Kuzey Amerika‘nın kalbinde yer alan ve kıtanın tatlı su kaynaklarının büyük bir kısmını barındıran Büyük Göller, her yıl buz örtüsüyle kaplanmasına rağmen son yıllarda iklim değişikliğinin etkileriyle birlikte, buz tutmamaya başladı. Şubat 2024’te elde edilen uydu görüntüleri, göllerin neredeyse tamamen buzsuz olduğunu göstererek, bu değişimin vahametini ortaya koydu.
Kuzey Amerika’nın en büyük tatlı su sistemi olan Büyük Göller (Superior, Michigan, Huron, Erie ve Ontario gölleri) bölgenin iklimini, biyoçeşitliliğini ve ekonomisini şekillendiriyor. Bu göller, sadece bölge için değil, dünya için de önemli bir tatlı su kaynağı olarak kabul ediliyor. Büyük Göller tarım, sanayi ve içme suyu ihtiyaçlarını karşılıyor ve aynı zamanda kış aylarında doğal bir habitat ve eğlence alanı sağlıyor.
El Nino’nun da etkisiyle Büyük Göller ısınıyor
Büyük Göllerin buz örtüsü şubat sonu veya mart başında zirveye ulaşırken, bu yılki durum alışılagelmişin oldukça dışında.
Yale Çevre Okulu’nda yer alan habere göre normalde göllerin yüzde 40’ını kaplayan buz, şu anda sadece yüzde 4 civarında. NASA‘nın kayıtlarına göre, 1973’ten bu yana kış mevsimlerinin ısınmasıyla birlikte buz örtüsü ortalama dörtte bir oranında azaldı ve buz mevsimi neredeyse bir ay kısaldı.
2024 yılı, özellikle sıcak geçen bir kış ve El Nino olayının etkisiyle, buz örtüsünün tarihteki en düşük seviyelerine ulaştığı bir yıl oldu. NOAA’dan bilim insanı Bryan Mroczka’nın belirttiğine göre, Büyük Göller bölgesi, buz örtüsü açısından tarihin en düşük seviyesine ulaşmış durumda. Bu durum, kıyı şeritlerini ve bölgedeki ekosistemleri ciddi risklerle karşı karşıya bırakıyor.
‣ Dünyadaki büyük göllerin yarısından fazlası son 30 yılda küçüldü
‣ İnsanlar Dünya’nın bir büyük döngüsünü daha bozuyor ve kimse bundan bahsetmiyor
Buz örtüsünün azalması, kıyı şeritlerini rüzgara, dalgalara ve su baskınlarına karşı daha savunmasız hale getiriyor. Aynı zamanda, göldeki yumurtlayan balıklar yırtıcı hayvanlara karşı daha korumasız kalıyor. Buz balıkçılığı gibi kış sporları ve etkinlikleri de bu durumdan olumsuz etkileniyor. Ekonomik olarak bölge için önemli bir gelir kaynağı olan bu etkinliklerin aksamaları, yerel ekonomiler üzerinde baskı oluşturuyor.
Büyük Göller’deki buz örtüsünün bu denli azalması, iklim değişikliğinin somut bir göstergesi. Uzmanlar uzun vadede bu değişikliklerin göllerin ekolojik dengesini bozabileceğini ve bölgedeki insanlar üzerinde derin etkilere yol açabileceğini ifade ediyor.
