Anayasa Mahkemesi (AYM), isim değişikliği talebi ilk derece mahkemeleri tarafından reddedilen trans kadının başvurusunu karara bağladı.
AYM, Ankara 12’nci Asliye Hukuk Mahkemesi’nin trans kadının isim değişikliği davasını, “cinsiyet değişikliği ameliyatı olmadığı, kadın ismi alırsa toplumda yanlış algılar oluşabileceği” gerekçesiyle reddetmesinin özel hayata saygı hakkını ihlal ettiğine hükmetti.
‘Devlet isim değişikliği sağlamakla yükümlü’
KAOS GL’den Yıldız Tar’ın haberine göre AYM, kararın gerekçesinde isim hakkının bireyin yaşamıyla özdeşleşen ve kişiliğinin ayrılmaz bir unsuru haline gelen bir hak olduğunu; kişinin özel hayatının bir unsuru olduğunu belirtti.
Kişinin ismini değiştirmesine kamu düzenini bozmadığı sürece devletin imkan tanımasının pozitif yükümlülüğü olduğunu da vurgulayan kararda, isim değişikliği talebinin Medeni Kanun 40’ıncı maddesinde düzenlenen “cinsiyet değişikliği” şartları ile ilgisi olmadığı da belirtildi.
Anayasa’ya aykırı
AYM, isim değişikliği ile ilgisi olmayan Medeni Kanun’un, davayı red gerekçesi olarak gösterilemeyeceğini, başvurucu isim değişikliği talebini gerekçelendirmişken mahkemenin reddine gerekçe olarak somut ve yeterli sebep sunamadığını da vurguladı. İsim değişikliği talebini reddeden mahkemenin Anayasa’ya aykırı bir karar verdiğine dikkat çekti.
AYM üyesi Engin Yıldırım bu karara ek gerekçeyle katılırken, Recai Akyel ve Selahaddin Menteş karşı oy kullandı.
‘Ayrımcılık yasağı da ihlal edildi’
Engin Yıldırım ek gerekçesinde özel hayata saygının yanı sıra başvurucunun trans kimliği dolayısıyla ayrımcılık yasağının da ihlal edildiğini vurguladı.
Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi kararlarını ve Yogyakarta İlkeleri’ni hatırlatan Yıldırım; başvurucunun cinsiyet kimliği sebebiyle farklı muameleye uğradığını, “ilk derece mahkemesinin kararı sonucu kendisini ruhen ve duygusal olarak ait hissetmediği bir cinsiyetin kimliğine ait ismi hukuken taşımak zorunda bırakıldığını” belirtti.
Transfobik karşı oy
Recai Akyel ve Selahaddin Menteş ise transfobik karşıoylarında, “salt bir isim değişikliği talebi olmadığı, cinsiyet değişikliği ameliyatı olmadan kadın ismi almak istediği, maddi gerçeklik ile resmi kayıtlar arasında uyum olması gerektiği ve kamu düzeni” iddialarıyla ilk derece mahkemesinin kararının Anayasa’ya uygun olduğunu öne sürdü.
