By 
Yeni yönetmelikle, basın kartı verilecek kişilerde aranan şartlara ‘suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, üyesi olmak veya yardım etmekten hüküm giymemiş olmak’ ibaresiyle, “şiddet ve terörü özendirecek, her türlü örgüt suçları ile mücadeleyi etkisiz kılacak içerik oluşturması” ifadesi eklendi.
‘Saygınlığa gölge düşürmek’ maddesi
Yönetmeliğe eklenen bir diğer madde ise şöyle: ‘Taşıdığı sıfatın saygınlığına gölge düşürebilecek yöntem ve tutumlar sergilemek suretiyle basın meslek onurunu zedeleyecek şekilde faaliyette bulunması.’
Bahse konu faaliyetin ve “saygınlığa gölge düşürebilecek yöntem ve tutumların” ne olduğuna ilişkin bir açıklama ise bulunmuyor.
Kararnamedeki bir diğer ibare ise şöyle: “Suça tahrik veya teşvik edecek ve suç ile mücadeleyi etkisiz kılacak faaliyetlerde bulunması hallerinde komisyon tarafından yapılacak inceleme ve değerlendirme sonucunda, bu kişilerin sürekli nitelikte basın kartlarının iptaline karar verilebilir. Komisyon tarafından verilen iptal kararları Başkanın onayı ile derhal uygulanır.”
Böylece basın meslek örgütlerinin etkisinin azaltıldığı yönünde eleştiriler de alan Basın Kartı Komisyonu, inceleme sonucu sürekli basın kartlarını da iptal edilebilecek.
Basın Komisyonu’nda kimler var?
Komisyonun eski halinde ise Türkiye Gazeteciler Sendikası’ndan (TGS) üç, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nden iki, Ankara ve İzmir Gazeteciler Cemiyeti’nden de iki üye bulunuyordu.
Çok sayıda gazetecinin basın kartları gerekçesiz iptal edilirken, yüzlerce gazeteci de basın kartı başvurularına uzun zamandır cevap alamıyor. Yönetmelikteki ucu açık ifadelerin haberciler ve ilgili kurumlar tarafından tartışmaya açılacağı öngörülüyor.
Basın kartını kim veriyor?
Türkiye’de basın kartını Başbakanlığa bağlı Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü veriyordu. 2018 sonrası (turkuaz) basın kartlarını Cumhurbaşkanlığı’na bağlı İletişim Başkanlığı veriyor.
Türkiye’de 31 Aralık 2020 itibariyle 15 bin 148 basın kartı sahibi var. Basın kartı sahibi olmayan gazeteciler, ‘yıpranma payı’ gibi önemli mesleki haklardan faydalanamıyor.
Danıştay benzer bir değişikliği iptal etmişti
Üç sene önce, 2018 yılında yönetmelikteki bir başka değişiklikle, basın kartının iptal edilmesiyle ilgili bölüme, ‘Milli güvenlik ve kamu düzenine aykırı davranışlarda bulunması veya bu tür davranışları alışkanlık edinmesi’ maddesi eklenmiş; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 2018’deki değişiklikle eklenen söz konusu madde ve ‘gazetecilik meslek onurunu zedeleyecek işler yapılması’ gibi ‘muğlak ve keyfi gerekçelerle’ Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın basın kartlarını iptal edemeyeceğine karar vermişti. Yürütme de durdurulmuştu. Yeni değişiklikle muğlak ifadelerin korunduğu görüldü.
Üsküdar Üniversitesi Yeni Medya ve Gazetecilik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Süleyman İrvan, yönetmelik değişikliğine ilişkin sosyal medya hesabı Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, “Danıştay tarafından ‘muğlak ve keyfi’ denilerek iptal edilen Basın Kartı Yönetmeliği maddeleri yerine aynı minvalde ama daha ayrıntılı maddeler eklenmiş. İlkini iptal eden Danıştay ikinciyi de iptal eder, bu böyle sürüp gider” ifadelerine yer verdi.
Danıştay tarafından "muğlak ve keyfi" denilerek iptal edilen Basın Kartı Yönetmeliği maddeleri yerine aynı minvalde ama daha ayrıntılı maddeler eklenmiş. İlkini iptal eden Danıştay ikinciyi de iptal eder, bu böyle sürüp gider. Özellikle 25. madde önemli.https://t.co/lDGdZnKdz6
— Süleyman İrvan (@suleymanirvan) May 21, 2021
Altun: Basın kartının saygınlığını artıracağız
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ise yönetmelik değişikliğiyle basın kartının saygınlığının artırılacağını savundu: “Basın Kartı Yönetmeliğindeki değişiklikler Resmi Gazete’de yayınlandı. Terör ve şiddet propagandası yapanların basın kartının arkasına sığınmalarının önüne geçen maddeler güçlendirildi.”
Comments