By 
Kuzeybatı Geçidi’nde bu yaz, bir kez daha, hiç buz kalmadı. Kutup Bölgesi’nin 30 yıl içinde tamamen erimesi bekleniyor.
Arktik Denizi’ndeki erime uydu gözlemlerinin başladığı 1972 yılından bu yana en büyük orana ulaştı. Bu denli geniş bir erimenin son 8.000 yıldır yaşanmadığına kutup biliminsanlarınca kesin gözüyle bakılıyor.
Bremen Üniversitesi fizikçilerinin yayınladığı günlük deniz-buz uydu haritalarına göre bu seneki “erime dönemi” sonu itibariyle Arktik bölgede kalan buz alanı 4.24 milyon kilometre kareye düşecek. Bu, bundan önce 2007’de gözlemlenen en düşün buz alanından 30.000 kilometre kare daha düşük bir alan demek. ABD Ulusal Kar ve Buz Bilgi Merkezi’nin de önümüzdeki hafta yayınlayacağı rakamlarda aynı oranlara işaret etmesi bekleniyor.
Alman araştırmacılara göre bu rekor düzeydeki erimenin tek ve doğrudan nedeni insan kaynaklı küresel ısınma. Ekibin başındaki Georg Heygster’e göre “Buz-deniz alanlarındaki değişim bir yıldan öbürüne yaşanan meteorolojik değişimlerle kesinlikle açıklanamaz.” Heygster sözlerine şöyle devam ediyor: “Bu tam olarak insan kaynaklı küresel ısınmanın bir sonucu. İklim modellemeleri açıkça gösteriyor ki bu önemli değişimlerin nedeni insan kaynaklı küresel ısınma, ve özellikle de Kutup bölgesinde etkili olan Albedo etkisi. Albedo etkisi ise dünya yüzeyinin ısıyı yansıtma oranıyla doğrudan alakalı buna göre buzlar eridikçe ısıyı yansıtan “beyaz” buz yüzeyi ısıyı emen “karanlık” deniz yüzeyine dönüşerek küresel ısınma sürecini iyice hızlandırıyor. Diğer bir deyişle, kendi kendini hızlandıran bir süreç yaratılmış olunuyor.
Kuzey Kutup Bölgesi’ndeki yüzen buz kütlelerinin yaz aylarında eriyip kış aylarında yeniden donması bilinen bir olgu. Ancak yaz aylarında eriyen buz alanının sadece bir kuşaklık süreçte, 1972’den bu yana, geldiği rakamlar araştırmacıları şok ediyor. İstatistiklere göre 1972 yılında yaz aylarında yaklaşık 2 milyon kilometre karelik bir buz alanı erirken bu sayı bugün 2 katına çıkmış durumda.
Bu hesaplar buzul alanı değil de buzul hacmi üzerinden yapıldığında durumun vehameti daha da artıyor. Araştırmacılara göre erime bu hızla devam ederse Kuzey Kutbu 30 yıl içinde “buzullardan tamamen arınmış” yazlarla tanışacak. Bu da son düzenlenen Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nde sunulan “70 yıl” hesaplarından 40 yıl öncesi demek! Bu durumun en son 125.000 yıl önce yaşandığı tahmin ediliyor.
San Francisco’daki Biyolojik Çeşitlilik Merkezi’nden Shaye Wolf’a göre “Kuzey Kutbu’nda yaşananlar iklim değişikliğinin hemen yanıbaşımızda olduğu ve son derece korkunç yıkımlara neden olacağı” gerçeğini bir kez daha yüzümüze vuruyor.
Kutup buzullarının dünyanın ısısını güneş ışınlarını atmosfere geri yansıtarak düzenlemek gibi son derece bir etkisi var. Buzulların erimesi, bu nedenle, küresel ısınmanın dünyanın diğer bölgelerinde giderek ve hızla artan yıkımlara neden olması anlamına geliyor.
Grönland’da Petermann buzulundan 2010 yılında kopan ve 300 kilometre uzunluğunda, 1 kilometre yüksekliğindeki bir buzulun 10 ay içinde tamamen erimiş olması da araştırmacıları şok eden başka bir detay. Aberystwyth Üniversitesi’nden Alan Hubbard durumu şu sözlerle özetliyor:
“Şaşkınlıktan dilimi yuttum! Sanki ağzına kadar buzla dolu Büyük Kanyon’a bir bakıp, bir sene sonra geri geldiğimde kanyonu tamamen su dolu görmek gibiydi…”
(Guardian)
Çev: Durukan Dudu
Comments