Baharın habercisi kırlangıçlar Türkiye’ye ulaştı

Baharın müjdecisi olarak bilinen kırlangıçlar, sıcak bölgelere göç eden kuş türleri arasında özel bir yere sahip. Bu yıl da uzun ve meşakkatli bir yolculuğun ardından Türkiye‘ye ulaşan kırlangıç kuşları, doğa severler ve bilim insanları tarafından heyecanla karşılandı.

Kırlangıçlar Geliyor!

Soğuk kış aylarını Afrika’da geçiren kırlangıçlar, binlerce kilometre süren yolculuklarının ardından Ege ve Akdeniz kıyılarına ulaştı.

Baharın müjdecisi olan kırlangıçların gözlem kayıtları, Türkiye’nin farklı noktalarından gelmeye başladı.

Mart ayıyla… pic.twitter.com/l3xMZsCwbC

— Doğa Derneği (@DogaDernegi) March 14, 2024

Türkiye’nin birçok bölgesinde gözlemlenebilen kırlangıçların dönüşü, baharın başlangıcını simgeliyor. Uzun kış aylarının ardından, kıvrık kuyruklu bu kuşların gökyüzünde sergiledikleri akrobatik uçuşlar, doğanın uyanışının en güzel göstergelerinden biri. Her yıl Afrika‘nın sıcak bölgelerinden yüzlerce kilometre yol kat ederek Türkiye’ye ulaşan bu zarif kuşlar, üreme ve yavrulama dönemlerini burada geçirmek için ideal alanlar arıyor.

Kırlangıçların Türkiye’ye gelişi, genellikle mart ve nisan aylarında başlıyor. Bu süreçte, kuş gözlemcileri ve doğa severler, kuşların göç yollarını takip edip onların dönüşünü sabırsızlıkla bekliyor. Türkiye, Avrupa ve Asya kıtalarının kesişme noktasında bulunduğu için, birçok kuş türü için önemli bir göç yolu üzerinde ve bu coğrafi konum, kırlangıçların yanı sıra pek çok kuş türü için de önemli bir üreme ve beslenme alanı oluşturuyor.

Doğa Derneği‘nin aktardığına göre, Türkiye’de yaygın olarak görmeye alışkın olduğumuz iki kırlangıç türü bulunuyor: Ev kırlangıcı ve kır kırlangıcı.

Bu fotoğrafta önde gözüken ev kırlangıcı genellikle en erken gelen kırlangıç türü. Hemen sol arkasındaki kızıl gerdanlı olan kuş ise kır kırlangıcı. Onlar da ev kırlangıcından hemen sonra gelmeye başlıyor. Fotoğraf: Birol Hatinoğlu, Doğa Derneği

Ev kırlangıcının bu isimle anılmasının sebebi insanlarla oldukça yakın yaşam alanlarına yuva yapmaları. Orta derinlikte bir kuyruk çatalına sahip olan tür, özellikle uçuşu sırasında bu özelliğiyle kır kırlangıcından ayırt edilebiliyor.

Kır kırlangıçları ise daha derin bir kuyruk çatalına ve uzun, ince bir kuyruğa sahip. Endüstriyel tarım uygulamalarında kullanılan tarım zehirleri her iki kırlangıç türü için de beslenme alanlarının yok olmasına sebep olan ve türleri tehdit eden tehlikeler arasında yer alıyor. Ev kırlangıçları ve kır kırlangıçları göçmen kuş türleri arasında yer alıyor ve her iki türün de popülasyonunun büyük çoğunluğu kış aylarını Afrika’da geçiriyor.

Fotoğraf: Lia Maaskant / Unsplash

Doğal temizlikçi kırlangıçlar

Kırlangıçların göç yolları ve Türkiye’deki davranışları üzerine yapılan araştırmalar, bu kuşların ekosistem içindeki rolünü ve önemini vurguluyor.

Kırlangıçlar, sivrisinek ve diğer uçan böceklerle beslenerek tarım alanları ve yaşam alanlarındaki böcek popülasyonunun kontrol altında tutulmasına yardımcı oluyor. Ayrıca, kuşların göç davranışları iklim değişikliği gibi çevresel faktörlerden etkilenebiliyor. Bu nedenle, kırlangıç gözlemleri, çevresel değişikliklerin izlenmesi açısından da önemli bir araç olarak görülüyor.

Kırlangıçların göç yolu üzerindeki durakları ve beslenme alanları, onların sağlıklı bir şekilde üreme alanlarına ulaşmaları için kritik öneme sahip. Doğa koruma alanları ve kuş gözlemcileri, bu durakların korunması ve kırlangıçların doğal yaşam alanlarının sürdürülebilirliği konusunda önemli çalışmalar yürütüyor.

‣ Osmaniye’de örnek uygulama: Kırlangıçlar yuva yapmış, bina yıkımı iptal!
‣ Solaklı Vadisi köylülerinin HES direnişi belgesel oldu: “Kırlangıçlar Susamışsa”
‣ İklim değişikliği tür kaybını, tür kaybı iklim değişikliğinin etkilerini artırıyor

Yaralı kırlangıçlara nasıl yaklaşmalı?

Yolda yaralı bir kırlangıç bulduğunuzda dikkatli ve bilinçli adımlar atmak önemli. Uzmanlar ilk olarak, kuşun durumunun sakin bir şekilde değerlendirilmesini öneriyor. Kuşa zarar vermeden, onu güvende tutacak bir şekilde bir battaniye, havlu veya bezle örtün. Bu, hem kuşun sakinleşmesine yardımcı olur hem de daha fazla zarar görmesini önler​​.

Kuşun gözlerini hafifçe örtmek de onu rahatlatmaya yardımcı olabilir. Kuşu doğal ve rahat bir pozisyonda tutmaya çalışın, ancak belirgin bir kırık veya ağır bir yaralanma varsa, herhangi bir müdahalede bulunmadan profesyonel yardıma başvurun. Kuşun zehirlenme belirtileri gösterip göstermediğini kontrol edin, çünkü bu durumda hemen veteriner yardımına ihtiyaç olacaktır​​.

Yaralı bir kuş bulduğunuzda, en yakın veteriner kliniğine veya Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne (DKMP) başvurarak, kuşun gerekli bakımı almasını sağlayabilirsiniz ​​.

Unutmayın, yanlış müdahaleler kuşun durumunun kötüleşmesine neden olabilir. Bu nedenle, yaralı bir kuş bulduğunuzda, hemen beslemeye çalışmak yerine uzman bir görüş almak ve kuşu sessiz, güvenli bir ortamda tutmak önemli. Bu süreçte, kuşa sıvı takviyesi yapılması gerekebilir, ancak bu, uzman birinin yönlendirmesiyle olmalı.