Çevre adaleti aktivistlerine neden destek verilmeli?

Yeşil Gazete için çeviren: Ayça Ceren Akdemir

• Çevre savunucularının desteklenmesi, çevre çatışmalarının daha iyi anlaşılmasını gerektirir.
• Çevre savunucuları büyük ölçüde şiddet içermeyen protesto biçimleri kullanıyor. 
• Yerli çevre savunucuları ciddi oranda daha yüksek şiddet oranlarıyla karşı karşıya.
• Önleyici seferberlik, taktiksel çeşitlilik ve dava birleştirmek aktivistlerin başarısını artırır.
• Küresel taban,  çevreci aktivizmin sürdürülebilirliği için umut verici bir güçtür.

Konuyla ilgili Global Enviromental Change’in hazırladığı raporun tümüne ulaşmak için tıklayın.

Bu yoksulların ve yerli halkların çevreciliği. “Çevre adaleti”, adını 1980’lerde Amerika Birleşik Devletleri‘nin güneyinde, ağırlıklı olarak Siyah, Hispanik ve yerli nüfusların yaşadığı alanlarda haksız, orantısız sosyo-çevresel etkilere karşı yapılan hareketlerden aldı.

Yıkıcı kaynak kullanımını protesto eden çevre savunucuları, küresel sürdürülebilirlik ve çevre adaleti için gerçekten de umut verici bir güç. Bununla birlikte, aktivizmin ağır bir bedeli var: Birçoğu suçlanma, şiddet ve cinayetle karşı karşıya.

İlkeler

Bunlar, çevre savunucularının daha fazla desteklenmesi için doğrudan etkileri olan bulgularla bugüne kadar çevresel çatışmaların en büyük analizini sunan EJAtlas’a dayanan EnvJustice ekibinden yeni bir makalenin bulguları.

Global Environmental Change’de yayınlanan makale, dünya çapında yaklaşık 3.000 vakayı ele alıyor. Bu hareket hakkındaki bilgilerin büyük kısmı akademisyenlerden ziyade aktivistlerden geliyor.

Önemli noktalar şunlar:

• Dünyada neden bu kadar çok çevre çatışması var?
• Çevre savunucuları, özellikle de yerli halklar, genellikle şiddete maruz kalıyor
• Bu tür taban hareketleri çevreyi savunmada ne sıklıkla başarılı oluyor?

Latin Amerika‘daki OCMAL (Observatorio de Conflictos Mineros) gibi aktivistler; Oilwatch, 1980’ler ve 1990’larda doğan diğer organizasyonlar gibi çatışma haritaları yapmaya başladılar.

Başka bir sivil toplum kuruluşu olan Global Witness, yıllık rakamlar ve çevreyi savunurken öldürülen çevre savunucularının isimlerini ve geçim kaynaklarını sunuyor. Bu veriler BM departmanından veya akademik bir kuruluştan gelmiyor.

Çevre adaleti için dünya hareketi şimdiye kadar merkezi bilgi alanlarını işgal eden ve kamu politikaları öneren uluslararası toplantıların (COP) ve panellerin (IPCC, IPBES) sınırlarında faaliyet göstermekte.

Dönüm noktası

Yeni makale dünya çapındaki çevresel taban hareketlerinden ilham alıyor ve faaliyetlerini, başarısızlıklarını ve başarılarını daha görünür hale getirerek onları desteklemeyi hedefliyor.

Akademik açıdan, EJAtlas (www.envjustice.org) başlıklı araştırma, bir ERC Advanced Grant (2016-21) hibesi tarafından destekleniyor. Açık erişimli Çevresel Adalet Atlası (www.ejatlas.org), 2011 yılında ICTA-UAB’da (Barselona)daha önce Avrupa tarafından finanse edilen bir proje olan EJOLT’da başladı. Mayıs 2020’ye kadar 3155 ekolojik dağıtım çatışması hakkında veri girişi yapıldı.

Her veri girdisi bir açıklama, bilgi kaynakları ve birçok kodlanmış değişken içermekte. Leah Temper ve Daniela Del Bene tarafından yönetilen; J. Martinez-Alier tarafından koordine edilen çalışmanın yüzlerce destekçisi bulunuyor. Bu makalenin yazarları da onlar arasında. 

Bu makale, küresel Çevre Adaleti Atlası (www.ejatlas.org) aracılığıyla mümkün olan istatistiksel ve karşılaştırmalı siyasi ekoloji alanında bir dönüm noktası. 

Şiddet

Çevre savunucuları çoğunlukla şiddet içermeyen protesto biçimlerini kullanan savunmasız grupların üyeleri. Bu proje, çevresel çatışmaların ve çevre savunucularının özelliklerine ve başarılı seferberlik stratejilerine ışık tutan nicel analizler sunuyor.

Aktivistler, küresel olarak vakaların yüzde 11’inde, çevreyi ve geçim kaynaklarını savunup çevresel olarak yıkıcı ve sosyal olarak çatışan projelerin durdurulmasına katkıda bulundular.

Önleyici mobilizasyon, protesto çeşitlendirme ve dava açma stratejilerini birleştirmek, bu başarı oranını yüzde 27’ye kadar önemli ölçüde artırabilir.
Bununla birlikte, dünya çapında savunmacılar aynı zamanda yerli halkın katılımıyla önemli ölçüde artan yüksek suçlanma (vakaların yüzde 20’si), fiziksel şiddet (yüzde 18) ve suikastlarla (yüzde 13) karşı karşıya. 

Sosyal olarak sadece çevrenin kullanımı dünya çapında tüm gelir gruplarındaki ülkelerde gerçekleştiği için, aşağıdan yukarıya mobilizasyonu daha sürdürülebilir buluyoruz, sürdürülebilirlik için umut verici bir güç olarak çeşitli formlardaki çevreci taban örgütlenmelerinin varlığına tanıklık ettiğini görüyoruz.

Çalışmanın Yazarları

Arnim Scheidel, Daniela Del Bene, Juan Liu, Grettel Navas, Sara Mingorría, Federico Demaria, Sofía Avila, Brototi Roy, Irmak Ertör, Leah Temper ve Joan Martinez-Alier. Bu araştırmacıların tümü İspanya’daki Universitat Autònoma de Barcelona’daki Institut de Ciència i Tecnologia Ortamlarında (ICTA-UAB) çalışıyorlar.

Makalenin İngilizce orijinali