atık sorununa geçici bir çözüm olurken, uzun vadede işe yaramayacak. Shenzhen santrali kentin çöpünün üçte birini dönüştürme kapasitesine sahipken, atık miktarı her yıl % 7 artıyor.
Sürdürülebilir bir geleceğe giden yol, çöp miktarının azaltılması için insanların davranış biçimlerini değiştirmesinden ve atılan şeylerin yeniden kullanılması ve geri dönüşümünü sağlayan dairesel bir ekonomi yaratmaya çalışmaktan geçiyor.
Makalenin İngilizce Orijinali
Yeşil Gazete için çeviren: Özgürel Başaran
Comments